Crowning Achievement: Το χαμένο αριστούργημα της Audemars Piguet επιστρέφει στο φως – και ίσως γράψει ιστορία ξανά

Οικονομία•6 Νοεμβρίου 2025 στις 23:30•4′ ανάγνωση

Υπάρχουν ρολόγια που δεν μετρούν απλώς τον χρόνο — τον αφηγούνται. Η «Grosse Pièce» της Audemars Piguet είναι ένα τέτοιο δημιούργημα: ένας μηχανικός και αισθητικός άθλος, που για σχεδόν έναν αιώνα είχε χαθεί από τα φώτα της δημοσιότητας.

Τώρα, το ανεπανάληπτο αυτό ρολόι τσέπης επανεμφανίζεται στο προσκήνιο, έτοιμο να αναμετρηθεί με τη φήμη του και, ίσως, να σπάσει ρεκόρ στη δημοπρασία της Sotheby’s στη Νέα Υόρκη.

Το ρολόι θα ηγηθεί της δημοπρασίας “Exceptional Discoveries: The Olmsted Complications Collection”, μιας συλλογής που συγκέντρωνε αθόρυβα για έξι δεκαετίες ο Αμερικανός επενδυτικός σύμβουλος Robert M. Olmsted. Ο Olmsted, που έφυγε από τη ζωή το 2024, υπήρξε ένας από εκείνους τους συλλέκτες που δεν κυνηγούν απλώς την αξία — κυνηγούν την αιωνιότητα.

photo credit : Sotheby's — photo credit : Sotheby’s

Το «στέμμα» της ελβετικής ωρολογοποιίας

Ο ιστορικός της ωρολογοποιίας Gisbert L. Brunner είχε χαρακτηρίσει τη Grosse Pièce ως το «απόλυτο στέμμα» των ιδρυτών της Audemars Piguet. Και όχι άδικα. Κατασκευασμένο από χρυσό 18 καρατίων, το ρολόι διαθέτει 18 εξαιρετικά περίπλοκες λειτουργίες — από tourbillon έως έναν αστρονομικό χάρτη του ουρανού του Λονδίνου, όπου αποτυπώνονται 315 αστέρια και 18 αστερισμοί.

Η ιστορία του ξεκινά το 1914, όταν ο οίκος Smith & Sons του Λονδίνου ανέθεσε στην Audemars Piguet την κατασκευή του για λογαριασμό ενός Αμερικανού πελάτη, του οποίου το όνομα παραμένει μέχρι σήμερα μυστικό. Χρειάστηκαν έξι ολόκληρα χρόνια για να ολοκληρωθεί — και το 1921 παραδόθηκε στον πρώτο του ιδιοκτήτη.

Το ρολόι παρουσιάστηκε δημόσια μόλις μία φορά τον 20ό αιώνα, στην Έκθεση της Γενεύης το 1920. Από εκεί και μετά, εξαφανίστηκε σαν φάντασμα.

Ένα ρολόι που χάθηκε και ξαναγεννήθηκε

Οι επόμενες δεκαετίες κύλησαν χωρίς ίχνος. Όταν το 1990 το Horological Journal έκανε αναφορά στο ρολόι, οι λάτρεις της υψηλής ωρολογοποιίας αναρωτιούνταν αν πράγματι υπήρχε ακόμη. Η φήμη του όμως μεγάλωσε, καθώς εμφανίστηκε ξανά το 1993 στο βιβλίο του Brunner Audemars Piguet: Masterpieces of Classical Watchmaking, όπου περιγράφεται ως «το στέμμα του οίκου».

Χρειάστηκαν τριάντα ακόμη χρόνια για να αποκαλυφθεί η αλήθεια: ο Olmsted είχε αγοράσει τη Grosse Pièce το 1970 από τον συλλέκτη Sydney Rosenberg, έναντι 23.350 δολαρίων — ποσό τεράστιο για την εποχή, αλλά ασήμαντο σε σχέση με την ιστορική σημασία του αντικειμένου.

Η συλλογή Olmsted και η μεγάλη στιγμή

Η δημοπρασία της 8ης Δεκεμβρίου στη Νέα Υόρκη αναμένεται να αποτελέσει σημείο αναφοράς για τους λάτρεις της ωρολογοποιίας. Η Grosse Pièce θα παρουσιαστεί πλάι σε δύο ανέκδοτα ρολόγια Patek Philippe, το καθένα με διπλό μηχανισμό και δύο ανεξάρτητα συστήματα ώρας — ένα τεχνικό παράδοξο που δεν έχει ξαναεμφανιστεί.

Οι ειδικοί της Sotheby’s προβλέπουν ότι η δημοπρασία θα ανατρέψει τη συμβατική σοφία που θέλει τα ρολόγια τσέπης λιγότερο επιθυμητά από τα ρολόγια χειρός. Η μοναδικότητα της Grosse Pièce, σε συνδυασμό με την ιστορική της σημασία, ίσως αποδείξει το αντίθετο.

Πέρα από το χρήμα: ένα κομμάτι ιστορίας

Η αξία της Grosse Pièce δεν βρίσκεται μόνο στο πολύτιμο μέταλλο ή στις μηχανικές της επινοήσεις. Είναι το μόνο ρολόι της Audemars Piguet στα 150 χρόνια ιστορίας της με αστρονομική ένδειξη, αλλά και το μοναδικό της περιόδου εκείνης που ενσωματώνει tourbillon — έναν μηχανισμό που η εταιρεία δεν ξαναχρησιμοποίησε μέχρι τη δεκαετία του 1980.

Προηγήθηκε μάλιστα δύο ιστορικών κολοσσών της Patek Philippe: του Packard Sky Chart (1927) και του Graves Supercomplication (1932). Αν και το δεύτερο διαθέτει 24 λειτουργίες έναντι των 18 της Grosse Pièce, το γεγονός ότι η Audemars Piguet τόλμησε κάτι τέτοιο μια δεκαετία νωρίτερα δίνει στο ρολόι μια θέση που αγγίζει τον μύθο.

Το βλέμμα της αγοράς

Η προεκτίμηση της Sotheby’s κυμαίνεται μεταξύ 500.000 και 1 εκατ. δολαρίων, αλλά οι γνώστες θεωρούν πιθανό το ρολόι να ξεπεράσει κάθε προσδοκία. Η Daryn Schnipper, πρόεδρος επί τιμή του Διεθνούς Τμήματος Ρολογιών της Sotheby’s, δήλωσε:

«Είναι το πιο περίπλοκο ρολόι που έχει φτιαχτεί ποτέ από την Audemars Piguet και παρέμεινε σε ιδιωτική συλλογή. Δεν υπάρχει άλλο με αστρονομικό καντράν ή tourbillon από εκείνη την εποχή. Δεν θα με εξέπληττε αν σπάσει ρεκόρ για τον οίκο».

Ένα ρολόι που αφηγείται τον χρόνο

Η Grosse Pièce δεν είναι απλώς ένα ρολόι· είναι η ιστορία της ελβετικής ωρολογοποιίας συμπυκνωμένη σε ένα αντικείμενο. Αντικατοπτρίζει τη φιλοσοφία μιας εποχής που πίστευε πως η τελειότητα δεν ήταν πολυτέλεια, αλλά χρέος.

Καθώς πλησιάζει η δημοπρασία, η Audemars Piguet βλέπει το παρελθόν της να επιστρέφει με τρόπο που λίγοι θα μπορούσαν να φανταστούν. Και οι συλλέκτες όλου του κόσμου αναρωτιούνται: πόσο αξίζει, τελικά, ένα ρολόι που μετρά όχι τα δευτερόλεπτα — αλλά την αιωνιότητα;