Αντιμέτωποι με εικόνες ντροπής οι πρόσφυγες που φτάνουν στην Κρήτη
Είναι πρωί της 4ης Δεκεμβρίου 2025 και πάνω από 35 άτομα ξύπνησαν -αν κοιμήθηκαν και καθόλου- πάνω σε βρεγμένα στρώματα από αφρολέξ μέσα σε μία αποθήκη ενός παλιού συνεταιρισμού στην Ιεράπετρα, το προηγούμενο βράδυ είχε βρέξει.
Η Κρήτη βρίσκεται πολύ συχνά στην επικαιρότητα το τελευταίο διάστημα για τις μεταναστευτικές ροές που δέχεται. Πώς, όμως, διαχειρίζεται η Πολιτεία την υποδοχή των προσφύγων που έρχονται στα παράλια του νησιού; Μία πολίτης από την Ιεράπετρα -που δεν θέλει να κατονομαστεί- έθεσε στη διάθεση του NEWS 24/7 βίντεο το οποίο τράβηξε η ίδια στις αρχές του Δεκέμβρη φέτος και μαρτυρά εικόνες ντροπής.
“Μπήκαμε μέσα το πρωί της 4ης Δεκεμβρίου, ενώ το προηγούμενο βράδυ είχε βρέξει, και είδαμε τους ανθρώπους να στέκονται σαν πελεκάνοι, όρθιοι, διότι δεν μπορούσαν καν να κάτσουν. Τα στρώματα -που δεν ήταν καν στρώματα αλλά κάτι αφρολέξ- είχαν γίνει μούσκεμα“.
Εξηγεί πως οι πρόσφυγες ήταν στοιβαγμένοι σε ένα κοντέινερ σε μία πρώην αποθήκη του Αγροτικού Συνεταιρισμού στην Ιεράπετρα, η οποία έμπαζε νερά. Μετά τη δυνατή βροχή, αυτά είχαν μπει μέσα και είχαν κάνει μούσκεμα τα στρώματα που ήταν στο πάτωμα, τα ρούχα αλλά και τα παπούτσια τους. “Η πρόληψη που ελήφθη ήταν πως τις επόμενες ημέρες τα έβαλαν πάνω σε παλέτες για να μην βρέχονται τόσο. Αυτό, όμως, δεν είναι πρόληψη. Εκεί μέσα ήταν πάνω από 30 άτομα και μιλάμε για έναν πολύ μικρό χώρο“.
“Τα άτομα που ήρθαν ήταν όλοι από το Σουδάν, με υποθερμία καθώς οι καιρικές συνθήκες ήταν πολύ δύσκολες. Ορισμένους τους πήγαμε στο νοσοκομείο”, πρόσθεσε.
Η ίδια στηλιτεύει το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, το οποίο -όπως λέει- δεν φαίνεται πουθενά. “Οι δήμοι δεν μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα, πρέπει να παρέμβει το υπουργείο. Τα περισσότερα γίνονται από ομάδες πολιτών που πάμε για να βοηθήσουμε γιατί δεν μπορούμε να βλέπουμε τους ανθρώπους σε αυτήν την κατάσταση”, συμπληρώνει.
Για τις οικογένειες υπάρχει χώρος μέσα στα γραφεία της Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών Ιεράπετρας. Όπως λέει η ίδια, το καλοκαίρι δίνονταν ένας χώρος στο κλειστό γυμναστήριο αλλά μετά, όταν άνοιξαν τα σχολεία, αυτό δεν ήταν πια διαθέσιμο. “Έχουμε δει και σκηνικά που τους είχα αφημένους στο Λιμεναρχείο όλο το βράδυ στο πάτωμα, σε ένα μικρό χώρο για πάνω από 50 άτομα. Δεν υπήρχε καν δεύτερη τουαλέτα, τους πήγαιναν έναν έναν”, σχολιάζει.
Όπως λέει η ίδια, “αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να φεύγουν οι άνθρωποι ντυμένοι, με παπούτσια και με κάλτσες. Δεν είναι δεδομένο αυτό”.
“Οι γυναίκες που έρχονται ζητάνε πρώτα τεστ εγκυμοσύνης”
Οι περισσότεροι πρόσφυγες που έρχονται στην Κρήτη περνάνε από τη Λιβύη για να φτάσουν στα παράλια και να μπουν στα καράβια του θανάτου και να φτάσουν στην Ευρώπη. “Στη Λιβύη οι συνθήκες είναι τραγικές. Υπάρχουν σκλαβοπάζαρα, άθλιες συνθήκες. Πολλές γυναίκες με το που φτάνουν ζητάνε τεστ εγκυμοσύνης γιατί τις εκδίδουν και τις βιάζουν. Είναι συγκλονιστικό να το ακούς αυτό, δεν το ξεχνάς”, σχολιάζει η ίδια.
“Προσπαθούμε να έρθουμε σε επαφή με τον Συνήγορο του Πολίτη, καθώς υπάρχει αρμόδιος τομέα, για να δούμε αν μπορεί να γίνει κάτι για τις συνθήκες υποδοχής για τους πρόσφυγες”, τονίζει.
Μετά τις υποδοχές, ακολουθεί -συνήθως σε σύντομο χρονικό διάστημα- η μεταγωγή των ατόμων στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης.
“Τα νούμερα δεν είναι τέτοια για να μιλάμε για αδιαχείριστο αριθμό αφίξεων”
Η δικηγόρος από το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, Κατερίνα Δρακοπούλου, επισημαίνει στο NEWS 24/7 πως η Κρήτη είναι ένα νησί που εδώ και δύο χρόνια έχει αρκετά σταθερά ροές, που σε κάποιες περιόδους είναι σε πιο ήπια κατάσταση και σε άλλες σε πολύ πιο έντονη, απλώς τα νούμερα δεν είναι τέτοια για να μιλήσουμε για αδιαχείριστο αριθμό αφίξεων, όπως το 2015.
“Η κατάσταση γίνεται αδιαχείριστη όταν δεν υπάρχει καμία πρόνοια και κανένας σχεδιασμός για την υποδοχή και τη διαχείριση αυτών των ανθρώπων. Ο νόμος ορίζει ότι τα νεοεισερχόμενα άτομα θα πρέπει να υποβάλλονται σε διαδικασίες υποδοχής και ταυτοποίησης, στις οποίες συγκαταλέγεται και το κομμάτι της παροχής υλικών συνθηκών υποδοχής αλλά και ενός ιατρικού και ψυχοκοινωνικού sceening για τον εντοπισμό ευαλωτοτήτων (ζητήματα που αφορούν θέματα υγείας, άτομα που είναι θύματα traffickng, έμφυλης βίας, ανήλικοι κτλ). Αυτό δεν πρέπει να γίνεται από την Αστυνομία και το Λιμενικό που δεν έχει την κατάλληλη εκπαίδευση”, σχολιάζει και λέει πως υπάρχει ένα κενό που εδώ και δύο χρόνια δεν θα έπρεπε να υπάρχει.
Επειδή τα περισσότερα άτομα που έρχονται στην Κρήτη, φτάνουν μέσω της Λιβύης, οι συνθήκες διαβίωσης από μόνες τους είναι τέτοιες που συνιστούν λόγο να φτάνουν οι άνθρωποι εξαθλιωμένοι στη χώρα. Όπως λέει η κ. Δρακοπούλου, “οι περισσότεροι είναι θύματα κακοποίησης, έχουν μείνει σε αποθήκες με αποστέρηση τροφής. Είναι άνθρωποι που φτάνουν στην Ελλάδα και καταρρέουν καθώς το ταξίδι από μόνο του στη θάλασσα διαρκεί από 2-4 ημέρες, ανάλογα και με τις καιρικές συνθήκες”.
“Το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου απουσιάζει”
Την κατάσταση καλούνται να διαχειριστούν οι δήμοι, οι οποίοι διαμαρτύρονται και δεν έχουν τις απαραίτητες υλικοτεχνικές υποδομές αλλά και την τεχνογνωσία για να διαχειριστούν κάτι τέτοιο. Το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου απουσιάζει.
Πάντως, το ζήτημα δεν είναι να επιρριφθούν ευθύνες στους δήμους γιατί δεν είναι αρμόδιοι. “Για τον λόγο αυτό και οι χώροι που παραχωρούνται δεν είναι σε καμία περίπτωση κατάλληλοι να στεγάσουν ανθρώπους. “Εδώ και δύο χρόνια γίνεται μία συζήτηση για να δημιουργηθεί δομή στο νησί για την αρχική υποδοχή των ανθρώπων. Υπάρχει ανάγκη μίας δομής που, αφενός, να μπορεί να παρέχει συνθήκες υποδοχής και αφετέρου να είναι στελεχωμένο με το κατάλληλο προσωπικό που να κάνει τις καταγραφές και να ελέγχει τις ευαλωτότητες”, λέει.
Με τον όρο κατάλληλη υποδοχή εννοείται να δίνονται κουβέρτες, σεντόνια, στρώματα, να μην μπάζουν νερά και να έχει παράθυρα ο χώρος όπου διαμένουν, να θερμαίνονται, να μπορούν να τους δίνονται ρούχα. “Πολλοί άνθρωποι φεύγουν με καλοκαιρινά ρούχα και εδώ δεν τους παρέχονται τα απαραίτητα, βρέχονται τα παπούτσια τους και βάζουν σακούλες στα πόδια. Κάποιες φορές εξασφαλίζονται κάποια βασικά αλλά τα έχουμε δει και αυτά”, σχολιάζει.
“Οι μεταγωγές γίνονται σχετικά γρήγορα αλλά συνήθως το καλοκαίρι και κατά τη διάρκεια των εορτών καθυστερούν”, προσθέτει.
Διερμηνεία: ακόμα ένα αγκάθι κατά των προσφύγων
Η κ. Δρακοπούλου συμπληρώνει πως ένα σημαντικό θέμα είναι και η διερμηνεία, που κανονικά θα έπρεπε να παρέχεται αλλά γίνεται τις περισσότερες φορές εκ των ενόντων, κάτι, όμως που δεν είναι σαφαλές γιατί δεν μιλάνε όλα τα άτομα την ίδια γλώσσα. “Από δικογραφίες έχουμε εντοπίσει ότι η διερμηνεία γίνεται από άτομα που μιλάνε άλλη γλώσσα από αυτή που ομιλεί το άτομο που αφορά την καταγραφή”, συμπληρώνει.
Στην Ιεράπετρα έχει παραχωρηθεί μία πρώην αποθήκη του Αγροτικού Συνεταιρισμού, στο Ρέθυμνο μία αποθήκη της Κιτραίνωσης και στο Ηράκλειο στο κτήριο του παλαιού Ψυγείου στο λιμάνι της πόλης. Μόνο στα Χανιά υπάρχουν οι πιο κατάλληλες συνθήκες, σε ένα πρώην εκθεσιακό κεντρο στην Αγιά.
Οι μεταγωγές γίνονται κυρίως σε κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης (ΚΥΤ), συνήθως στη Μαλακάσα.
Σύμφωνα με την κ. Δρακοπούλου, στην Κρήτη φέτος έχουν φτάσει 17.000 άτομα και οι συνολικές αφίξεις από θαλάσσης είναι 38.000. Το δεύτερο σε αφίξεις νησί έιναι η Σάμος με 4.700 αφίξεις και ακολουθεί η Λέσβος. Nα σημειωθεί ότι οι αριθμοί αυτοί είναι μέχρι και τις 14 Δεκεμβρίου.
Οι περισσότερες αφίξεις στην Κρήτη γίνονται στη Γαύδο και στα Χανιά.
Πηγή: www.news247.gr
