Ξαναζωντανεύουν οι διαγωνισμοί για τα ΣΔΙΤ Ταυρωνίτη και Ενιπέα – Έργα 500 εκατ. με την παρουσία των μεγάλων εργολάβων

Ύστερα από μια μακρά περίοδο αδράνειας σχεδόν δύο ετών, τα δύο εμβληματικά υδροτεχνικά έργα που προβλέπεται να υλοποιηθούν μέσω Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) — το φράγμα του ποταμού Ταυρωνίτη στην Κρήτη και το φράγμα του Ενιπέα στα Φάρσαλα Θεσσαλίας — δείχνουν να αποκτούν ξανά δυναμική. Ειδικότερα, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών φαίνεται να ενεργοποιεί εκ νέου τους μηχανισμούς ωρίμανσης, με στόχο να αναζωπυρώσει τη διαδικασία για δύο έργα συνολικού προϋπολογισμού που αγγίζει τα 500 εκατ. ευρώ.

Η επανεκκίνηση αυτών των παρεμβάσεων σηματοδοτεί και τη νέα εποχή των δημόσιων έργων, όπου η έμφαση μετατοπίζεται στη διαχείριση του νερού και στην ανθεκτικότητα απέναντι στη λειψυδρία. Στο πλαίσιο της κλιματικής κρίσης και της αυξανόμενης πίεσης στους υδατικούς πόρους, έργα όπως τα φράγματα Ταυρωνίτη και Ενιπέα αποκτούν στρατηγικό χαρακτήρα, καθώς στοχεύουν όχι μόνο στην κάλυψη αρδευτικών και υδρευτικών αναγκών, αλλά και στη δημιουργία μόνιμων υποδομών που θα εξασφαλίζουν επαρκή και σταθερή διαθεσιμότητα νερού για τις επόμενες δεκαετίες.

Οι σχετικοί διαγωνισμοί είχαν προχωρήσει ήδη από το 2023 στη δεύτερη φάση, με την προεπιλογή τριών κοινοπραξιών: ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – ΑΒΑΞ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Χρ. Κωνσταντινίδης και AKTOR GROUP – Μυτιληναίος (Metlen) – Μεσόγειος. Μέχρι σήμερα ο διαγωνισμός βρίσκεται στην αναμονή για την έναρξη του ανταγωνιστικού διαλόγου, του σταδίου όπου θα προσδιοριστούν οι τεχνικές λεπτομέρειες και θα κατατεθούν οι δεσμευτικές προσφορές που θα αναδείξουν τον τελικό  ανάδοχο.

Σε αυτό το πλαίσιο τις  τελευταίες εβδομάδες διαφαίνεται μια επανεκκίνηση.

Τα έργα του Ταυρωνίτη

Συγκεκριμένα, ένα σημαντικό βήμα για την αξιοποίηση του υδατικού δυναμικού της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων έγινε πραγματικότητα, με την έγκριση του χρονοδιαγράμματος εργασιών για τον τεχνικό σύμβουλο του φράγματος Παπαδιανών, έργου που εντάσσεται στο μεγάλο υδροδοτικό και αρδευτικό σχέδιο του Ταυρωνίτη, προϋπολογισμού 267,1 εκατ. ευρώ.

Ανάδοχος του έργου τεχνικού συμβούλου είναι η εταιρεία «Γ. Καραβοκύρης & Συνεργάτες Σύμβουλοι Μηχανικοί Α.Ε.» (GK Consultants), με σύμβαση ύψους 156.240 ευρώ (με ΦΠΑ) και διάρκεια υλοποίησης δώδεκα μηνών, έως τον Ιούλιο του 2026.

Η σχετική απόφαση, με ημερομηνία 16 Οκτωβρίου 2025, εκδόθηκε από τη Διεύθυνση Αντιπλημμυρικών και Εγγειοβελτιωτικών Έργων (Δ19) της Ειδικής Γραμματείας Υδραυλικών Έργων και Κτηρίων, στο πλαίσιο της προετοιμασίας των μελετών και της ωρίμανσης του συνολικού έργου.

Το έργο του Ταυρωνίτη περιλαμβάνει την κατασκευή δύο φραγμάτων — του Ντεριανού και του Σεμπρωνιώτη — καθώς και μιας συνδετήριας σήραγγας, που θα επιτρέπει τη μεταφορά νερού από τον έναν ταμιευτήρα στον άλλο.
Η ολοκλήρωσή του αναμένεται να δώσει οριστική λύση στις χρόνιες ανάγκες άρδευσης των περιοχών Πλατανιά και Δυτικής Κισάμου, να ενισχύσει την ύδρευση οικισμών και τουριστικών εγκαταστάσεων, αλλά και να προσφέρει ουσιαστική αντιπλημμυρική προστασία σε μια περιοχή που έχει υποστεί σοβαρές ζημιές στο παρελθόν.

Η Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) που έχει επιλεγεί για την υλοποίηση του έργου προβλέπει διάρκεια 30 ετών — τέσσερα για την κατασκευή και είκοσι έξι για τη λειτουργία και συντήρηση των υποδομών. Αναθέτουσα αρχή είναι το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, ενώ το έργο εντάσσεται στο χαρτοφυλάκιο του αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νικόλαου Παπαθανάση.

Για την πλήρη ωρίμανση του έργου απαιτείται η ολοκλήρωση των μελετών και η έκδοση της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), απαραίτητης προϋπόθεσης για την κατάθεση δεσμευτικών προσφορών από τους συμμετέχοντες αναδόχους.

Στη Β’ φάση του διαγωνισμού έχουν προεπιλεγεί οι ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ – ΑΒΑΞ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Χ. Κωνσταντινίδης και ΙΝΤΡΑΚΑΤ – ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ – ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ.

Το εντάχθηκε στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων με προϋπολογισμό 410.000 ευρώ, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η εκπόνηση των απαραίτητων μελετών και να εκκινήσει η Β1 φάση του ανταγωνιστικού διαλόγου.

Το έργο του Ταυρωνίτη συγκαταλέγεται ανάμεσα στα εμβληματικά έργα ΣΔΙΤ που προωθεί η κυβέρνηση για την Κρήτη, μαζί με τον Βόρειο Οδικό Άξονα (τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη) και τις Φοιτητικές Εστίες του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Άλλωστε, σύμφωνα με το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, τα επόμενα βήματα θα αφορούν και άλλους τομείς, όπως η διαχείριση υδάτων, οι σχολικές υποδομές και τα έργα δικαιοσύνης, ενισχύοντας περαιτέρω την ανάπτυξη και τις υποδομές του νησιού.

Φράγμα Ενιπέα στα Φάρσαλα

Την ίδια στιγμή ένα από τα σημαντικότερα υδροδοτικά και αρδευτικά έργα της Θεσσαλίας μπαίνει σε τροχιά υλοποίησης. Πρόκειται για το φράγμα Ενιπέα στα Φάρσαλα, το οποίο εντάχθηκε στον προγραμματικό σχεδιασμό του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και πρόκειται να κατασκευαστεί στη θέση Παλιοδερλί, περίπου 5 χιλιόμετρα ανατολικά της κοινότητας Σκοπιάς.

Η αξιοποίηση των νερών του Ενιπέα μέσω της δημιουργίας φράγματος αποτελεί παλαιό αίτημα της τοπικής κοινωνίας και των αγροτών της περιοχής, καθώς η ιδέα χρονολογείται ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1960. Τότε, η ελβετική εταιρεία Electro–Watt είχε εντοπίσει τη θέση Παλιοδερλί ως την πλέον κατάλληλη για την κατασκευή φράγματος και είχε εκπονήσει την προμελέτη και την οριστική μελέτη του έργου, με αρχικό στόχο την άρδευση 116.000 στρεμμάτων γεωργικής γης της επαρχίας Φαρσάλων.

Σύμφωνα με τον επικαιροποιημένο σχεδιασμό του 2022, το φράγμα στον ποταμό Ενιπέα θα είναι λιθόρριπτο με αργιλικό πυρήνα, ύψους 77 μέτρων και μήκους στέψης 850 μέτρων.

Ο ταμιευτήρας θα έχει ωφέλιμη χωρητικότητα 115 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων και επιφάνεια λίμνης περίπου 5.000 στρεμμάτων, δημιουργώντας ένα έργο στρατηγικής σημασίας για τη διαχείριση των υδάτων του Θεσσαλικού Κάμπου.

Παράλληλα, προβλέπεται η κατασκευή έργων προσαγωγής νερού από τον ταμιευτήρα για την άρδευση 107.500 στρεμμάτων καλλιεργήσιμης γης που ανήκουν στους ΤΟΕΒ Φαρσάλων, Θεσσαλιώτιδας και Τιτανίου, καθώς και έργων ύδρευσης για την πόλη των Φαρσάλων και 31 οικισμούς της ευρύτερης περιοχής, συνολικού πληθυσμού περίπου 10.000 κατοίκων.

Το φράγμα Ενιπέα θα υλοποιηθεί μέσω Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), με συμβατική διάρκεια 30 ετών — εκ των οποίων 4 αφορούν την κατασκευή και 26 τη λειτουργία και συντήρηση των υποδομών.

Τον Αύγουστο του 2022, με απόφαση του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, εγκρίθηκε η ένταξη του έργου στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, με προϋπολογισμό περίπου 230 εκατομμυρίων ευρώ.

Λίγο αργότερα, με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, εγκρίθηκε η διενέργεια Διεθνούς Διαγωνισμού με τη διαδικασία του Ανταγωνιστικού Διαλόγου για την επιλογή αναδόχου του έργου.

Τον Απρίλιο του 2023, με απόφαση του Υφυπουργού Υποδομών, εγκρίθηκε το πρακτικό της Α΄ φάσης του διαγωνισμού και προεπιλέχθηκαν τρεις υποψήφιοι κοινοπραξίες για συμμετοχή στη Β΄ φάση, όπου θα κατατεθούν οι δεσμευτικές προσφορές και θα προκύψει ο τελικός ανάδοχος της σύμπραξης.

Το φράγμα Ενιπέα θεωρείται έργο-κλειδί για τη βιώσιμη διαχείριση των υδατικών πόρων της Θεσσαλίας, συμβάλλοντας τόσο στην ενίσχυση της αγροτικής παραγωγής όσο και στην ασφάλεια ύδρευσης των οικισμών της περιοχής.

Παράλληλα, η δημιουργία του ταμιευτήρα αναμένεται να προσφέρει περιβαλλοντικά και αντιπλημμυρικά οφέλη, περιορίζοντας τις απώλειες νερού και ενισχύοντας την ανθεκτικότητα του κάμπου απέναντι στα ακραία καιρικά φαινόμενα.

Παρότι τα δύο έργα έχουν καθυστερήσει σημαντικά, τα τελευταία βήματα δείχνουν ότι το υπουργείο επιχειρεί να επαναφέρει σε τροχιά δύο υδροδοτικά και αντιπλημμυρικά έργα ζωτικής σημασίας για την αγροτική ανάπτυξη και την περιφερειακή ασφάλεια της Κρήτης και της Θεσσαλίας. Αν και η διαδρομή μέχρι την υπογραφή των συμβάσεων θα είναι ακόμα μακρά, τα σημάδια κινητικότητας που παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα αποτελούν την πρώτη σαφή ένδειξη ότι το νερό — επιτέλους — αρχίζει να μπαίνει ξανά στο αυλάκι.

Διαβάστε επίσης:

 

Πηγή: www.mononews.gr