Στάυρος Παπαστάυρου: Πώς θα ξεπεράσουμε τις προκλήσεις για να γίνουμε ενεργειακό σταυροδρόμι
Τη θέση της στο επίκεντρο των δύο κεντρικών ενεργειακών αρτηριών του μέλλοντος, τον Κάθετο Διάδρομο που συνδέει ενεργειακά την Ελλάδα με την Κεντρική Ευρώπη και τον IMEC -που συνδέει την Ινδία με την Ευρώπη-, στοχεύει να αξιοποιήσει η Ελλάδα, είπε ο υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου μιλώντας χθες στο Foundation for the Defense of Democracies. Και εξήγησε πώς με συντονισμένες κινήσεις, στενή συνεργασία με τις ΗΠΑ και βήμα -βήμα, αντιμετωπίζει τις προκλήσεις και διαχειρίζεται τις αβεβαιότητες.
Η αντικατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη από το 2027, εκτός από ορόσημο για τη δημιουργία μιας νέας ενεργειακής τάξης πραγμάτων “αποτελεί και μια κολοσσιαία άσκηση και απαιτεί επενδύσεις στις υποδομές που για να γίνουν απαιτούν μακροπρόθεσμα συμβόλαια και σοβαρά ποσά επένδυσης. Και για να είναι οι επενδύσεις χρηματοδοτήσιμες πρέπει να μην υπάρχουν κίνδυνοι παράκαμψης από τον Turkstream” σημείωσε ο υπουργός αναφερόμενος σε μια σημαντική παράμετρο για την επιτυχία της προσπάθειας δημιουργίας του ενεργειακού διαδρόμου που μέσω της Ελλάδας θα φέρνει αμερικάνικο LNG στην Ευρώπη.
Και καθώς σημαντικές νέες ενεργειακές υποδομές πρέπει να αναπτυχθούν ο κ. Παπασταύρου σημείωσε ότι αυτές μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το 1,5% του ΑΕΠ ως μέρος της δέσμευσης για χρηματοδότηση με το 5% του ΑΕΠ για την ασφάλεια. Όπως είπε από τη δέσμευση του 5% των μελών του ΝΑΤΟ, όπου το 3,5% είναι στρατιωτικό και το 1,5% μπορεί να είναι υποδομές ασφαλείας ή έργα ασφαλείας με ενεργειακή ασφάλεια.
Στοίχημα για την προώθηση του Διαδρόμου είναι και η σύγκλιση Ευρώπης-ΗΠΑ, κάτι που όμως γίνεται σταδιακά όπως εξήγησε. Τα έργα ενεργειακής ασφάλειας, η σύμπνοια ευρώπης-ΗΠΑ στην απόφαση για απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο και η συμφωνία ΗΠΑ-Ευρώπης για αγορά προϊόντων ενέργειας αξίας 250 δισ το χρόνο και οι προσαρμογές που πρέπει να γίνουν για να επιτευχθεί, δημιουργούν ένα νέο περιβάλλον σύγκλισης των ενεργειακών πολιτικών τους που ξεπερνάει τις αποκλίσεις, σημείωσε ο υπουργός.
Ταυτόχρονα, η Ελλάδα από την πλευρά της, γνωρίζοντας ότι η αστάθεια είναι ο νέος κανόνας του παιχνιδιού, στηρίζεται σε ισχυρές συμμαχίες αλλά και προετοιμάζει τη δική της ενεργειακή ασφάλεια, για να ανταποκριθεί στη διπλή ευκαιρία ανάπτυξης του Κάθετου διαδρόμου και του IMEC. Σχετικά με την ελληνική στρατηγική, ο κ. Παπασταύρου τόνισε ότι η Ελλάδα αναπτύσσει τις υποδομές της και αξιοποιεί τη γεωγραφική της θέση για να ανταποκριθεί στο νέο της ρόλο, ως ενεργειακός κόμβος. Αλλά ταυτόχρονα, κινείται δυναμικά για να αναπτύξει τη δική της βιομηχανία υδρογονανθράκων, ώστε να έχουμε ενεργειακή ασφάλεια. Και γενικά, τόνισε, ότι προσπαθούμε να αναπτύξουμε τους εγχώριους πόρους μας, όχι μόνο τους υδρογονάνθρακες, αλλά όλων των τεχνολογιών.
Τι χρειάζεται ο Κάθετος Διάδρομος – Ανοίγει ο δρόμος για το IMEC
Όπως εξήγησε ο Κάθετος διάδρομος, είναι μια διαδρομή για το αμερικανικό LNG που φτάνει στην Ουκρανία από την Ελλάδα, ένας διάδρομος ειρήνης και ευημερίας που διέρχεται από την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Μολδαβία, την Ουκρανία και ο οποίος είναι απαραίτητος καθώς είναι ανάγκη να προχωρήσει η πλήρης κατάργηση του ρωσικού φυσικού αερίου. Σημείωσε μάλιστα ότι ενώ ο κανονισμός μιλά για το τέλος του 2027, γίνονται διαπραγματεύσεις μεταξύ της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που μπορεί να οδηγήσουν σε συντομότερη ημερομηνία απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο, στον Σεπτέμβριο του 2027. Όπως είπε, αυτό σημαίνει ότι περίπου 14-15 BCM που εισέρχονται στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, κυρίως από τον TurkStream, και έχουν μετατραπεί σε όπλο ή χρησιμοποιηθεί για πολιτική πίεση από τη Ρωσία σε ορισμένες από αυτές τις χώρες, θα πρέπει να αντικατασταθούν από αμερικάνικες εισαγωγές.
Και τόνισε ότι για να λειτουργήσει ο Κάθετος Διάδρομος πρέπει να ξεκαθαρίσουμε, να είμαστε σίγουροι ότι δεν πρόκειται να υπάρξει παράκαμψη του ρωσικού φυσικού αερίου προσπαθώντας να βρει τον δρόμο του στην Ευρώπη μέσω διαφορετικών οδών. Στο πλαίσιο αυτό, ο κανονισμός Repower EU έχει μια διάταξη ρήτρας εξαίρεσης που αναφέρει ότι το φυσικό αέριο που προέρχεται από τον TurkStream θα θεωρείται εκ των προτέρων ως ρωσικό αέριο, εκτός εάν αποδειχθεί το αντίθετο. Όπως είπε σε δύο εβδομάδες στις Βρυξέλλες οι υπουργοί Περιβάλλοντος και Ενέργειας της ΕΕ και θα συζητήσουν πώς θα εφαρμοστεί το Repower EU, σε σχέση με την εξασφάλιση ότι δεν θα γίνει καμιά παράκαμψη.
Μαζί με τον Κάθετο Διάδρομο, έχουν αρχίσει να παίρνουν μορφή και τα σχέδια για τον IMEC, το διάδρομο που θα συνδέσει ενεργειακά την Ινδία και τη Μέση Ανατολή με την Ευρώπη και μέσων της Ελλάδας. Η επόμενη συνάντηση των υπουργών Ενέργειας του σχήματος 3+1 (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και ΗΠΑ), θα πραγματοποιηθεί στην Ουάσιγκτον τον Απρίλιο και θα αποτελέσει τη βάση για την ανάπτυξη του IMEC. Όπως εξήγησε ο υπουργός το 3+1, οποίο αποτελεί τη βάση μιας νέας περιφερειακής αρχιτεκτονικής με χώρες που «σέβονται τους κανόνες του παιχνιδιού και αποφεύγουν την αντιπαράθεση». Η συνάντηση του Απριλίου αναμένεται να επικεντρωθεί στην περαιτέρω ανάπτυξη έργων υποδομής και στη διευκόλυνση της μεταφοράς φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας προς την Ευρώπη.
Ο κ. Παπασταύρου τόνισε ότι και οι τέσσερις χώρες έχουν δεσμευτεί να συνεργαστούν και να δημιουργήσουν μια νέα αρχιτεκτονική, καθώς οι χώρες αυτές στον χάρτη, είναι το τέλος, είναι το τελευταίο τμήμα του διαδρόμου Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης που θα μπορεί να φτάσει μέχρι την Ουκρανία. Έτσι, για πρώτη φορά θα υπάρχει μια διαδρομή από την Ινδία έως την Κεντρική Ευρώπη με χώρες που θέλουν ειρήνη και σταθερότητα, θέλουν να συνεργαστούν, είναι πρόθυμες να σεβαστούν τους κανόνες του παιχνιδιού και δεν καταφεύγουν στις αντιπαραθέσεις αλλά στη συνεργασία και τις συνέργειες. Και ο IMEC θα φέρει την Ινδία στην οικογένεια της Δύσης σε μια εποχή που οι συμμαχίες για τις κρίσιμες πρώτες ύλες είναι στο επίκεντρο.
Η αστάθεια είναι ο νέος κανόνας του παιχνιδιού- Πώς την αντιμετωπίζουμε
“Η αστάθεια είναι ο νέος κανόνας του παιχνιδιού”, σημείωσε ο κ. Παπασταύρου, απαντώντας στο ερώτημα τι μπορεί να συμβεί με τη λήξη του πολέμου στην Ουκρανία και αν τότε θα αναβιώσει η ενεργειακή συνεργασία με τη Ρωσία. Ο υπουργός απάντησε ότι για εμάς είναι πολύ σημαντικό η κατεύθυνση προς την οποία οδεύουμε να είναι μη αναστρέψιμη. “Νομίζω ότι σε αυτό το μέτωπο, τόσο οι ΗΠΑ όσο και η ΕΕ πρέπει να παραμείνουν σταθερές. Σαφώς, κάποια στιγμή η Ρωσία θα πρέπει να επανενταχθεί στην αρχιτεκτονική, αλλά ελπίζω ότι η ενέργεια θα είναι το τελευταίο μέρος αυτής της επανένταξης. Επειδή είναι μια διάσταση της οικονομίας που έχει χρησιμοποιηθεί ως όπλο, ως πολιτική πίεση. Και νομίζω ότι πρέπει να το βγάλουμε αυτό από το τραπέζι. Όσον αφορά την Ευρώπη, νομίζω ότι ακόμη και η συζήτηση για τη μετάθεση της 27ης Δεκεμβρίου στον Σεπτέμβριο δείχνει τη δέσμευση των ευρωπαϊκών χωρών. Και νομίζω ότι η αγορά ρωσικού φυσικού αερίου και κατά κάποιο τρόπο η χρηματοδότηση ενός επιθετικού πολέμου, βοηθώντας ταυτόχρονα την Ουκρανία να διατηρήσει αυτήν την επιθετικότητα, δεν έχει νόημα. Στο τέλος της ημέρας, το μήνυμα πρέπει να είναι σαφές ότι η χρηματοδότηση πρέπει να σταματήσει”.
Όπως εξήγησε η Ελλάδα κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να αντιμετωπίσει αυτήν την αστάθεια και υπογράμμισε ότι το μήνυμα είναι ότι “κανείς δεν πρέπει να βασίζεται μόνο στους εταίρους του, πρέπει να βασίζεται στους δικούς της πόρους”.
“Γι αυτό και η Ελλάδα, με τη βοήθεια της ExxonMobil και της Chevron, επιδιώκει ενεργά την ανάπτυξη της βιομηχανίας υδρογονανθράκων της. Και σε 18 μήνες από τώρα, όχι σε δύο χρόνια, σε 18 μήνες, θα έχουμε την πρώτη ερευνητική γεώτρηση στην Ελλάδα μετά από 40 χρόνια, κάτι που στέλνει νομίζω ένα πολύ ισχυρό μήνυμα. Και η Chevron, μαζί με την Hellenic Energy, προχωρά με σεισμικές και γεωφυσικές έρευνες, ελπίζουμε, το 2026. Έτσι, έχουμε δεσμευτεί για την μη αναστρέψιμη σταδιακή κατάργηση του ρωσικού φυσικού αερίου. Αναπτύσσουμε τις υποδομές μας και αξιοποιούμε τη γεωγραφική μας θέση για να διευκολύνουμε αυτό. Αλλά ταυτόχρονα, κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να αναπτύξουμε τη δική μας βιομηχανία υδρογονανθράκων, ώστε να έχουμε τη δική μας ασφάλεια. Και γενικά, προσπαθούμε να αναπτυχθούμε, όπως και στις ΗΠΑ, προσπαθούμε να αναπτύξουμε τους εγχώριους πόρους μας. Όχι μόνο τους υδρογονάνθρακες, αλλά με κάθε δυνατό τρόπο”, τόνισε ο κ. Παπασταύρου.
Σχετικά με τη στάση της Ευρώπης σημείωσε ότι πλέον αρχίζει να μιλάει πολύ περισσότερο για βιώσιμη μετάβαση ή για να προχωρήσει με αξιόπιστη, οικονομικά προσιτή ενέργεια. Και καθώς μέρος της συμφωνίας Ευρώπης-ΗΠΑ για τους δασμούς του 15%, έχει ως έναν πυλώνα τη δέσμευση της ΕΕ για προϊόντων ενέργειας ύψους 250 δισεκατομμυρίων κάθε χρόνο ως το 2028, δημιουργείται ένα ασφαλές έδαφος για τη δημιουργία σύγκλισης.
“Η ρεαλιστική προσέγγιση κερδίζει έδαφος. Υπάρχουν πολλές χώρες που ακολουθούν αυτήν την προσέγγιση”, σημείωσε. Και έφερε για παράδειγμα τον Κανονισμό για το μεθάνιο. “Στην τελευταία συνάντηση υπουργών στην ΕΕ, επτά χώρες έθεσαν στην Επιτροπή την ανάγκη απλούστευσης του κανονισμού για το μεθάνιο. Και σημείωσε ότι με βάση της συμφωνία για αγορές 250 δισεκατομμύρια προϊόντων ενέργειας, ο Κανονισμός για το μεθάνιο όπως είναι δεν βοηθά προς αυτή την κατεύθυνση.
Με την προοπτική του IMEC συνδέεται και το GSI
Αναφερόμενος στο Καλώδιο Ελλάδας-Κύπρου ο υπουργός Ενέργειας σημείωσε ότι υπάρχει ενδιαφέρον επενδυτών για να διευρυνθεί η βάση των μετόχων και ότι αν το IMEC πάρει δυναμική μπορεί να ενταχθεί σε αυτό. Ουσιαστικά εννοώντας ότι αλλάζει μορφή το έργο και σίγουρα χρονοδιάγραμμα.
Επίσης ανέφερε ότι γίνεται μια προσπάθεια να ενημερωθούν τα τεχνικά και οικονομικά δεδομένα του έργου ώστε να έχει περισσότερους εταίρους. Και ότι έχει εκφραστεί ενδιαφέρον από ΗΠΑ, Ισραήλ και Μέση Ανατολή. Σημείωσε επίσης ότι υπάρχει συζήτηση με τη Σαουδική Αραβία και την Ελλάδα για διασύνδεση μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ελλάδας.
Πηγή: www.mononews.gr
