Η διατροφή που νικά το στρες – 5 συστατικά που ηρεμούν τον οργανισμό
Το στρες αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης καθημερινότητας. Οι απαιτήσεις της δουλειάς, οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής και η συνεχής έκθεση σε πληροφορίες επιβαρύνουν τόσο την ψυχική όσο και τη σωματική μας υγεία. Αν και παράγοντες όπως η σωματική άσκηση, ο επαρκής ύπνος και οι τεχνικές χαλάρωσης θεωρούνται βασικά «όπλα» απέναντι στο στρες, η διατροφή συχνά υποτιμάται. «Κι όμως, οι τροφές που επιλέγουμε μπορούν είτε να ενισχύσουν τον φαύλο κύκλο της έντασης είτε να λειτουργήσουν ως φυσικό «αντίδοτο», προστατεύοντας την καρδιά, τον εγκέφαλο και τη διάθεσή μας», εξηγεί στο ygeiamou η κλινική διαιτολόγος – αθλητική διατροφολόγος Φλώρα Λουκιανού.
Το χρόνιο στρες δεν είναι απλώς ένα ψυχολογικό φορτίο. Συνδέεται άμεσα με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, υπέρτασης, σακχαρώδη διαβήτη και δυσλιπιδαιμίας. Η παρατεταμένη έκκριση κορτιζόλης διαταράσσει τον μεταβολισμό, αυξάνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και ευνοεί τη συσσώρευση λίπους στην κοιλιακή χώρα. Το αποτέλεσμα είναι η ανάπτυξη κεντρικού τύπου παχυσαρκίας και μεταβολικού συνδρόμου, καταστάσεις που αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Στρες και συναισθηματική κατανάλωση τροφής
«Σε περιόδους έντονης πίεσης, το φαγητό συχνά παύει να καλύπτει βιολογικές ανάγκες και μετατρέπεται σε μέσο συναισθηματικής ανακούφισης» εξηγεί η κυρία Λουκιανού. Η κατανάλωση τροφής ενεργοποιεί τα κέντρα ανταμοιβής του εγκεφάλου και προσφέρει πρόσκαιρη ευχαρίστηση. Έτσι, αυξάνεται η προτίμηση σε λιπαρά, αλμυρά και γλυκά τρόφιμα χαμηλής θρεπτικής αξίας, τα οποία όμως επιβαρύνουν τον οργανισμό και, μακροπρόθεσμα, εντείνουν το ίδιο το στρες.
Η διατροφή ως φυσικό «αντίδοτο» στο στρες
Όπως το στρες επηρεάζει τις διατροφικές μας επιλογές, έτσι και η διατροφή μπορεί να επηρεάσει άμεσα τη λειτουργία του νευρικού συστήματος και τη διάθεσή μας. Η βάση μιας αντιστρες προσέγγισης είναι η ισορροπημένη πρόσληψη μακροθρεπτικών συστατικών – υδατανθράκων, πρωτεϊνών και λιπαρών – σύμφωνα με τις αρχές της υγιεινής διατροφής. Αυτό μεταφράζεται σε επαρκή κατανάλωση δημητριακών ολικής άλεσης, φρούτων και λαχανικών, γαλακτοκομικών χαμηλών λιπαρών, άπαχων πηγών πρωτεΐνης και ελαιολάδου ως βασικού λιπαρού.
Τα μικροθρεπτικά συστατικά που «ηρεμούν» τον οργανισμό
Πέρα από τις θερμίδες, συγκεκριμένα μικροθρεπτικά συστατικά διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση του στρες:
Βιταμίνες του συμπλέγματος Β: Το στρες εξαντλεί τα αποθέματά τους. Δημητριακά ολικής άλεσης, όσπρια, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, γαλακτοκομικά και άπαχο κρέας συμβάλλουν στην αναπλήρωσή τους.
Ω-3 λιπαρά οξέα: Διαθέτουν αντιφλεγμονώδη και αντιστρεσογόνο δράση και βρίσκονται κυρίως στα λιπαρά ψάρια, τον λιναρόσπορο και τα καρύδια.
Τρυπτοφάνη: Αμινοξύ-πρόδρομος της σεροτονίνης, του νευροδιαβιβαστή που σχετίζεται με την ηρεμία και την καλή διάθεση. Πηγές της είναι τα πουλερικά, τα ψάρια και το άπαχο κρέας.
Μαγνήσιο: Απαραίτητο για τη σωστή λειτουργία του νευρικού και μυϊκού συστήματος. Περιέχεται σε μπανάνες, ξηρούς καρπούς, δημητριακά ολικής άλεσης και πράσινα λαχανικά.
Αντιοξειδωτικά: Το στρες αυξάνει την παραγωγή ελεύθερων ριζών. Η βιταμίνη C, η βιταμίνη Ε, το σελήνιο και τα φυτοχημικά από φρούτα, λαχανικά, ελαιόλαδο και μαύρη σοκολάτα ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού.
Τροφές «σύμμαχοι»και «εχθροί»
Σύμμαχοι ενός αντιστρες διατροφικού πλάνου είναι τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα φρούτα και τα λαχανικά, τα λιπαρά ψάρια, οι ξηροί καρποί, τα άπαχα γαλακτοκομικά και, πάνω απ’ όλα, το νερό. «Η αφυδάτωση αυξάνει την κόπωση και την ευερεθιστότητα, επιβαρύνοντας την ψυχική διάθεση» εξηγεί η κυρία Λουκιανού.
Αντίθετα, το υπερβολικό αλκοόλ, η αυξημένη καφεΐνη, τα τρόφιμα πλούσια σε ζάχαρη και τα ραφιναρισμένα προϊόντα προκαλούν απότομες αυξομειώσεις του σακχάρου και ενισχύουν την ένταση και την ανησυχία.
Η αντιστρες διατροφή δεν αφορά μόνο το τι τρώμε, αλλά και το πώς. Ο χρόνος προετοιμασίας, το αργό και συνειδητό μάσημα, η αποφυγή φαγητού «στο πόδι» ή μπροστά σε οθόνες και η εστίαση στη στιγμή του γεύματος μπορούν να μειώσουν τη συναισθηματική υπερφαγία και να βελτιώσουν ουσιαστικά τη σχέση μας με το φαγητό.
Το στρες δεν αντιμετωπίζεται αποκλειστικά με τεχνικές χαλάρωσης. Η διατροφή μπορεί να αποτελέσει έναν ισχυρό σύμμαχο, επηρεάζοντας ορμόνες, μεταβολισμό και διάθεση. Μικρές αλλά σταθερές αλλαγές στις καθημερινές μας διατροφικές επιλογές μπορούν να μειώσουν τη φθορά που προκαλεί το στρες και να στηρίξουν ουσιαστικά τη σωματική και ψυχική υγεία.
Διαβάστε επίσης
Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης: Ο ρόλος της διατροφής στην αντιμετώπισή του
Τρώτε πολύ; Το τέχνασμα που βάζει φρένο στη λαιμαργία
Πηγή: www.ygeiamou.gr
