Το δίλημμα του Βίκτορ Όρμπαν: Ρωσικό πετρέλαιο ή η εύνοια του Τραμπ;

«Υπάρχει ένα δίκτυο στον κόσμο που αντιτίθεται στον πόλεμο, με δύο κέντρα: ένα της δύναμης, με επικεφαλής τον πρόεδρο των ΗΠΑ, και ένα του πνεύματος, εδώ, με τον Άγιο Πατέρα», δήλωσε ο Βίκτορ Όρμπαν, χθες, Δευτέρα (27/10) μετά τη συνάντησή του με τον Πάπα στο Βατικανό.

«Αντλούμε δύναμη, έμπνευση και ευλογία και από τα δύο», πρόσθεσε ο Ούγγρος πρωθυπουργός.

Αν στο μυαλό του είχε τον σύμμαχό του στον Λευκό Οίκο, τον Ντόναλντ Τραμπ, τότε σίγουρα σκεφτόταν και τη δύσκολη συνάντηση που τον περιμένει την επόμενη εβδομάδα στην Ουάσινγκτον.

Ο άνθρωπος που ο Τραμπ έχει αποκαλέσει «σπουδαίο ηγέτη» —και που έχει εδώ και καιρό προκαλέσει τον θαυμασμό στους κύκλους των MAGA— βρίσκεται τώρα σε μια ασυνήθιστη θέση: σε αντιπαράθεση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ σε ένα ζήτημα ζωτικής σημασίας.

Νέες πιέσεις από τις ΗΠΑ για το ρωσικό πετρέλαιο

Στο επίκεντρο των συνομιλιών τους στην Ουάσινγκτον θα βρεθεί η νέα αμερικανική πίεση προς την Ουγγαρία και τη Σλοβακία να μειώσουν επειγόντως την εξάρτησή τους από το ρωσικό πετρέλαιο — η τελευταία κίνηση του Τραμπ για να πιέσει τη Ρωσία να βάλει τέλος στον πόλεμο στην Ουκρανία.

Σε πρόσφατη ερώτηση αν ο Τραμπ «το παράκανε» με τις κυρώσεις κατά των δύο μεγαλύτερων ρωσικών πετρελαϊκών εταιρειών, ο Όρμπαν απάντησε: «Από ουγγρική σκοπιά, ναι».

Η Ουγγαρία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο — και ο Όρμπαν το έχει χρησιμοποιήσει πολλές φορές προς όφελος της πολιτικής του ατζέντας: ως εργαλείο επίθεσης κατά των Βρυξελλών, ως γέφυρα για τη διατήρηση καλών σχέσεων με τη Μόσχα και ως μέσο για να εξασφαλίσει επανεκλογή, υποσχόμενος στους ψηφοφόρους «φθηνή ρωσική ενέργεια».

Προεκλογικά διλήμματα και πολιτική πίεση

Ο Όρμπαν πηγαίνει στις εκλογές του Απριλίου παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως σταθερό χέρι σε έναν ασταθή κόσμο, ωστόσο οι δημοσκοπήσεις τον δείχνουν να υπολείπεται, μετά την εκρηκτική άνοδο του ηγέτη του κόμματος Tisza, Πέτερ Μάγκιαρ.

Την ίδια στιγμή, έχει εξοργιστεί με τις ουκρανικές επιθέσεις με drones στον αγωγό Ντρούζμπα το καλοκαίρι, που προκάλεσαν προσωρινές διακοπές στις προμήθειες.

Ορισμένοι Ούγγροι αξιωματούχοι άφηναν να εννοηθεί πως ο πόλεμος στην Ουκρανία «θα μπορούσε να τελειώσει ως το τέλος του χρόνου» — κάτι που έμοιαζε παράλογο, μέχρι που έγινε γνωστό ότι προγραμματιζόταν μια σύνοδος κορυφής στη Βουδαπέστη ανάμεσα στον Τραμπ και τον Βλαντίμιρ Πούτιν.

Όμως τα σχέδια κατέρρευσαν στις 21 Οκτωβρίου, όταν ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι η σύνοδος ακυρώθηκε. Η ουγγρική κυβέρνηση δούλευε κρυφά πάνω στην προετοιμασία της για μήνες, με τον πολιτικό διευθυντή του Όρμπαν, Μπάλαζ Όρμπαν, να διατηρεί στενές σχέσεις με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζ. Ντ. Βανς.

Η μεγαλύτερη πηγή έντασης στις σχέσεις ΗΠΑ–Ουγγαρίας είναι το πετρέλαιο. Το 2024, η Ουγγαρία αύξησε τις ποσότητες που λαμβάνει μέσω του αγωγού Druzhba (Φιλία) από τη Ρωσία. Την ώρα που ο Όρμπαν μιλούσε μπροστά στο Κοινοβούλιο, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν νέες κυρώσεις στις εταιρείες Lukoil και Rosneft.

Το 2020, η Ουγγαρία λάμβανε το 64% του πετρελαίου της από τη Ρωσία· το 2024 το ποσοστό αυτό ανέβηκε στο 80% (5 εκατ. τόνοι ετησίως).
Η κυβέρνηση υποστηρίζει πως, χωρίς πρόσβαση στη θάλασσα, οι αγωγοί είναι η φθηνότερη και μοναδική λύση. Επιπλέον, τα διυλιστήρια της MOL σε Ουγγαρία και Σλοβακία έχουν σχεδιαστεί για να επεξεργάζονται το ρωσικό Urals crude, όχι το Brent.

Το παράδειγμα της Τσεχίας, η αμερικανική πίεση και η επόμενη μέρα

Το επιχείρημα της Ουγγαρίας, ότι δεν μπορεί να αλλάξει, καταρρίπτεται από την Τσεχία – μια χώρα με παρόμοιο μέγεθος και επίσης χωρίς πρόσβαση στη θάλασσα.

Μετά την εισβολή στην Ουκρανία, η κυβέρνηση του Πέτρ Φιάλα επένδυσε στην αναβάθμιση του αγωγού Τρανσαλπίν προς το Τεργέστη και προσαρμόσε τα διυλιστήρια της για Brent. Τον Απρίλιο του 2025, η Τσεχία ανακοίνωσε ότι δεν λαμβάνει πλέον σταγόνα ρωσικού πετρελαίου.

Οι ενεργειακοί αναλυτές υποστηρίζουν πως και η MOL αλλάζει σταδιακά τεχνολογία, αλλά λείπει η πολιτική απόφαση για τη μετάβαση στον αγωγό Adria μέσω του κροατικού λιμανιού Ομιζάλ.

Υπάρχουν επίσης διαφωνίες με την κροατική εταιρεία Janaf για τη χωρητικότητα του αγωγού.

Ο Τραμπ, σύμφωνα με αμερικανικές πηγές, θα πιέσει τον Όρμπαν να δείξει «πολιτική βούληση» για να απεξαρτηθεί από τη Ρωσία. Ο Όρμπαν, ωστόσο, το θεωρεί δύσκολο να το εξηγήσει στους ψηφοφόρους του, αφού επί χρόνια υποστήριζε πως η Ουγγαρία «δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς ρωσική ενέργεια».

Ο πρέσβης των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, Ματ Γουίτακερ, δήλωσε στο Fox News ότι η Ουγγαρία «δεν έχει κάνει ακόμη ενεργά βήματα» προς την απεξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο, προσθέτοντας πως οι ΗΠΑ και η Κροατία θα τη βοηθήσουν να το πετύχει.

Καθώς τα πετρέλαια φτάνουν πια από τον Ομιζάλ όπως και από το Τεργέστη — από το Καζακστάν, τη Λιβύη, το Αζερμπαϊτζάν, τις ΗΠΑ και το Ιράκ — οι αναλυτές σημειώνουν πως δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι Τσέχοι πληρώνουν ακριβότερα.

Πηγή: www.news247.gr