Τι συμβαίνει με τον Κάθετο Διάδρομο και τη μεταφορά αμερικανικού LNG

Επιταχύνονται οι εξελίξεις για την ελκυστικότητα του Κάθετου Διαδρόμου καθώς δρουν σε συντονισμό οι κυβερνήσεις Ελλάδας και ΗΠΑ προκειμένου να ξεπεραστούν τα εμπόδια και να αυξηθούν οι συμφωνίες εισαγωγών αμερικανικού LNG την επόμενη διετία.

Η επίσκεψη του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Σταύρου Παπασταύρου στις ΗΠΑ και οι σημαντικές συναντήσεις που πραγματοποιεί εκεί, αναδεικνύουν ότι η ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών βρίσκεται σήμερα σε ένα από τα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών, κάτι που ενισχύει το  ρόλο της χώρας μας ως κομβικού παράγοντα στον ενεργειακό χάρτη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Ο ρόλος αυτός συνδέεται άμεσα με την επιτυχία του Κάθετου Διαδρόμου και το αν θα καταφέρει να λειτουργήσει προσελκύοντας εμπορικές συμφωνίες που θα συναφθούν για την εξαγωγή του αμερικανικού LNG στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Τα πρώτα σημάδια είναι θετικά: όλα τα slot στη Ρεβυθούσα έχουν «κλειδώσει» μέχρι το 2034, ενώ η απόσυρση 3 bcm ρωσικού αερίου από το εγχώριο μίγμα δημιουργεί «χώρο» για ένα ακόμη FSRU, και μόνο για τις ανάγκες της ελληνικής αγοράς. Αν η Ελλάδα θέλει να καλύψει τις ανάγκες της Ν.Α Ευρώπης  η ποσότητα LNG που θα χρειαστεί επιπλέον 10 Bcm.

Για να αξιοποιηθεί όμως η ευκαιρία που παρουσιάζεται χρειάζεται συντονισμός κινήσεων, πολιτική βούληση και συνεργασίες.

Στο πλαίσιο αυτό ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Σταύρος Παπασταύρου πραγματοποιεί σημαντικές συναντήσεις στις ΗΠΑ και μετά από συνάντηση με τον υπουργό Ενέργειας των ΗΠΑ, Κρις Ράιτ οι δύο πλευρές συμφώνησαν στην ανάγκη δημιουργίας μιας Ομάδας Εργασίας για τα ζητήματα του Κάθετου Διαδρόμου, με την πρώτη συνάντηση των συμμετεχουσών χωρών (Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Μολδαβία, Ουκρανία) να ορίζεται στις 10 Δεκεμβρίου.

Η σύσταση της νέας Ομάδας εργασίας, αποδεικνύει την αποφασιστικότητα όλων των εμπλεκόμενων χωρών να συνεργαστούν και να δρουν σε συντονισμό, προκειμένου να προχωρήσουν στις απαραίτητες παρεμβάσεις που θα κάνουν ελκυστικό τον Κάθετο Διάδρομο στους traders.

Στο επίκεντρο μπαίνουν και οι νέες επενδύσεις που απαιτούνται για την επέκταση των χώρων αποθήκευσης και επαναεριοποίησης του φυσικού αερίου. Ο κ. Παπασταύρου συναντήθηκε χθες και  με τον Πρόεδρο της Export-Import Bank of the United States (EXIM), κ. John Jovanovic, ο οποίος τόνισε τον κομβικό ρόλο του Κάθετου Άξονα στην ενεργειακή πολιτική εξαγωγών των ΗΠΑ. Ο Πρόεδρος της EXIM περιέγραψε τη στρατηγική προτεραιότητα των ΗΠΑ στην ανθεκτικότητα της αλυσίδας τροφοδοσίας αμερικανικού LNG σε όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα στην περιοχή μας, και αναφέρθηκε στο ότι είναι προϋπόθεση είναι η επέκταση των χώρων αποθήκευσης και επαναεριοποίησης του φυσικού αερίου.

Josh Huck:  Τρεις άξονες για την αξιοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου

Οι προοπτικές του Κάθετου Διαδρόμου βρέθηκαν χθες στο επίκεντρο πάνελ του 36th Greek Economic Summit, με τη συμμετοχή του Josh Huck, Deputy Chief of Mission της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ελλάδα, του Vladimir Malinov CEO της Bulgartransgaz, της Maria Rita Galli, Διευθύνουσας Σύμβουλου του ΔΕΣΦΑ και του Κωνσταντίνου Σιφναίου, CEO της Gastrade.

O κ. Huck σημείωσε ότι για την περαιτέρω ανάπτυξη του Κάθετου Διαδρόμου προϋπόθεση αποτελεί η δέσμευση ΕΕ και ΗΠΑ ότι η «Γηραιά Ήπειρος» δε θα επιστρέψει στις εποχές ενεργειακής εξάρτησης από Ρωσία – με τις Ηνωμένες Πολιτείες να δεσμεύονται για την κάλυψη του κενού των ρωσικών εξαγωγών. Επίσης, θα χρειαστεί ρυθμιστική εναρμόνιση, ενώ για να εξασφαλιστούν ανταγωνιστικές τιμές χρειάζονται συμφωνίες όπως αυτή της κοινοπραξίας των Aktor και ΔΕΠΑ Εμπορίας με τη Venture Global.

Tόνισε ότι αποτελεί στρατηγικό εργαλείο που ενισχύει τη διασύνδεση, τη σταθερότητα και τη συνεργασία της περιοχής με τις ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας τρεις άξονες για την περαιτέρω αξιοποίησή του: αναβάθμιση των υποδομών, εναρμόνιση του θεσμικού πλαισίου και νέες εμπορικές συμφωνίες για αμερικανικό LNG.

Aναβάθμιση στον ενεργειακό διάδρομο Ελλάδας–Ουκρανίας

 Mια σημαντική αναβάθμιση στον ενεργειακό διάδρομο Ελλάδας–Ουκρανίας δρομολογούν οι διαχειριστές φυσικού αερίου των Βαλκανίων, με την απόφασή τους να προτείνουν την προσθήκη ενός νέου διασυνοριακού σημείου και την έγκριση έκπτωσης 36,5% στα τιμολόγια μεταφοράς. Σε επιστολή που εστάλη στις 3 Δεκεμβρίου στις εθνικές ρυθμιστικές αρχές, οι TSOs από Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουκρανία και Μολδαβία ζητούν την ένταξη του Giurgiu–Ruse στις Διαδρομές 1, 2 και 3, ανοίγοντας την προοπτική για αυξημένες ροές φυσικού αερίου από την Ελλάδα –μέσω IGB και TAP– προς την Ουκρανία.

 Οι Διαχειριστές υπέγραψαν μια νέα κοινή επιστολή προς τις Ρυθμιστικές Αρχές των χωρών τους, ώστε να εγκριθεί η πρόσκαιρη χρήση μία «παράκαμψης», για να μεγιστοποιηθούν οι ποσότητες που μπορούν να φτάσουν στο Κίεβο.Η παράκαμψη αναμένεται να αξιοποιηθεί μέχρι τον Απρίλιο, καθώς στη συνέχεια εκτιμάται ότι θα μειωθούν οι ανάγκες μεταφορές αερίου στην Ουκρανία, λόγω εποχικότητας. Από το επόμενο φθινόπωρο, θα έχουν ολοκληρωθεί τα έργα αναβάθμισης, οπότε το bypass δεν θα είναι πλέον απαραίτητο.

Το σημερινό διασυνοριακό σημείο Negru Voda 1 – Kardam στα σύνορα Ρουμανίας -Βουλγαρίας βρίσκεται πλέον στο «κόκκινο», καθώς η σταθερή χωρητικότητα εξαντλείται γρήγορα στις τακτικές δημοπρασίες, αφήνοντας ελάχιστο περιθώριο για τις διαδρομές Ελλάδας–Ουκρανίας.

Η νέα χωρητικότητα προγραμματίζεται να προσφέρεται μηνιαία από τον Δεκέμβριο του 2025 έως τον Απρίλιο του 2026, με ήδη αυξημένη ζήτηση από την αγορά. Η συμφωνία υπεγράφη προχθές από τη διευθύνουσα σύμβουλο του ΔΕΣΦΑ, Maria Rita Galli, και τον διευθύνοντα σύμβουλο της Bulgartransgaz, Vladimir Malinov, στο περιθώριο του «Greek Economic Summit» του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου. Το πλαίσιο έχουν ήδη συνυπογράψει και οι υπόλοιποι διαχειριστές.

Η ανάγκη για την προσθήκη του νέου σημείου καθίσταται επιτακτική, καθώς το υφιστάμενο διασυνοριακό Negru Voda 1–Kardam στα σύνορα Ρουμανίας–Βουλγαρίας βρίσκεται στα όριά του: η σταθερή χωρητικότητα εξαντλείται ταχύτατα στις δημοπρασίες, περιορίζοντας σημαντικά τις δυνατότητες των διαδρομών Ελλάδας–Ουκρανίας. Αντίθετα, ο διασυνδετήρας Giurgiu–Ruse, με δυναμικότητα έως 4,1 εκατ. κ.μ. ημερησίως και τρέχουσες ροές περίπου 2,2 εκατ. κ.μ., αποτελεί το μοναδικό ρεαλιστικό «back-up» για την αποσυμφόρηση του συστήματος.

Οι διαχειριστές εκτιμούν ότι η ένταξη του σημείου θα επιτρέψει την πλήρη αξιοποίηση των τριών διαδρομών σε μια περίοδο αυξημένης ζήτησης και κρίσιμης σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια της Ουκρανίας και της ευρύτερης περιοχής.

Προστίθενται νέες διαδρομές-προϊόντα προς τους traders

Παράλληλα με το «Route 1» που δημοπρατείται τώρα (και έχει σημείο αφετηρίας το τέρμιναλ του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα), θα ξεκινήσει να διατίθεται το «Route 2» (με αφετηρία το FSRU Αλεξανδρούπολης και εναλλακτική πορεία προς τη Βουλγαρία μέσω του αγωγού IGB), όπως και το «Route 3» (για αζέρικο αέριο που μέσω του TAP και του IGB θα διοχετευθεί στο Vertical Corridor). Μάλιστα, εκφράζεται η εκτίμηση πως τα δύο νέα προϊόντα θα εγκριθούν έγκαιρα, ώστε να δημοπρατηθούν για πρώτη φορά μαζί με το «Route 1» στα τέλη Δεκεμβρίου, για τον πρώτο μήνα του επόμενου έτους.

Υπενθυμίζεται ότι τα Routes 1, 2 και 3 δεν αποτελούν απλώς γεωγραφικές διαδρομές, αλλά συγκεκριμένα εμπορικά προϊόντα χωρητικότητας που καθορίζουν το σημείο εισόδου, τους TSOs και τους αγωγούς διέλευσης, το σημείο εξόδου, τις διαθέσιμες ποσότητες, τη χρονική περίοδο και το τιμολόγιο.

Πηγή: www.mononews.gr