Juergen Teller: “Οταν βγήκα από τη φωτογράφιση με τον Πάπα, οι Καρδινάλιοι με χειροκροτούσαν”
Η έκθεση του Juergen Teller ήταν σίγουρα το γεγονός της έναρξης της σεζόν. Και η γνωριμία με το Onassis Ready επίσης. Ο τεράστιος χώρος σε υποδέχεται γλυκά με το χρυσαφί ματ χρώμα στα σίδερα των εγκαταστάσεων, στημένος με έναν μοναδικό τρόπο ώστε να υποδέχεται την πρωτοπορία με διακριτικότητα αναβαθμίζοντας σαφώς μια περιοχή που δεν είχε συνηθίσει τέτοια. Το μικρό μου ταξίδι ένα Σάββατο του Οκτωβρίου για να συναντήσω έναν μύθο θα μου μείνει αξέχαστο.
Νιώθεις αλήθεια μεγάλη τιμή και χαρά όταν πραγματοποιείται ένα όνειρό σου και βρίσκεσαι απέναντι σε έναν από τους μεγαλύτερους φωτογράφους του κόσμου για να του κάνεις συνέντευξη. Παρακολουθώ τη δουλειά του από νεαρή, τότε που έγραφα μόδα και αγόραζα δεκάδες άλμπουμ για να μάθω, να ανοίξουν οι ορίζοντές μου, να προχωρήσω στη δουλειά μου.
Ανάμεσα στους τόσους φωτογράφους που έχω αγαπήσει και θαυμάσει, θυμάμαι πάντα πως ο Juergen Teller και η Nan Goldin ήταν οι δύο που άλλαξαν τη φωτογραφία μόδας, τη μετακίνησαν, την τσαλάκωσαν, τη μεταμόρφωσαν. Και είχα γράψει για τη ζωή του και είχα μελετήσει το έργο του. Και δεν έμειναν φυσικά σε αυτήν αλλά απαθανάτισαν την κοινωνία και τον άνθρωπο με κάθε τρόπο.
Οπότε, η τωρινή συγκυρία μόνο συγκίνηση μπορεί να μου προκαλεί.
Στον πρωταγωνιστή τώρα. Διάβασα τόσες αναλύσεις για εκείνον, περισπούδαστες και βαθιές, ενδελεχείς και με κριτική μέσα. Δεν θέλω να κάνω άλλη μία, άλλωστε δεν είμαι ειδήμων και επίσης, όταν κάποιος προκαλεί με τη δουλειά του, αλλά μου αρέσει, δεν θέλω ούτε να τον κρίνω, ούτε να εικάσω γιατί το κάνει, ούτε να δώσω σημειολογικές και κοινωνιολογικές ερμηνείες.
Δεν με ενδιαφέρει αν βλέπω τα γεννητικά του όργανα φωτογραφημένα, ή τον Πάπα ή το μωρό του. Με ενδιαφέρει το αριστουργηματικό πάντα αποτέλεσμα. Η δύναμη των εικόνων, η ομορφιά, το εκάστοτε μήνυμα, η τόλμη, η ευαισθησία.
Ο Juergen Teller απλά φωτογραφίζει με την ψυχή του και το μυαλό του. Δεν είναι αυτό που λέμε ταλέντο για έναν ζωγράφο -που πιάνει το χέρι του. Είναι κάτι πιο αφηρημένο, πιο άπιαστο και δυσερμήνευτο. Δεν θέλω να τον εξηγήσω.
Θέλησα μονάχα να τον γνωρίσω, να ρωτήσω ό,τι προλάβαινα στη μισή ώρα και με την αγωνία να αλλάζει τις ερωτήσεις στο μυαλό μου, με τη μία να σπρώχνει την άλλη και μια τρίτη να αρθρώνεται, να συνηθίσω την παρουσία της γυναίκας του καθόλη τη διάρκεια της συνέντευξης, να μπω λίγο στον κόσμο του.
Αυτόν τον μαγικό κόσμο εικόνων και συναισθήματος. Μόνο συναίσθημα σε κάθε κλικ.
Δείτε την έκθεση με ανοιχτό μυαλό και μάτια γεμάτα περιέργεια. Θα φύγετε με την ψυχή να ξεχειλίζει μύθους και παραστάσεις, χαρά και λύπη. Οπως γίνεται, δηλαδή, όταν νιώθουμε αληθινά – εκεί χωράνε όλα. Και από τον φακό του Juergen δεν μπορείς να ξεφύγεις ακόμη και αν έχεις μάθει να κρύβεσαι.
Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για την έκθεση. “You are invited”. Λοιπόν, σε τι ακριβώς έχουμε προσκληθεί;
Έχετε προσκληθεί να μπείτε μέσα στη σκέψη μου, στη διαδικασία της δουλειάς μου, σε όσα με απασχολούν. Σε ό,τι υπάρχει γύρω μου, σε ό,τι με ενδιαφέρει και με εμπνέει, και σε όσα κάνω. Και είστε καλεσμένοι να είστε ζωντανοί, να είστε θετικοί. Ο τίτλος της έκθεσης προέκυψε τυχαία, όταν έπεσε από το γραμματοκιβώτιό μου ένα μικρό φυλλάδιο και έγραφε «Είστε καλεσμένοι» / “You are invited”, κάπως έτσι. Και μου φάνηκε τόσο θετικό.
Ήταν στο Λονδίνο. Και τότε ξεκίνησα αυτή τη σειρά των έργων που είναι κάτω στον όροφο – όλες αυτές οι γυναίκες μέσα σε εκκλησίες, στον δρόμο, στο πάτωμα. Είχα δει το ίδιο φυλλάδιο και στα ιταλικά, ήταν γύρω στο Πάσχα. Και έτσι, μετά από δύο συμπτώσεις, θεώρησα ότι αυτή η φράση πρέπει να είναι ο τίτλος της έκθεσης. Και σκέφτηκα ότι αυτό εκφράζει κάτι αισιόδοξο.
Ο κόσμος είναι αυτή τη στιγμή τόσο δύσκολος, υπάρχει τόσο μεγάλη αρνητικότητα, και αισθάνεσαι – ή μάλλον είναι γεγονός, ας μην λέμε ότι απλώς το αισθανόμαστε – ότι όλοι είναι πολύ πιο επιθετικοί ο ένας προς τον άλλον. Οι ηγέτες των κρατών, οι χώρες, οι άνθρωποι, ακόμα και στην κίνηση, στον δρόμο – οι άνθρωποι γίνονται όλο και πιο επιθετικοί.
Με ποια κριτήρια επιλέξατε τις διαφορετικές θεματικές αυτής της έκθεσης; Θέλατε να ανακαλύψουμε όλα τα κομμάτια τού φωτογραφικού σας σύμπαντος ή ήταν περισσότερο μια εσωτερική, σχεδόν ψυχική απόφαση; Είναι εδώ οι φωτογραφίες με τις οποίες είστε περισσότερο δεμένος συναισθηματικά; Οι εικόνες που βλέπουμε είναι ευαίσθητες μα και πολύ ισχυρές, αλλά δεν μπορώ να πω ότι όλες είναι «θετικές». Και αρκετές σοκαριστικές με έναν τρόπο.
Έχετε δίκιο σε όλα όσα είπατε. Ισχύουν όλα. Και σίγουρα είναι εδώ όλα όσα έχουν σημασία για εμένα αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή. Και όλα κάπως είναι δεμένα και με τον χώρο – η σειρά «Symposium of Love», για παράδειγμα, δένει πολύ όμορφα με το κείμενο του Πλάτωνα, του Έλληνα φιλοσόφου που αφορά την αγάπη. Και σίγουρα αυτή είναι η πιο προσωπική μου έκθεση. Και μπορεί να μην το βλέπετε αλλά σε γενικές γραμμές ήθελα να είναι θετική.
Όμως η ζωή έχει βάρη, έχει αληθινές τραγωδίες και εσύ, ο καθένας, έχει την επιλογή είτε να παρασυρθεί προς τα κάτω είτε να βρει ένα θετικό στοιχείο και να αντλήσει από αυτό για να μην βουλιάξει. Η αυτοκτονία του πατέρα μου προφανώς δεν είναι κάτι θετικό, αλλά δεν την άφησα να με καταστρέψει.
Πιστεύετε πως ότι για να βιώσει κάποιος την αγάπη και την απόλαυση –είτε προσωπικά είτε μέσα από τη δουλειά– πρέπει να έχει περάσει μέσα από τον πόνο; Είναι, δηλαδή, μόνο μέσα από τον πόνο που μπορούμε πραγματικά να εκτιμήσουμε, να δημιουργήσουμε ή να απολαύσουμε;
Νομίζω πως ναι. Όταν γνωρίζεις ανθρώπους που προέρχονται από ένα προνομιούχο περιβάλλον, στους οποίους δεν έχει συμβεί ποτέ κάτι πραγματικά δύσκολο και έχουν ζήσει μια προστατευμένη ζωή, βλέπεις αυτομάτως τη στάση τους απέναντι στη ζωή. Ξέρετε, ανεξαρτήτως τού γιατί δημιουργούμε, πρέπει να θυμόμαστε πάντα πόσο σημαντικό είναι να μπορείς να δώσεις κάτι σε έναν άλλον άνθρωπο, όχι μόνο να λαμβάνεις. Να μην ζεις, δηλαδή, μόνο για το προσωπικό σου όφελος. Είναι θέμα ανθρωπιάς. Όλα είναι θέμα ευαισθησίας απέναντι στον άλλο.
Βλέπουμε πολύ και τη φύση μέσα σε αυτή την έκθεση. Την αγαπάτε; Αγαπάτε τα ταξίδια;
Μου αρέσουν τα ταξίδια, ναι – δίνουν έμπνευση. Οσο για τη φύση… μεγάλωσα δίπλα σε ένα δάσος, ζούσαμε στην κορυφή δύο λόφων. Το τέλος του δρόμου ήταν αδιέξοδο και το αυτοκίνητο έπρεπε να κάνει όπισθεν για να γυρίσει πίσω. Και ακριβώς δίπλα στο σπίτι έβλεπες μόνο δέντρα. Εκεί μεγάλωσα ως παιδί. Όμως δεν την απεικονίζω μόνο επειδή μεγάλωσα εκεί –αυτή η σύνδεση με τη φύση είναι για μένα βαθιά και πολύ φυσική.
Είναι τρομερή πηγή έμπνευσης, όπως σας είπα και πριν, να βλέπεις τη φύση, να βρίσκεσαι μέσα της, να τη νιώθεις, να αναπνέεις τον αέρα, να νιώθεις τον άνεμο. Η θάλασσα, αντίθετα, είναι για μένα λίγο ξένη, γιατί δεν μεγάλωσα κοντά της. Δεν θα διάλεγα εύκολα διακοπές στις οποίες θα έπρεπε να κάθομαι απλώς σε μια παραλία και να κολυμπάω όλη μέρα. Όταν πηγαίνω σε κάποιο νησί στην Ελλάδα, ανακαλύπτω πως, αυτόματα, έλκομαι από τους λόφους και πηγαίνω για πεζοπορία.
Πώς φωτογραφίζετε, αλήθεια; Τα σκηνοθετείτε όλα από πριν; Υπάρχουν αυθόρμητες λήψεις; Συμβαίνει να σας έρχεται ξαφνικά μια ιδέα και να λέτε «Α, πάμε να κάνουμε μια σειρά τώρα»; Πώς λειτουργεί αυτό;
Κάθε φορά είναι αλλιώς. Κάθε φορά προκύπτει μια ξεχωριστή κατάσταση. Αλλά γενικά, τα πάντα είναι προετοιμασμένα. Υπάρχει πολλή σκέψη και μεγάλη διαδικασία παραγωγής για να επιτευχθεί αυτό που βλέπετε. Αλλά μέσα σε αυτό το πλαίσιο, πρέπει να είσαι ευέλικτος και ανοιχτός σε νέες συνθήκες που μπορεί να προκύψουν – είτε είναι ο καιρός είτε είναι ο ίδιος ο άνθρωπος που φωτογραφίζεται και θέλει να συμμετέχει πιο δημιουργικά ή να έχει αλλάξει γνώμη για κάποια πράγματα.
Πάντα αποζητώ τη συνεργασία με τον άνθρωπο που φωτογραφίζω. Αν εκείνος ή εκείνη έχει μια ιδέα – «ίσως να το κάνουμε εκεί», «ίσως έτσι» – δεν μένω κολλημένος στην αρχική μου θέση. Αν έχει νόημα αυτό που σου προτείνουν και αν περιέχει μια αλήθεια, τότε πρέπει να είσαι ανοιχτός. Μερικές φορές, μπορεί να σχεδιάζω κάτι και για χρόνια, να το σκέφτομαι δηλαδή επανειλημμένως μέχρι να βρω ακριβώς πώς θέλω να το εκτελέσω. Και μετά το κάνω. Και σπανίως, αλλά συμβαίνει, γίνεται κάτι τελείως αυθόρμητα. Πάντως, σε όλα υπάρχει και ένα κομμάτι αυθορμητισμού.
Στον κάτω όροφο βλέπουμε πολλές θρησκευτικές εικόνες μόδας. Τι project είναι αυτό;
(Απάντηση από τη γυναίκα του, Dovile Drizyte): Συγγνώμη που διακόπτω αλλά πραγματικά έχει ενδιαφέρον αυτό το εγχείρημα. Είναι ένα κλασικό θέμα, όπως η εκκλησία, που όμως παρατηρούμε πως πολλές εκκλησίες πλέον δεν λειτουργούν αποκλειστικά ως θρησκευτικοί τόποι. Είναι πιο πολύ σαν μουσεία, ανοιχτά στο κοινό. Επισκεφθήκαμε, νομίζω, πενήντα εκκλησίες, ίσως και περισσότερες, σε διάφορα μέρη.
Και είδαμε ότι υπάρχουν ώρες που είναι ανοιχτές ειδικά για προσευχή, αλλά σε άλλες περιπτώσεις λειτουργούν και σαν χώροι επίσκεψης. Και το Βατικανό, το Holy See όπως είναι η επίσημη ονομασία για τον Πάπα Φραγκίσκο και την παπική διοίκηση – προσπαθεί να είναι πιο ανοιχτό προς τον κόσμο χωρίς να κάνει διαχωρισμούς. Αυτό το πρότζεκτ δείχνει πόσο «ανοιχτές» έχουν γίνει αυτές οι εκκλησίες. Και μέσα από τη φωτογραφία βλέπεις ότι για εμάς δεν, αυτή η δουλειά δεν αφορούσε το θέμα της θρησκείας και της πίστης – δεν δείχνουμε «θρησκευτικότητα». Είμαστε επίσης ακόμη και στο Ιράν. Εκεί υπάρχει μια θρησκευόμενη γυναίκα που φωτογραφήθηκε και εκείνη.
Juergen: Αυτές οι εκκλησίες είναι εκπληκτικοί χώροι. Προτιμώ να πάω σε μια εκκλησία παρά σε ένα μοντέρνο μουσείο. Είναι πολύ ενδιαφέρον. Και ξεκινάει από την αρχιτεκτονική – πώς ο αρχιτέκτονας σχεδίασε τον χώρο, πώς πέφτει το φως. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, οι εκκλησίες φαίνονται εντελώς διαφορετικές απ’ ό,τι στην Ιταλία. Η δεξιοτεχνία στο ξύλο, τα μάρμαρα, τα ψηφιδωτά, ο τεράστιος εμφανής πλούτος και η ισχύς της Εκκλησίας – όλα αυτά είναι συναρπαστικά και όμορφα.
Ο τρόπος που ανάβουν τα κεριά, τα σημεία όπου μπορείς να σταθείς, να προσευχηθείς ή να διαλογιστείς. Είναι και ένας δροσερός, ήσυχος χώρος, προστατευμένος από τον ήλιο και τον θόρυβο, όπου μπορείς να ηρεμήσεις και να σκεφτείς. Και περπατάς και ξαφνικά υπάρχει στον τοίχο ένα έργο του Καραβάτζιο. Και εκεί κατανοείς ακόμη περισσότερο τη δύναμη που έχει η θρησκεία και πώς συνεργάστηκε με καλλιτέχνες όπως ο Γκόγια ή ο Φράνσις Μπέικον, που ήθελε να ζωγραφίσει τον Πάπα.
Τα θεωρώ όλα αυτά εξαιρετικά συναρπαστικά και το να επισκέπτομαι αυτές τις εκκλησίες για το πρότζεκτ αποτέλεσε μια υπέροχη εμπειρία. Που φυσικά, ενισχύθηκε πολύ από την ανάθεση του Βατικανού να φωτογραφίσω τον Πάπα. Αυτό μου έδωσε μια πολύ ισχυρή αίσθηση ότι έχω πραγματικά τη δυνατότητα να κάνω αυτό το έργο με τις γυναίκες μέσα στις εκκλησίες. Νομίζω πως αν δεν είχα λάβει αυτή την ανάθεση και δεν είχα συναντήσει τον Πάπα Φραγκίσκο, πιθανόν να μην πίστευα ότι θα ήταν εφικτό για εμένα να το υλοποιήσω.
Την επιλογή σας από τον Πάπα, τη νιώσατε ως προνόμιο ή ως αναγνώριση;
Το ένιωσα ως κάτι εξαιρετικά συναρπαστικό, ούτε προνόμιο ούτε αναγνώριση.
Νομίζω ότι απλώς σκέφτηκα: «Ναι, επέλεξαν τον σωστό άνθρωπο».
Εγώ θα έλεγα ότι η απόφαση ήταν περισσότερο προς δικό τους όφελος – για να δηλώσουν ότι είναι ανοιχτόμυαλοι.
(Dovile): Δεν θα το θεωρούσα μια προφανή επιλογή εκ μέρους τους, αλλά ειλικρινά πιστεύω ότι είναι μια εξαιρετικά εύστοχη απόφαση – να επιλέξουν κάποιον που φωτογραφίζει την ανθρωπιά. Δεν μου φαίνεται πάντως και τόσο απροσδόκητο. Αν γνωρίζεις τη δουλειά του Juergen και το σκεφτείς καλά, η επιλογή βγάζει νόημα. Βγάζει νόημα με την έννοια ότι εκείνος φωτογραφίζει την ανθρωπότητα.
Προσωπικά θεωρώ πως ήταν μια εξαιρετικά τολμηρή απόφαση εκ μέρους τους, και ενδεικτική της πρωτοποριακής φιλοσοφίαw του συγκεκριμένου Πάπα. Εννοώ πως δεν μπορώ να φανταστώ το κονκλάβιο να συσκέπτεται και από όλους τους φωτογράφους του κόσμου να λέει με ευκολία και άνεση «Α, ναι! Τέλεια! Ο Juergen Teller είναι ο άνθρωπός μας!»
Ναι, ίσως δεν έχετε άδικο! Φυσικά, όπως και σε όλα τα πράγματα, είναι πολλοί που δεν καταλαβαίνουν τη δουλειά μου και αρκετοί που πιθανόν δεν τη συμπαθούν. Και αυτό είναι καλό. Αν όλοι αγαπούσαν τη δουλειά μου, κάτι δεν θα πήγαινε καλά. Θα ήταν μετριότητα.
Η εμπειρία στις φυλακές πώς ήταν;
Ιδιαιτέρως έντονη, ίσως από τις πιο έντονες της ζωής μου. Οση ώρα βρισκόμασταν στις γυναικείες φυλακές, βίωνα πολύ έντονα τα όσα συνέβαιναν εκεί. Ήμουν εξαντλημένος – συναισθηματικά, ψυχικά και σωματικά. Άκουγα, αισθανόμουν, φωτογράφιζα σε έναν χρόνο άχρονο. Όταν τελειώσαμε νόμιζα πως είχαν περάσει έξι επτά ώρες, ενώ ήμασταν μόλις δύο. Οταν βγήκαμε, ήταν συγκεντρωμένοι όλοι αυτοί οι καρδινάλιοι – οι οποίοι με έδειχναν και με χειροκροτούσαν. Δεν θα το ξεχάσω ποτέ. «Θεέ μου, αυτό είναι απίστευτο», σκέφτηκα. Ένιωσα τόσο όμορφα που ήταν τόσο θετικοί.
Ποια άλλη φωτογράφιση σας έχει εξαντλήσει; Μπορείτε να θυμηθείτε;
Όλες. Κάθε μία. Κάθε πρότζεκτ είναι 100% δέσμευση και συναισθηματικά και σωματικά… Συναισθηματικά εμπλέκομαι πλήρως. Σωματικά επίσης. Και στο τέλος είμαι διανοητικά εξουθενωμένος. Γιατί απαιτεί την απόλυτη συγκέντρωσή σου, στο 100%. Ο χρόνος είναι πάντα περιορισμένος – αν το σκεφτείς, είναι μερικά κλικ με τα οφείλεις να κάνεις αυτό που πρέπει. Και είναι πάντα εξαντλητικό. Νομίζω ότι ο κόσμος υποτιμά την κούραση και μάλλον δεν αντιλαμβάνεται πόσο απαιτητική σωματικά είναι η φωτογραφία. Ξέρετε, η πνευματική συγκέντρωση περνάει πάντα στο σώμα και ταυτόχρονα πρέπει να μείνεις ακίνητος, να κρατήσεις μια στάση, να εστιάσεις, να μην μιλάς απλά, να κάνεις κλικ τη σωστή στιγμή. Χρειάζεται να καταβάλεις τεράστια ενέργεια.
Πώς προέκυψε αυτή η εντυπωσιακή, θορυβώδης και μαξιμαλιστική σειρά των φωτογραφιών με το μωρό σας;
Ήμασταν στην εξοχή, σε ένα μικρό μέρος, στη μέση του πουθενά στη Σικελία όταν τυχαία πέσαμε τυχαία πάνω σε μια τελετή. Επικρατούσε μία τρέλα με πυροτεχνήματα και πολλά γυμνά μωρά. Ήταν απίστευτο! Μάλιστα, την εποχή εκείνη θέλαμε και εμείς να αποκτήσουμε παιδί, αλλά δεν ερχόταν.
Dovile: Πέσαμε λοιπόν στη θρησκευτική γιορτή του Σαν Πάολο, 29 Ιουνίου. Ο Σαν Πάολο θεωρείται ο προστάτης των μωρών. Οπότε, εκείνη την ημέρα, οι γυναίκες της περιοχής έφερναν τα παιδιά τους για ευλογία ή έδιναν χρήματα ζητώντας να αποκτήσουν παιδί. Έτσι, την πρώτη χρονιά, μεταξύ σοβαρού και αστείου είπαμε: «Ας κάνουμε κι εμείς μια δωρεά των 50 ευρώ», σαν μια μικρή κίνηση. Και μετά…
Juergen: Και γύρω από αυτό δημιουργήθηκε σχεδόν ένα παραμύθι αφού, πράγματι, μετά από λίγο μείναμε έγκυοι. Οπότε την επόμενη χρονιά επιστρέψαμε για να πούμε «ευχαριστώ» για την ευλογία ή το θαύμα! Ο φίλος μας, δε, που είναι από τη Σικελία κανόνισε η κόρη μας να γίνει δεκτή στην τελετή, γιατί αυτό είναι κάτι που επιτρέπεται μόνο στους ντόπιους. Δεν μπορείς απλά να εμφανιστείς με ένα μωρό και να σε δεχτούν.
Όταν, λοιπόν, εξηγήσαμε την ιστορία στους ανθρώπους της εκκλησίας, μας ζήτησαν να γράψουμε μια επιστολή. Ο ιερέας την ανέγνωσε μέσα στην εκκλησία και είπε ότι συνέβη ένα θαύμα – «αυτοί οι άνθρωποι ήρθαν πέρυσι, προσευχήθηκαν, έδωσαν χρήματα και ο Σαν Πάολο τους έδωσε ένα παιδί». Έβαλαν την επιστολή μας στο αρχείο της εκκλησίας ως «μαρτυρία θαύματος». Και όταν βγήκαμε από την εκκλησία, οι άνθρωποι ήρθαν στην κόρη μας και της φιλούσαν τα πόδια. Ξέρεις, ό,τι κι αν πιστεύεις, αυτές οι στιγμές φέρνουν κάτι μαγικό στη ζωή.
Νομίζω πως πρέπει να κουβαλάμε τη θετικότητα μέσα μας και να πιστεύουμε. Να πιστεύουμε κάτι και τότε τα πράγματα όντως συμβαίνουν. Αν μείνεις στην αρνητικότητα… θα βρέχει συνέχεια.
Είστε από τους φωτογράφους που τραβούν εκατοντάδες κλικ για να κρατήσουν μόνο ένα;
Και πάλι, κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Τραβώ τουλάχιστον 15 αλλά δεν υπερβάλω. Δεν θα τραβούσα ποτέ χιλιάδες λήψεις γιατί δεν φωτογραφίζω τυφλά, «κλικ κλικ κλικ κλικ» χωρίς σκέψη. Ξέρω αμέσως τι είναι καλό, αλλά κινούμαι και γύρω από την εικόνα για να δοκιμάσω κάτι λίγο πιο κοντά, ίσως λίγο πιο πέρα – πειραματισμός δηλαδή. Αλλά όσο μεγαλώνω, τόσο λιγότερο φωτογραφίζω και τόσο πιο σίγουρος είμαι. Πλέον δεν δοκιμάζω κάθε ενδεχόμενα, γιατί ξέρω τι είναι το σωστό.
Αλήθεια, γιατί στην Αθήνα μια τόσο μεγάλη έκθεση;
Είναι πολύ απλό: γιατί μου το ζήτησε η Αφροδίτη (Παναγιωτάκου).
Και αγαπώ πραγματικά την Αθήνα. Μου αρέσουν οι άνθρωποι, μου αρέσει πάρα πολύ το φαγητό, μου αρέσει η ύπαιθρος. Τη βρίσκω ζωντανή πόλη, γεμάτη ενέργεια.
Πηγή: www.news247.gr
