Unmute Democracy: Η φωνή των πολιτών για τη Δημοκρατία στην Ελλάδα
Η νέα έρευνα «Unmute Democracy» του Eteron – Ινστιτούτου για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή, σε συνεργασία με τον οργανισμό Vouliwatch, διερευνά τις στάσεις των πολιτών απέναντι στη λειτουργία της Δημοκρατίας στην Ελλάδα σήμερα, καταγράφοντας τόσο τις αντιλήψεις για τις κύριες απειλές, όσο και τις αξιολογήσεις τους για πιθανά θεσμικά αντίβαρα και μορφές πολιτικής συμμετοχής που θα βελτιώσουν την ποιότητα του δημοκρατικού πολιτικού συστήματος και θα ενισχύσουν τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από την Aboutpeople σε πανελλαδικό δείγμα 1.876 πολιτών τον Σεπτέμβριο του 2025.
Βασικά ευρήματα
Η εικόνα που προκύπτει είναι σαφής: η Δημοκρατία στην Ελλάδα βαθμολογείται με μόλις 3,85/10.
Οι νεότερες ηλικίες (17–34 ετών) εμφανίζονται ακόμη πιο επικριτικές, με μέσο όρο αξιολόγησης μόλις 3,23/10, στοιχείο που αναδεικνύει ένα βαθύ γενεακό χάσμα εμπιστοσύνης.
Όταν ζητήθηκε από τους πολίτες να εντοπίσουν τις μεγαλύτερες απειλές για τη Δημοκρατία, δύο απαντήσεις ξεχώρισαν ξεκάθαρα:
- Η διαφθορά του πολιτικού συστήματος (59,4%)
- Η έλλειψη δικαιοσύνης και ατιμωρησία (57,6%)
Ακολουθούν ο πολιτικός και οικονομικός έλεγχος των ΜΜΕ (32,3%) και οι οικονομικές ανισότητες (24,4%) που ενισχύουν τη δύναμη των ελίτ.
Όπως σημειώνει ο Project Coordinator του Eteron, Αντώνης Γαλανόπουλος, «η διαφθορά και η ατιμωρησία αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, μιας βαθιάς κρίσης εμπιστοσύνης που διαπερνά την ελληνική κοινωνία».
Αποξένωση από τα κόμματα:
- Το 80,5% θεωρεί ότι οι πολιτικοί δεν ενδιαφέρονται να μάθουν τις απόψεις των πολιτών.
- Το 90,1% πιστεύει ότι η Δημοκρατία θα βελτιωνόταν αν οι πολιτικοί άκουγαν περισσότερο τη φωνή των πολιτών.
Αίτημα θεσμικής μεταρρύθμισης:
- Το 55,7% ζητά περιορισμό της επιρροής των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων.
- Το 49,3% υποστηρίζει όριο στις διαδοχικές θητείες των αιρετών αξιωματούχων.
- Το 50,9% προτιμά την απλή αναλογική για δίκαιη εκπροσώπηση.
Ενίσχυση συμμετοχής:
- Το 80,6% υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφισμάτων.
- Το 70,8% θέλει συμμετοχικούς προϋπολογισμούς.
- Το 73,8% υποστηρίζει τη χρήση ψηφιακών εργαλείων συμμετοχής.
- Το 69,6% επιθυμεί τη δυνατότητα ηλεκτρονικής ψήφου.
«Οι πολίτες αναζητούν τρόπους να ακουστούν και να συμμετέχουν ουσιαστικά στη λήψη αποφάσεων. Ο δρόμος για την ενίσχυση της ποιότητας της Δημοκρατίας περνά μέσα από α) την αποκατάσταση του δεσμού της αντιπροσώπευσης, β) τη συμπερίληψη των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, και γ) την ανανέωση του πολιτικού προσωπικού», αναφέρει στην ανάλυσή του με τίτλο «Αντιπροσώπευση, συμμετοχή και ανανέωση: κοινωνική απαίτηση για θεσμική μεταρρύθμιση», ο Αντώνης Γαλανόπουλος.
Αίτημα θεσμικής ανανέωσης
Η έρευνα δείχνει ότι οι πολίτες δεν αδιαφορούν – αντιθέτως, ζητούν να συμμετέχουν.
Μαζί με τη ψήφο, τα συμμετοχικά εργαλεία, τα δημοψηφίσματα, η συλλογή υπογραφών, η συμμετοχή σε συνελεύσεις και η χρήση ψηφιακών εργαλείων συνθέτουν ένα εναλλακτικό πλαίσιο μιας ενεργής Δημοκρατίας που αναζητά νέα θεμέλια.
Σε αντίθεση με τη σιωπή που αισθάνονται οι πολίτες μέσα στο παρόν πολιτικό σύστημα, η έρευνα «Unmute Democracy» προσφέρει τα πρώτα στοιχεία για να ξεκινήσει ο αναγκαίος διάλογος για μια πιο λειτουργική, πιο αντιπροσωπευτική και πιο δίκαιη Δημοκρατία.
Ακόμη, ο Διευθυντής και Συνιδρυτής Vouliwatch, Στέφανος Λουκόπουλος, αναφέρει στην ανάλυσή του ότι «Προκύπτουν δύο ουσιαστικά συμπεράσματα: αφενός, το βαθύ έλλειμμα εμπιστοσύνης απέναντι στο πολιτικό σύστημα της χώρας, αφετέρου, η συγκινητική ελπίδα μιας κοινωνίας που δεν εγκαταλείπει τον αγώνα για ουσιαστική Δημοκρατία. Το πώς θα εξελιχθεί η ελληνική πολιτική σκηνή εξαρτάται από το αν οι δυνάμεις εξουσίας θα αφουγκραστούν όντως τα κοινωνικά αιτήματα και θα ανταποκριθούν εγκαίρως και θαρραλέα στις ανάγκες της σύγχρονης Δημοκρατίας ή θα συνεχίσουν τυφλά να αναπαράγουν τις ίδιες παθογένειες, με ακλόνητο ωφελιμισμό και αλαζονεία».
Αναλυτικά όλη η έρευνα
Πηγή: www.news247.gr
