Το πολιτικό στοίχημα για Τραμπ και Σι – Τι να περιμένουμε από τη συνάντησή τους

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, βρίσκεται αντιμέτωπος με μία από τις πιο κρίσιμες διπλωματικές δοκιμασίες της θητείας του. Η επικείμενη συνάντηση με τον Κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ, η πρώτη μετά από έξι χρόνια, έχει στόχο να αποτρέψει μια νέα εμπορική σύγκρουση ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη.

Η συζήτηση θα πραγματοποιηθεί το πρωί της Πέμπτης (30/10) στη Νότια Κορέα και έρχεται μετά από μήνες σκληρής ρητορικής και «επιθετικών» δασμών εκατέρωθεν, που έχουν διαταράξει τις εφοδιαστικές αλυσίδες και έχουν προκαλέσει ανησυχία τις διεθνείς αγορές.

Ένα τεταμένο σκηνικό πριν τη συνάντηση

Ο τελευταίος μήνας ήταν δύσκολος για τις δύο υπερδυνάμεις. Στις 9 Οκτωβρίου, η Κίνα επέβαλε αυστηρούς περιορισμούς στις εξαγωγές σπάνιων γαιών, στοιχείων απαραίτητων για την κατασκευή ηλεκτρονικών και στρατιωτικού εξοπλισμού.

Σε απάντηση, ο Τραμπ απείλησε να επιβάλει επιπλέον δασμούς 100% στις κινεζικές εισαγωγές από την 1η Νοεμβρίου, πέρα από τους ήδη υψηλούς δασμούς που ισχύουν. Προστέθηκαν και άλλα μέτρα, όπως εταιρικές μαύρες λίστες, επιπλέον λιμενικά τέλη και αντιπαραθέσεις για τις εξαγωγές σόγιας.

Το γεγονός ότι η συνάντηση πραγματοποιείται οφείλεται κυρίως στις εντατικές διαβουλεύσεις του Αμερικανού υπουργού Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, και του Κινέζου αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Χε Λιφένγκ, το προηγούμενο Σαββατοκύριακο στη Μαλαισία.

Η συνάντηση που μπορεί να αλλάξει τις ισορροπίες

Παρά τις δυσκολίες, ο Τραμπ εμφανίζεται αισιόδοξος: «Πιστεύω ότι θα έχουμε συμφωνία. Είναι καλύτερο να συζητάμε παρά να πολεμάμε. Ολόκληρος ο κόσμος παρακολουθεί», δήλωσε από τη Νότια Κορέα.

«Τρέφω μεγάλο σεβασμό για τον πρόεδρο Σι, Πιστεύω ότι με συμπαθεί πολύ και με σέβεται» δήλωσε τις τελευταίες ημέρες ο Αμερικανός πρόεδρος, που όπως γράφει ο Economist, φαίνεται να ποντάρει στη γοητεία και το προσωπικό του χάρισμα για να κερδίσει τις εντυπώσεις στη συνάντησή του με τον Κινέζο ομόλογό του.

Η πρώτη και πιο εύκολη κατηγορία διαπραγμάτευσης αφορά τους δασμούς. Οι επιβαρύνσεις έχουν ήδη μειώσει δραματικά το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών — οι κινεζικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ έπεσαν κατά 27% τον Σεπτέμβριο σε ετήσια βάση.

Όπως γράφει το POLITICO, σύμφωνα με αναλυτές, η συνάντηση αναμένεται να οδηγήσει σε μια προσωρινή ανακωχή, παρόμοια με εκείνη του Μαΐου στη Γενεύη.  Αυτή τη φορά, το προσχέδιο της συμφωνίας περιλαμβάνει:

• Επανεκκίνηση των κινεζικών αγορών σόγιας,
• Καθυστέρηση νέων εξαγωγικών περιορισμών από το Πεκίνο,
• Αναστολή επιβολής νέων αμερικανικών δασμών,
• Και ένα νέο πλαίσιο ελέγχου των χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή φαιντανύλης, ένα από τα πιο πολιτικά φορτισμένα θέματα στις ΗΠΑ.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Μπέσεντ, η απειλή για τον επιπλέον δασμό 100% έχει «ουσιαστικά» αποσυρθεί από το τραπέζι, ενώ και μια νέα σειρά δασμών που επρόκειτο να τεθεί σε ισχύ στις 10 Νοεμβρίου πιθανότατα θα αναβληθεί. Επιπλέον, ένας ακόμη δασμός 20%, που είχε επιβληθεί ως τιμωρία για τη συμμετοχή κινεζικών εταιρειών στην παραγωγή φαιντανύλης, ενδέχεται να αρθεί, καθώς ο Τραμπ αναγνώρισε πρόσφατα ότι η Κίνα έχει κάνει «σημαντικά βήματα» για τον έλεγχο της ροής του ναρκωτικού.

Ακόμη κι έτσι, ο μέσος δασμός στα κινεζικά προϊόντα θα παραμείνει μεταξύ 20% και 30%, σύμφωνα με τον οικονομολόγο Ζάοπενγκ Σινγκ της ANZ.

Σε αντάλλαγμα, η Κίνα αναμένεται να δεσμευτεί για την αγορά μεγάλων ποσοτήτων αμερικανικής σόγιας, αφού τα τελευταία χρόνια είχε στραφεί κυρίως στη Βραζιλία. Η συμφωνία αυτή θεωρείται εύκολη παραχώρηση για τον Σι, αφού η Κίνα θα χρειαστεί έτσι κι αλλιώς αμερικανική σόγια προς το τέλος του έτους, όταν εξαντληθούν τα αποθέματα από άλλες χώρες.

Άλλα πιθανά «εύκολα κέρδη» περιλαμβάνουν την κατάργηση πρόσθετων λιμενικών τελών που έχουν επιβληθεί αμοιβαία τους τελευταίους μήνες, καθώς και το «πράσινο φως» του Πεκίνου για τη μεταβίβαση της αμερικανικής έκδοσης του TikTok σε αμερικανικά χέρια.

Το επόμενο επίπεδο διαπραγματεύσεων είναι σαφώς πιο δύσκολο και αφορά τους ελέγχους στο εμπόριο, τη διακίνηση κεφαλαίων και την τεχνολογία. Ενδεικτικό είναι το ζήτημα των σπάνιων γαιών. Ο Μπέσεντ υποστηρίζει ότι η Κίνα θα αναβάλει την εφαρμογή του νέου καθεστώτος ελέγχου εξαγωγών για έναν χρόνο, προκειμένου να το «επανεξετάσει». Ωστόσο, αναλυτές εκτιμούν ότι το Πεκίνο δεν θα εγκαταλείψει πλήρως το σχέδιο, καθώς διαθέτει σχεδόν μονοπωλιακή θέση στην παγκόσμια αγορά.

Σε αντάλλαγμα, η Κίνα θα ζητήσει χαλάρωση των αμερικανικών περιορισμών στις εξαγωγές τεχνολογίας, ιδίως όσον αφορά τα μικροτσίπ και τον εξοπλισμό παραγωγής τους. Αν η Ουάσιγκτον δεχθεί μια τέτοια ανταλλαγή — πρόσβαση σε σπάνιες γαίες με αντάλλαγμα πρόσβαση σε προηγμένα chips — θα πρόκειται για σημαντική νίκη του Σι Τζινπίνγκ.

Το πιο δύσκολο κομμάτι των συνομιλιών φαίνεται πως θα απασχολήσει η γεωπολιτική. Ο Τραμπ επιθυμεί η Κίνα να ασκήσει πίεση στη Ρωσία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ ο Σι φέρεται να θέλει μια πιο ήπια αμερικανική στάση απέναντι στην Ταϊβάν — πιθανώς μια δήλωση ότι οι ΗΠΑ «αντιτίθενται στην ανεξαρτησία» του νησιού. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το Πεκίνο σκοπεύει να πιέσει τον Βλαντίμιρ Πούτιν για ειρήνη, ενώ η Ουάσιγκτον επιμένει ότι δεν θα αλλάξει τη θέση της στο ζήτημα της Ταϊβάν.

Το πολιτικό στοίχημα για Τραμπ και Σι

Για τον Τραμπ, η συνάντηση είναι μια ευκαιρία να δείξει ηγετική ισχύ ενόψει εκλογών, παρουσιάζοντας οποιαδήποτε πρόοδο ως νίκη της δικής του «οικονομικής εθνικής στρατηγικής».

Για τον Σι, από την άλλη, αποτελεί μια ευκαιρία αποσυμπίεσης απέναντι στις εσωτερικές οικονομικές πιέσεις που προκύπτουν από τη μείωση της ανάπτυξης και τις εκροές κεφαλαίων.

Αν οι δύο πλευρές καταλήξουν σε συμφωνία για τα πιο εύκολα ζητήματα, αυτό θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για μια επίσκεψη του Τραμπ στην Κίνα στις αρχές του 2026. Μια προσωρινή «παύση εχθροπραξιών» θα εξυπηρετούσε και τις δύο πλευρές: το Πεκίνο θα κέρδιζε χρόνο για να οργανώσει τη διαχείριση του νέου συστήματος ελέγχου των σπάνιων γαιών, ενώ η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να ετοιμάσει εναλλακτικά αντίμετρα, όπως περιορισμούς στην εξαγωγή ανταλλακτικών αεροσκαφών ή λογισμικού για σχεδιασμό chips.

Η γεωοικονομική διάσταση και το διακύβευμα

Η συνάντηση Τραμπ – Σι πραγματοποιείται σε ένα πλαίσιο αναδιάταξης της οικονομικής επιρροής στην Ασία. Οι ΗΠΑ έχουν υπογράψει τις τελευταίες εβδομάδες σειρά εμπορικών συμφωνιών με χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας —όπως το Βιετνάμ, η Μαλαισία και η Ταϊλάνδη— καθώς και συνεργασίες με την Αυστραλία και την Ιαπωνία για τη δημιουργία αλυσίδων προμήθειας σπάνιων γαιών εκτός Κίνας.

Όπως σημειώνει ο αναλυτής του Hudson Institute, Michael Sobolik, «Αν οι χώρες της περιοχής στραφούν ακόμα περισσότερο οικονομικά προς την Κίνα, αυτό θα είναι μια πολύ κακή εξέλιξη για τις ΗΠΑ. Οι συμφωνίες αυτές είναι κρίσιμες για τη διατήρηση της ισορροπίας». 

Όλα δείχνουν, λοιπόν, ότι ακόμη κι αν υπάρξει νέα «συμφωνία», θα πρόκειται περισσότερο για μια προσωρινή ανάπαυλα παρά για πραγματική επίλυση των βαθιών διαφορών μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου

Πηγή: www.news247.gr