Το πασίγνωστο φάρμακο που συνδέεται με σοβαρά ψυχικά νοσήματα – Το λαμβάνουν κυρίως οι άνδρες
Η φιναστερίδη, φάρμακο γνωστό για την αντιμετώπιση της τριχόπτωσης στους άνδρες, φαίνεται ότι δεν είναι τόσο ακίνδυνη όσο διαφημίζεται. Παρά την αισθητική της υπόσχεση, επιστήμονες προειδοποιούν εδώ και χρόνια για σοβαρές ψυχιατρικές επιπτώσεις, από κατάθλιψη και άγχος, μέχρι αυτοκτονικές σκέψεις. Μια πρόσφατη ανασκόπηση από τον καθηγητή Mayer Brezis του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ δείχνει ότι η ιατρική κοινότητα και οι ρυθμιστικές αρχές απέτυχαν να προστατεύσουν το κοινό.
Η ανασκόπηση, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Clinical Psychiatry, συγκεντρώνει δεδομένα από οκτώ σημαντικές μελέτες μεταξύ 2017 και 2023, δείχνοντας μία συνεπή σύνδεση: Τα άτομα που είχαν λάβει φιναστερίδη είχαν σημαντικά υψηλότερη πιθανότητα ψυχικών διαταραχών και αυτοκτονικών σκέψεων σε σύγκριση με άλλα που δεν λάμβαναν το φάρμακο. Τα ευρήματα καλύπτουν δεδομένα από τις ΗΠΑ, τη Σουηδία, τον Καναδά και το Ισραήλ.
«Τα στοιχεία δεν είναι πλέον απλώς αναφορές περιστατικών», δηλώνει ο Brezis. «Υπάρχουν συνεπείς τάσεις σε διαφορετικούς πληθυσμούς και οι συνέπειες μπορεί να ήταν τραγικές». Εκτιμάται ότι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν παρουσιάσει κατάθλιψη από τη λήψη φιναστερίδης και εκατοντάδες, ίσως περισσότεροι, μπορεί να έχουν αυτοκτονήσει.
Η φιναστερίδη εγκρίθηκε το 1997 από τον FDA (Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ) για την αντιμετώπιση της ανδρογενετικής αλωπεκίας, παραμένοντας δημοφιλής, κυρίως σε νεαρούς άνδρες, ως «χαμηλού κινδύνου» λύση για την τριχόπτωση.
Ωστόσο, οι προειδοποιητικές ενδείξεις αγνοήθηκαν για δεκαετίες. Αν και ο FDA αναγνώρισε την κατάθλιψη ως πιθανή παρενέργεια το 2011 και την αυτοκτονικότητα το 2022, οι επιστήμονες είχαν προειδοποιήσει ήδη από το 2002. Ο Brezis κάνει λόγο για «συστηματική αποτυχία φαρμακοεπαγρύπνησης».
Η κατηγορία του φαρμάκου ως «καλλυντική αγωγή» πιθανόν βοήθησε στην έλλειψη ενδελεχούς έρευνας. Ο Brezis τονίζει ότι η φαρμακοβιομηχανία και οι ρυθμιστικές αρχές είχαν πρόσβαση σε εκατομμύρια αρχεία ασθενών, αλλά δεν έδρασαν εγκαίρως.
Βιολογικά, η φιναστερίδη μπλοκάρει τη μετατροπή της τεστοστερόνης σε διυδροτεστοστερόνη (DHT), αλλά μπορεί επίσης να επηρεάσει νευροστεροειδή που σχετίζονται με τη ρύθμιση της διάθεσης στον εγκέφαλο. Υπάρχουν αναφορές για το λεγόμενο «σύνδρομο μετά την φιναστερίδη», όπου τα συμπτώματα —αϋπνία, κρίσεις πανικού, γνωστική δυσλειτουργία, αυτοκτονικές σκέψεις— επιμένουν μήνες ή και χρόνια μετά τη διακοπή.
Ο Brezis προτείνει άμεσες αλλαγές στη διαδικασία έγκρισης, παρακολούθησης και συνταγογράφησης φαρμάκων όπως η φιναστερίδη. Μεταξύ άλλων, προτείνει αναστολή της εμπορικής χρήσης για καλλυντικούς σκοπούς, υποχρεωτικές μελέτες μετά την έγκριση και καταγραφή ιστορικού φαρμάκων σε έρευνες αυτοκτονιών.
Η περίπτωση της φιναστερίδης αναδεικνύει τη σημασία της προσοχής στις ψυχιατρικές παρενέργειες ακόμα και «καλλυντικών» φαρμάκων. Η καθυστερημένη αντίδραση των αρχών και η «σιωπή» της βιομηχανίας κόστισαν ανθρώπινες ζωές. Η ανασκόπηση του Brezis αποτελεί έκκληση για μεγαλύτερη ευθύνη, διαφάνεια και προσεκτική παρακολούθηση κάθε φαρμάκου που μπορεί να επηρεάσει βαθιά την ψυχική υγεία των ανθρώπων.
Διαβάστε επίσης
5 φράσεις που «σπάνε τον πάγο» και βοηθούν να κάνετε φίλους
Πενταπλάσιος ο κίνδυνος κατάθλιψης για όσους νιώθουν μοναξιά
Πηγή: www.ygeiamou.gr
