Πρώτη φορά πατέρας; Γιατί είναι ζωτικής σημασίας να θωρακίσετε την ψυχική σας υγεία

Ψυχική υγεία•7 Οκτωβρίου 2025 στις 05:55•4′ ανάγνωση

Κάθε άντρας που γίνεται για πρώτη φορά πατέρας νιώθει ανυπομονησία αλλά και μεγάλο άγχος. Γι’ αυτό, η προσαρμογή σε αυτό το νέο κεφάλαιο της ζωής μπορεί μερικές φορές να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ευημερία τους.

Μια νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο Swansea εγείρει ανησυχίες σχετικά με τα ποσοστά αυτοκτονίας μεταξύ των νέων πατέρων , υποδηλώνοντας ότι ενδέχεται να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τις νέες μητέρες.

Η μελέτη εξέτασε τα ποσοστά αυτοκτονίας μεταξύ μητέρων και πατέρων στην Ουαλία μεταξύ 2002 και 2021 κατά τη διάρκεια των πρώτων 1.001 ημερών της ζωής των μωρών τους και διαπίστωσε ότι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου 16 μητέρες και 107 πατέρες επέλεξαν να τερματίσουν τη ζωή τους. Αφού εξέτασαν αυτά τα ευρήματα, οι συγγραφείς της μελέτης ζήτησαν να συμπεριληφθούν οι πατέρες στις εξειδικευμένες υπηρεσίες περιγεννητικής ψυχικής υγείας.

Για να κατανοηθούν καλύτερα οι συναισθηματικές προκλήσεις της πατρότητας, οι ειδικοί μοιράζονται πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τα σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν ότι οι νέοι πατέρες ενδέχεται να αντιμετωπίζουν ψυχικές και συναισθηματικές δυσκολίες. Επίσης, προσφέρουν μερικές χρήσιμες συμβουλές για το τι μπορούν να κάνουν οι νέοι πατέρες για να προστατεύσουν και να υποστηρίξουν την ψυχική τους υγεία κατά τη διάρκεια αυτής της σημαντικής μετάβασης στη ζωή τους.

Τα επικίνδυνα σημάδια

«Οι αλλαγές στη διάθεση που διαρκούν περισσότερο από μερικές εβδομάδες, όπως ευερεθιστότητα, απόσυρση ή ξαφνική οργή, μπορεί να αποτελούν προειδοποιητικά σημάδια», επισημαίνει ο Waqar Azam, ψυχοθεραπευτής. «Η δυσκολία στον ύπνο ακόμα και όταν το μωρό κοιμάται, το αίσθημα μόνιμης απελπισίας ή καταπίεσης ή η απώλεια ενδιαφέροντος για πράγματα που παλιά έφερναν χαρά είναι επίσης προειδοποιητικά σημάδια. Οι σύντροφοι ή η οικογένεια μπορεί να παρατηρήσουν πρώτοι τις αλλαγές, όπως αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, υπερβολική εργασία ή αποφυγή της οικογενειακής ζωής» συμπληρώνει.

Το πιο ανησυχητικό, όμως, είναι ότι αρκετοί άντρες δεν συζητούν για αυτά που νιώθουν: «Πολλοί άνδρες αισθάνονται την κοινωνική πίεση να ανταποκριθούν στον ρόλο του προστάτη ή του προμηθευτή», αναγνωρίζει ο Δρ. Azam. «Το να μιλάνε για τα συναισθήματά τους μπορεί να τους κάνει να αισθάνονται αδύναμοι, ειδικά αν δεν έχουν πρότυπα ανδρών που να μιλάνε ανοιχτά για την ψυχική τους υγεία».

Ο ψυχοθεραπευτής σημείωσε επίσης ότι αυτή η σιωπή μπορεί να οδηγήσει σε δυσαρέσκεια, εξάντληση ή πιο σοβαρή κατάθλιψη. «Μπορεί επίσης να επηρεάσει τις σχέσεις με τους συνεργάτες, οδηγώντας σε παρεξηγήσεις ή αισθήματα αποξένωσης σε μια εποχή που η ομαδική εργασία είναι ζωτικής σημασίας», εξηγεί ο Azam.

Τι μπορείτε να κάνετε

Δημιουργήστε μια απλή πρωινή ή βραδινή ρουτίνα: «Ξεκινώντας τη μέρα με πέντε λεπτά διατάσεις και ένα ποτήρι νερό μπορεί να σας δώσει μια αίσθηση της τάξης», λέει ο Azam. «Μοιραστείτε ένα μικρό καθημερινό τελετουργικό με το μωρό σας, όπως το διάβασμα ή το μπάνιο, για να δημιουργήσετε μια σύνδεση και να ενισχύσετε τον ρόλο σας ως γονέα».
Μιλήστε σε κάποιον που εμπιστεύεστε: «Επιλέξτε κάποιον με τον οποίο νιώθετε άνετα να μιλήσετε και προσπαθήστε να ξεκινήσετε τη συζήτηση με τη φράση “Μου είναι πολύ δύσκολο να κάνω αυτή τη συζήτηση, γιατί δεν είμαι συνηθισμένος να μιλάω για αυτά τα θέματα”», συνιστά η σύμβουλος της Βρετανικής Ένωσης Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας, Sarah Wheatley. «Αυτό τους βοηθά να καταλάβουν ότι αυτή είναι μια πολύ δύσκολη συζήτηση για εσάς και ότι πρέπει πραγματικά να ακούσουν και να δώσουν προσοχή».
Κινηθείτε: «Ακόμη και ένας σύντομος καθημερινός περίπατος μπορεί να μειώσει το άγχος και να βελτιώσει τη διάθεσή σας, ενώ μπορεί επίσης να σας δώσει την ευκαιρία να καθαρίσετε το μυαλό σας, απολαμβάνοντας λίγη ηρεμία και γαλήνη», λέει ο Azam.
Γράψτε όσα νιώθετε: «Μια καταγραφή σε μορφή ημερολογίου μπορεί να είναι ένας καλός τρόπος για τους νέους μπαμπάδες να αρχίσουν να αναλογίζονται τα συναισθήματά τους ή να παρατηρούν τυχόν αλλαγές», λέει η Wheatley. «Επίσης, αν δυσκολεύεστε να ανοιχτείτε στους άλλους, μπορεί να σας βοηθήσει να γράψετε τα πράγματα πριν από τη συζήτηση. Για παράδειγμα, σκεφτείτε: τι θέλω να ξέρουν; Υπάρχει κάτι που θέλω να κάνουν;».
Μείνετε σε επαφή: «Φροντίστε να διατηρείτε επαφή με τους φίλους και την οικογένειά σας», συμβουλεύει ο Azam. «Η κοινωνική υποστήριξη είναι ένας από τους καλύτερους προστατευτικούς παράγοντες κατά της κακής ψυχικής υγείας».
Μην φοβάστε να ζητήσετε βοήθεια: «Είτε πρόκειται για τη φροντίδα των παιδιών, τις δουλειές του σπιτιού ή την επαγγελματική υποστήριξη, δεν χρειάζεται να τα κάνετε όλα μόνοι σας», λέει ο Azam.
Δώστε προτεραιότητα στον ύπνο: «Ο ύπνος είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες για την ψυχική υγεία και η έλλειψη ξεκούρασης μπορεί να εντείνει το άγχος και την κακή διάθεση», τονίζει ο Azam. «Αν και κανένας γονιός δεν κοιμάται τέλεια τους πρώτους μήνες, το να μοιράζεστε τα νυχτερινά καθήκοντα όπου είναι δυνατόν και να κοιμάστε όταν κοιμάται το μωρό μπορεί να κάνει πραγματική διαφορά. Ακόμη και λίγη επιπλέον ξεκούραση βελτιώνει την ανθεκτικότητα».
Αναπνευστικές ασκήσεις: «Πέντε αργές αναπνοές όταν νιώθετε ότι αυξάνεται η ένταση μπορούν να σας βοηθήσουν να ηρεμήσετε το σώμα», λέει ο Azam.
Ζητήστε επαγγελματική βοήθεια αν χρειαστεί: «Αν παρατηρήσετε ότι η διάθεσή σας είναι διαφορετική και αισθάνεστε κατάθλιψη για μερικές εβδομάδες και δεν φαίνεται να αλλάζει, θα σας πρότεινα να μιλήσετε με έναν επαγγελματία για αυτό», συνιστά η Wheatley. «Μην περιμένετε μέχρι να αισθανθείτε απελπισία».