Νοχαβελάνδη: Το ταξίδι σε μια γη που δεν υπάρχει

Κάπου ανάμεσα στην Άγρια Δύση και τη σύγχρονη δυστοπία, εκεί όπου τα όνειρα του αμερικανικού μύθου σαπίζουν κάτω από τον ήλιο της κατανάλωσης, ο Γιάννης Αποσκίτης στήνει τη δική του «Νοχαβελάνδη» – ένα western δωματίου για τον κόσμο που έχτισε πάνω στο αίμα και τώρα το εμπορεύεται. Σ’ ένα ράντσο εκτροφής βισόνων στη Ντακότα, μια οικογένεια προσπαθεί να πουλήσει το ίδιο της το παρελθόν, ενώ μια ινδιάνικη κατάρα έρχεται να θυμίσει ότι τίποτα δεν διαγράφεται.

Η «Νοχαβελάνδη», σε πρωτότυπο κείμενο του Γ. Αποσκίτη, είναι μια μαύρη φάρσα για την αποικιοκρατική κληρονομιά, την απληστία και τη μοναξιά του σύγχρονου ανθρώπου που καταναλώνει τα πάντα – ακόμα και τον ίδιο του τον εαυτό.

Μια πρώην πορνοστάρ, ένας Κινέζος επενδυτής, ένας χρεοκοπημένος τζογαδόρος και μια Ελληνίδα οικονόμος κινούνται μέσα σε ένα μαύρο καρουζέλ ανθρώπινης ματαιότητας, χορεύοντας πάνω στα συντρίμμια του αμερικανικού ονείρου. Όπως γράφει ο ίδιος ο Αποσκίτης, η Νοχαβελάνδη είναι «ένα τρενάκι που υπόσχεται μεγάλες συγκινήσεις – κι όμως, αυτές αποδεικνύονται ποταπές και σαρκοβόρες».

Εμείς ρωτήσαμε τους συντελεστές της παράστασης τι σημαίνει για αυτούς η “Νοχαβελάνδη”

Γιάννης Αποσκίτης

Για μένα η επίσκεψη μου στη Νοχαβελανδη ξεκίνησε με την σκέψη του αστικού εξευγενισμού, το οποίο είναι απλώς μια από τις εκφάνσεις μιας ταλαιπωρημένης Δύσης στη δυση της: μια υποβαθμισμένη περιοχή με χαρακτηριστικά γκετοποίησης καλύπτεται με ένα καινούριο περιτύλιγμα, για να επιβιώσει το καπιταλιστικό αφήγημα της προόδου και να κινηθεί η αγορά ακινήτων.

Ένας πολιτισμικός αχταρμάς, ανάμεσα από hipsters, μετανάστες, επενδυτές και golden visas. Ένα τρενάκι που υπόσχεται μεγάλες συγκινήσεις οι οποίες τελικά αποδεικνύονται ποταπές (και σαρκοβόρες ίσως). Η σκέψη μου αναπόφευκτα γύρισε στον πολιτισμικό ιμπεριαλισμό και την Αμερική.

Μπορεί να γεννήθηκα και να μεγάλωσα στην Αθήνα, αλλά η Αμερική ένιωθα πως ήταν πάντοτε δίπλα μου: από τις ταινίες που κατανάλωνα, τις σειρές, ακόμη και το φαγητό. Ένας εξτραβαγκαντ παιδότοπος συνεχώς γεμάτος με καινούρια παιχνίδια. Όταν άρχισα να αισθάνομαι το κόστος που συνεπάγεται αυτή η σπατάλη, όταν άρχισα να βλέπω την πραγματική όψη της Αμερικής η οποία μετά από τις πρόσφατες εξελίξεις φαίνεται πως έχει αρχίσει απροκάλυπτα να φανερώνει το προσωπο της, (ένα Google search του όρου Trump Gaza είναι αρκετό για να μας δείξει τι εστί Δυτικός πολιτισμός τη δεδομένη στιγμή), τότε αποφάσισα να ανέβω σ’ αυτό το τρενάκι της Νοχαβελαανδης, για να ανακαλύψω όλη αυτή τη σκουριά που κουβαλάει στις ράγες της.

Για κάποιο λόγο μόλις θυμήθηκα το «Βλέπω τον Θάνατο σου 3» όπου ένα θεματικό πάρκο παραδίδεται στον τρόμο και στην φρίκη όταν ένα τρενάκι εκτροχιάζεται και τα πτώματα δεν σταματάνε να πληθαίνουν, σε αυτή την απολύτως φθηνή και οριακά κωμική ταινία τρόμου. Κάπως έτσι νιώθω και για την Νοχαβελανδη. Νιώθω ότι έχω ανεβεί σε αυτό το τρενάκι για να δω τον θάνατο μας.

Γιώργος Βουρδαμής

Η Νοχαβελάνδη είναι μια ερημική, εξωτική, αδιέξοδη ιδέα. Είναι μια κωμωδία κουτσή. Μια φαντασίωση άρρωστη, μια ανέλπιδη προσπάθεια επιβίωσης. Είναι ένα παιδικό απωθημένο, μια ανάμνηση ή καλύτερα ένα ζωτικό ψεύδος που παλεύει να έχει υπόσταση. Είναι μια κωμωδία για γέλια μέχρι δακρύων ή επιτηδευμένα γέλια. Η Νοχαβελάνδη είναι η διαστρέβλωση, είναι ένα ψέμα που θα συνεχίσει να επιβάλλεται μέχρι τη τελευταία συλλαβή του χρόνου.

Είναι κενή νοήματος και οι άνθρωποί της είναι κούφιοι. Η βαρύτητα των γεγονότων που βιώνουν τους κατακερματίζει, τους εξαντλεί και έτσι η ενασχόληση τους με οτιδήποτε, κρατάει μονάχα μια στιγμή. Δεν αντέχουν και δε θέλουν να διαχειριστούν τίποτα. Η Νοχαβελάνδη είναι υπεκφυγή. Είναι όλα όσα τρώγονται και πίνονται, είναι μεγάλες κοιλιές, πολύς ιδρώτας και χορός.

Ένας χορός φαντασμάτων. Θραύσματα από ανθρώπους με λερωμένα μάτια από κούραση, εκμετάλλευση και καταστροφή, “βουβουνητά” και αστραπές, όνειρα που γίνονται εφιάλτες και αγκαλιές αισχρές και φιλιά λερωμένα και δέντρα κομμένα και κεφάλια διαλυμένα, σώματα διαμελισμένα και συναισθήματα σμπαραλιασμένα. Η Νοχαβελάνδη μοιάζει άδεια, αλλά την κατοικούν νεκροί που τις μέρες παλεύουν να φτάσουν στις νύχτες και τις νύχτες να ξημερώσει.
Ίσως είναι μια αντανάκλαση, αλλά μπορεί και μια προβολή.
Είτε προβάλλομαι εγώ σε αυτήν είτε αυτή αντανακλά τα υλικά από τα οποία είναι φτιαγμένη.

Ρόζα Προδρόμου

Όταν πηγαίναμε εκδρομές και άκουγα κάντρι και ροκ εντ ρολ με ακουστικά στο walkman, η μαμά μου έλεγε, μα πώς θ’ ακούει τα πουλάκια κι ο μπαμπάς μου απαντούσε, άστην, let her be. Κάπως έτσι, μεγαλώσαμε με καουμπόικα καπέλα στις απόκριες, ροκαμπιλάδες εραστές στην εφηβεία και φωνές του αμερικάνικου Νότου να γεμίζουν τα όνειρά μας. Έπειτα, το όνειρο του μοναχικού καβαλάρη να μας συντροφεύει στα ωτοστόπ του καλοκαιριού και βαριά τσιγάρα στα early 20s.

Μου πήρε καιρό να βγάλω τους λευκούς αγελαδάρηδες από τον θρόνο τους, εξάλλου το καουμπόικο δεν είναι μόνο η άκρατη, φριχτή βία του λευκού αποικιοκράτη. Είναι και η ατελείωτη αμερικάνικη φύση, ο ορίζοντας, η χώρα όπου όλα είναι πιθανά. Η Νοχαβελάνδη είναι ένας τόπος όπου οι ματαιωμένοι ήρωες προσπαθούν ν’ αναγεννηθούν – ματαίως. Το αμερικάνικο όνειρο είναι πια εφιάλτης χωρίς έξοδο κινδύνου. Χωρίς σύνδεση με τη γη, με το παρελθόν, με την ευθύνη της μνήμης, οι ήρωες στοχεύουν σε κοντόφθαλμα σχέδια απόδρασης από την πραγματικότητα και αποτυγχάνουν παταγωδώς. Εν μέρει αυτό θα μπορούσε να ενέχει και μια ανακούφιση, αν η καταστροφή ήταν το τέλος τους. Μα είναι ακόμα χειρότερο : ανίκανοι να ξεφύγουν από τον ίδιο τους τον εαυτό, οι καουμπόηδές μας λάμπουν ψεύτικα, μ’ ένα υπαρξιακό μπότοξ που τους παγώνει το πρόσωπο.

Βιτόρια Κωτσάλου
ΝΟΧΕΛΑΝΔΗ σημαίνει “δεν έχω γη” και αντικατοπτρίζει μια ουσιαστική αλήθεια : ότι δεν έχουμε στην πραγματικότητα ποτέ γή. Έχουμε τίτλους γης και εξουσίας, πολύ σπάνια ίσως να ζούμε μαζί με την γη, αλλά ερήμην μας η γη μας έχει.

Μεσα σε αυτήν γεννιόμαστε μέσα σε αυτήν απορροφούμαστε. Οι δυνάμεις που την συγκρατούν είναι οι ίδιες που κάνουν εφικτή τη ζωή μας. Η “Νοχαβελάνδη” εστιάζει στην δίνη αυτής της θεμελιώδης πλάνης η οποία κάνει τους κύκλους της, αιώνες τώρα. Όσο περισσότερο εστιάζουμε στην ψευδαίσθηση ότι κατέχουμε γη, τόσο μεγαλύτερη η λαχτάρα, ο φόβος, η ντροπή – τόσο ισχυρότερη η παρόρμηση για παραπάνω ψέμα.

Γιώργος Φριντζήλας

Η Νοχαβελάνδη ξεκινάει από την παρεξηγημένη αντίληψη ότι κάτι μπορεί να σου ανήκει όταν στην πραγματικότητα εσύ ανήκεις σε αυτό. Είναι ο τόπος όπου λαμβάνει χώρα το έργο της μικρής ζωής του κάθε ανθρώπου, φωτισμένο από την υπεροπτική ιδέα ότι το έργο αυτό μπορεί να είναι πολύ σημαντικό. Μια κατάσταση που κάνει τον άνθρωπο να αγωνίζεται για να πετύχει τους στόχους που έχει ορίσει σαν άξονα της ζωής του με κάθε θυσία, χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι αυτό που θυσιάζει είναι η ίδια η ζωή, της οποίας είναι μέρος.
Σε ένα περιβάλλον που φέρει έντονα το αποτύπωμα από ανεξιλέωτα εγκλήματα του παρελθόντος και εικόνες από προθέσεις του μέλλοντος, δεν μένει χώρος για το παρόν. Η εξορία αυτή του παρόντος, προσεγγίζει την μυστικιστική αντίληψη του κόσμου που ζούμε σαν κόλαση. Ο άνθρωπος ζει καθημερινά το ίδιο μαρτύριο του εαυτού του, ανίκανος να αντιληφθεί το αδιέξοδο που οι επιλογές του δημιουργούν και για αυτό είναι ανήμπορος να
ελευθερωθεί από αυτές και να προχωρήσει. Σαν σχήμα, τέλος, φαίνεται η Νοχαβελάνδη να αντανακλά τον κόσμο που την δημιουργεί και ο κόσμος την Νοχαβελάνδη.

Συντελεστές

Κείμενο: Γιάννης Αποσκίτης
Σκηνοθεσία: Γιώργος Βουρδαμής
Σκηνικά-Κοστούμια: Δάφνη Αηδόνη
Μουσική: Βασίλης Μαντζούκης
Κίνηση-Χορογραφίες: Βιτόρια Κωτσάλου
Φωτισμοί: Ελένη Χούμου
Βίντεο-Φωτογραφίες: Μυρτώ Αποστολίδου
Δραματουργία: Ασπασία Λυκουργιώτη

Ερμηνεύουν: Γιώργος Βουρδαμής, Βιτόρια Κωτσάλου, Ρόζα Προδρόμου, Γιώργος Φριντζήλας

 

Πηγή: www.news247.gr