Νέο Αεροδρόμιο Καστελλίου: Στο ΣτΕ η «κόντρα» για το ραντάρ και τα αρχαία στον λόφο Παπούρα

Καθώς το έργο του Νέου Διεθνούς Αεροδρομίου Καστελλίου, που κατασκευάζεται από την ΤΕΡΝΑ – GMR, προχωρά με ταχύ ρυθμό, επανέρχεται το ζήτημα γύρω από την τοποθέτηση του ραντάρ στον λόφο Παπούρα. Ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας αποφάσισε να απευθυνθεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ζητώντας την ακύρωση δύο αποφάσεων που αφορούν παρεμβάσεις σε περιοχή όπου οι αρχαιολογικές έρευνες έχουν αποκαλύψει σημαντικά κατάλοιπα της Μινωικής εποχής.

Σημειώνεται πως το έργο δεν προχωρά μόνο γρήγορα αλλά και ταχύτερα από το προβλεπόμενο, με την κατασκευαστική πρόοδο να φτάνει το 60%, ξεπερνώντας τους στόχους του Υπουργείου Υποδομών για το 2025.

Ειδικότερα οι διάδρομοι έχουν ολοκληρωθεί κατά περίπου 80%, ενώ ο αεροσταθμός βρίσκεται στο 55%. Την ίδια στιγμή στο εργοτάξιο απασχολούνται σήμερα 860 εργαζόμενοι και 700 μηχανήματα, αριθμός που θα αυξηθεί πάνω από 1.500 με την έναρξη των ηλεκτρομηχανολογικών εργασιών.

Παρότι τα τεχνικά ζητήματα δεν λείπουν, το χρονοδιάγραμμα δεν έχει αλλάξει και ο στόχος παραμένει η λειτουργία τον Φεβρουάριο του 2027.

Όσον αφορά τις εξελίξεις, η Δημοτική Επιτροπή, με απόφαση που ελήφθη στη συνεδρίαση της 21ης Οκτωβρίου, ενέκρινε την άσκηση αίτησης ακύρωσης και αναστολής κατά της απόφασης της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΓΔΑΠΚ-ΓΔΑΜΤΕ) του Υπουργείου Πολιτισμού, με την οποία εγκρίνεται η προμελέτη εγκατάστασης ραδιοβοηθημάτων του νέου αεροδρομίου και η διαμόρφωση του χώρου στον λόφο Παπούρα, και της απόφασης του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, που αφορά την εκτέλεση συμπληρωματικών εργασιών του λόφου και εγκατάστασης των συστημάτων αεροναυτιλίας.

Η απόφαση για την προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας φαίνεται να ελήφθη ως αποτέλεσμα μιας πορείας διαβουλεύσεων που, σύμφωνα με τον Δήμο, δεν οδήγησαν σε ουσιαστική ανταπόκριση από την πλευρά της Πολιτείας. Υπενθυμίζεται πως ο Δήμος Μινώα είχε καταθέσει προς τον Υφυπουργό  κ. Ταχιάο μια σειρά από εναλλακτικές προτάσεις για τη χωροθέτηση του ραντάρ σε άλλο σημείο.

Ειδικότερα, ο Δήμος υποστηρίζει πως, παρά τις αρχικές δεσμεύσεις για διάλογο και διερεύνηση εναλλακτικών λύσεων ως προς τη χωροθέτηση του ραντάρ, οι κυβερνητικές υπηρεσίες προχώρησαν μονομερώς στην υπογραφή αποφάσεων που εγκρίνουν εργασίες στον λόφο Παπούρα, εκεί όπου έχουν εντοπιστεί σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα.

Η δημοτική αρχή εκτιμά πως η εξέλιξη αυτή παραβλέπει τη σημασία του αρχαιολογικού χώρου, υποβαθμίζει το τοπικό αίτημα για προστασία του μνημείου και υπονομεύει την εμπιστοσύνη μεταξύ κεντρικής διοίκησης και τοπικής αυτοδιοίκησης.

Με βάση τα παραπάνω, η Δημοτική Επιτροπή αποφάσισε να προσφύγει στα ανώτατα όργανα, ζητώντας την ακύρωση και την προσωρινή αναστολή των δύο αποφάσεων που, κατά την άποψή της, προκαλούν αλλοίωση στον λόφο Παπούρα και θέτουν σε κίνδυνο ένα μνημείο μεγάλης ιστορικής και πολιτιστικής αξίας.

Tαχιάος για την τοποθέτηση ραντάρ στον Λόφο Παπούρα

Από την άλλη, μιλώντας στις αρχές του μήνα για το ζήτημα του ραντάρ στον λόφο Παπούρα, ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών Νίκος Ταχιάος παραδέχτηκε ότι πρόκειται για το μοναδικό σοβαρό εμπόδιο που εξακολουθεί να επηρεάζει την πορεία του έργου, ωστόσο τόνισε πως το πρόβλημα έχει πλέον ουσιαστικά επιλυθεί.

Εξήγησε δε ότι ο λόφος Παπούρα επιλέχθηκε για την τοποθέτηση του ραντάρ επειδή εξασφαλίζει τη μέγιστη ασφάλεια πτήσεων, καθώς δεν βρίσκεται στην ίδια ευθεία με τον διάδρομο του νέου αεροδρομίου και προσφέρει πλήρη κάλυψη κατά την απογείωση και την προσγείωση των αεροσκαφών. Αν, όπως είπε, το ραντάρ τοποθετούνταν σε εναλλακτικό λόφο (εμπόδιο 26), θα υπήρχε απώλεια παρακολούθησης των αεροσκαφών για 24 δευτερόλεπτα, κάτι που κρίθηκε μη αποδεκτό.

Τόνισε ακόμη ότι η επιλογή έγινε με γνώμονα την ασφάλεια και με σεβασμό στον αρχαιολογικό χώρο, καθώς το ραντάρ θα τοποθετηθεί περίπου 100 μέτρα μακριά από το μνημείο, με υπογειοποίηση των εγκαταστάσεων ώστε να περιοριστεί η οπτική όχληση, ενώ ο χώρος της ανασκαφής θα παραμείνει επισκέψιμος για το κοινό.

Όπως εξήγησε, τα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα που εντοπίστηκαν στην περιοχή ανάγκασαν τα συναρμόδια υπουργεία να επανεξετάσουν τον αρχικό σχεδιασμό και να προχωρήσουν σε τροποποιήσεις ως προς τη θέση και τον τρόπο εγκατάστασης των συστημάτων αεροναυτιλίας. Το θέμα εξετάστηκε στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), όπου, σύμφωνα με τον ίδιο, βρέθηκε μια “χρυσή τομή” που ικανοποιεί τόσο τις απαιτήσεις του Υπουργείου Πολιτισμού για προστασία των αρχαιοτήτων όσο και τις τεχνικές ανάγκες του νέου αερολιμένα. Ακόμη, ο κ. Ταχιάος υπογράμμισε ότι δεν τίθεται θέμα καταστροφής ή περιορισμού πρόσβασης στα αρχαία, επισημαίνοντας ότι το Υπουργείο δεσμεύεται να διαθέσει πόρους για την ανάδειξη του χώρου, ώστε το έργο να προχωρήσει με σεβασμό και συναίνεση.

Η υπόθεση Παπούρα

Η υπόθεση του λόφου Παπούρα, γνωστού και ως λόφου 24, δεν είναι όμως καινούργια. Από τα πρώτα στάδια κατασκευής του νέου αεροδρομίου Καστελλίου, η περιοχή αποτέλεσε σημείο σοβαρής εμπλοκής ανάμεσα στις υπηρεσίες του Υπουργείου Υποδομών και του Υπουργείου Πολιτισμού.

Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών, ήρθαν στο φως σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, γεγονός που επέβαλε, σύμφωνα με το ΥΠΠΟ, αναθεώρηση του αρχικού σχεδιασμού τόσο ως προς τη χωροθέτηση των συστημάτων αεροναυτιλίας (ραντάρ) όσο και ως προς τον τρόπο εγκατάστασής τους.

Το ζήτημα συζητήθηκε και σε θεσμικά όργανα, όπως το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), προκειμένου να βρεθεί λύση που να διασφαλίζει και την προστασία των αρχαιοτήτων και τη λειτουργική επάρκεια του αεροδρομίου.

Η τότε καθυστέρηση στην οριστική έγκριση των μελετών είχε θεωρηθεί κρίσιμος παράγοντας για το χρονοδιάγραμμα του έργου, καθώς η προμήθεια και εγκατάσταση των συστημάτων αεροναυτιλίας εξαρτάται άμεσα από την τύχη του λόφου Παπούρα.

Ήδη από το περασμένο καλοκαίρι, στελέχη του Υπουργείου Υποδομών αναγνώριζαν ότι ο συγκεκριμένος λόφος βρισκόταν στην πιο «ευαίσθητη» διαδρομή του έργου, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο καθυστερήσεων ή ακόμη και ανάγκης για μεταβατική λειτουργία του νέου αεροδρομίου με τα υφιστάμενα ραντάρ του Ν. Καζαντζάκης.

Το έργο

Παρόλα αυτά, το έργο του νέου αεροδρομίου στο Καστέλλι Ηρακλείου, που εκτελείται με παραχώρηση στην εταιρεία «Διεθνής Αερολιμένας Ηρακλείου Κρήτης Α.Ε.» (ΤΕΡΝΑ – GMR), βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο.

Η κατασκευή περιλαμβάνει διάδρομο μήκους 3.200 μέτρων, κεντρικό αεροσταθμό 93.500 τ.μ., εμπορική ζώνη 725 στρεμμάτων και συνδέσεις με τον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) μέσω νέας χάραξης 18 χιλιομέτρων και δίδυμης σήραγγας 2,8 χλμ.

Ακόμη, η πρόσφατη αναθεώρηση των περιβαλλοντικών όρων, που εγκρίθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος στις 8 Ιουλίου 2025, επέτρεψε τη συνέχιση των έργων οδικής σύνδεσης, ωστόσο η αποκάλυψη σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων στον λόφο Παπούρα έχει προκαλέσει σειρά αντιδράσεων, με την τοπική αυτοδιοίκηση να ζητά μεταφορά του εξοπλισμού σε εναλλακτική θέση που να εξασφαλίζει και την αεροναυτική ασφάλεια και την προστασία του μνημείου.

Διαβάστε επίσης:

Πηγή: www.mononews.gr