Ευρωπαϊκή Ένωση: Πρόταση για εξάμηνη καθυστέρηση στην εφαρμογή του νόμου για την αποψίλωση των δασών

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρότεινε να δοθεί στις εταιρείες περίοδος χάριτος έξι μηνών για να συμμορφωθούν με τον εμβληματικό νόμο της που στοχεύει στη μείωση της αποψίλωσης των δασών παγκοσμίως, απορρίπτοντας ωστόσο ένα μεγαλύτερο διάστημα καθυστέρησης παρά τις αντιδράσεις της βιομηχανίας.

Ο Κανονισμός της ΕΕ για την Αποψίλωση των Δασών (EUDR) έχει στόχο να περιορίσει την κοπή δέντρων που συνδέεται με τις εισαγωγές προϊόντων στην ΕΕ όπως σόγια, κακάο, καφές, βόειο κρέας και φοινικέλαιο. Ωστόσο, έχει δεχθεί επικρίσεις εντός και εκτός Ευρώπης ότι είναι υπερβολικά γραφειοκρατικός.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την Τρίτη να παραχωρηθεί σε μεγάλες εταιρείες εξάμηνη αναστολή κυρώσεων μετά την έναρξη ισχύος του νόμου, που αναμένεται στο τέλος του έτους. Το Bloomberg είχε ήδη αποκαλύψει την πρόθεση αυτή, η οποία αναιρεί τα προηγούμενα σχέδια για καθυστέρηση ενός έτους που είχαν ανακοινωθεί τον περασμένο μήνα.

«Είμαστε απόλυτα δεσμευμένοι στον στόχο της καταπολέμησης της αποψίλωσης», δήλωσε η Jessika Roswall, Επίτροπος Περιβάλλοντος της ΕΕ, σε συνέντευξη Τύπου στο Λουξεμβούργο. «Πρέπει όμως να κάνουμε τα πράγματα με αποτελεσματικό τρόπο, ώστε η νομοθεσία να τεθεί πραγματικά σε ισχύ και να είναι λειτουργική», πρόσθεσε.

Τόσο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και τα κράτη-μέλη πρέπει να εγκρίνουν τις αλλαγές έως το τέλος του έτους, διατηρώντας το δικαίωμα να προτείνουν τροποποιήσεις.

Τον Σεπτέμβριο, η Roswall είχε δηλώσει ότι η καθυστέρηση ήταν αναγκαία, επειδή το πληροφοριακό σύστημα (IT) που θα χρησιμοποιούν οι εταιρείες δεν μπορούσε να διαχειριστεί τον όγκο αιτημάτων. Ωστόσο, δέχθηκε αντιδράσεις εντός της Επιτροπής και από επιχειρήσεις που είχαν ήδη προετοιμαστεί. Η εξάμηνη περίοδος προσαρμογής χαιρετίστηκε από περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι οποίες είχαν εκφράσει ανησυχία για τα υψηλά ποσοστά αποψίλωσης.

«Είναι σαφώς προτιμότερη από μια αδιάκριτη καθυστέρηση ενός έτους και γλιτώνει την ΕΕ από την αμηχανία να αποτύχει στην εφαρμογή του εμβληματικού νόμου της κατά της αποψίλωσης εξαιτίας ενός τεχνικού προβλήματος», δήλωσε μέσω email η Luciana Téllez Chávez, ανώτερη ερευνήτρια του Human Rights Watch στις Βρυξέλλες.

Η αντίδραση στις αγορές αγροτικών προϊόντων ήταν σε γενικές γραμμές ήπια, αν και τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης κακάου σημείωσαν άνοδο έως και 2,3% στο ICE Futures Νέας Υόρκης, ενώ το αντίστοιχο συμβόλαιο του Λονδίνου αυξήθηκε κατά 1,9%. Οι τιμές του καφέ robusta κινήθηκαν επίσης ανοδικά, ενώ η σόγια ενισχύθηκε κατά 0,2% στο Σικάγο.

«Πρόκειται για μια πολύ σημαντική εξέλιξη, καθώς τις τελευταίες εβδομάδες υπήρχε η εντύπωση ότι ο κανονισμός EUDR δεν θα αποτελέσει πρόβλημα για έναν ακόμη χρόνο», δήλωσε ο Jonathan Parkman, επικεφαλής πωλήσεων αγροτικών προϊόντων στην Marex Group.

Μετά από επικρίσεις από χώρες της ΕΕ ότι ο νόμος είναι υπερβολικά γραφειοκρατικός και τιμωρητικός για τους αγρότες, η Επιτροπή πρότεινε επίσης να χαλαρώσουν οι υποχρεώσεις των εταιρειών όσον αφορά την ιχνηλάτηση της αποψίλωσης στην αλυσίδα εφοδιασμού. Πλέον, οι εταιρείες θα υποχρεούνται να πραγματοποιούν δέουσα επιμέλεια (due diligence) μόνο στο σημείο εισόδου των προϊόντων στην αγορά της ΕΕ.

Η Ένωση θα απλοποιήσει επίσης τους κανονισμούς για να ελαφρύνει τις υποχρεώσεις των μικροκαλλιεργητών, οι οποίοι θα έχουν ένα ολόκληρο έτος χωρίς εφαρμογή του νόμου. Θα χρειάζεται να κάνουν μόνο μία δήλωση στο πληροφοριακό σύστημα, εκτός εάν συμμετέχουν ήδη σε υφιστάμενη βάση δεδομένων της ΕΕ, οπότε εξαιρούνται.

Σύμφωνα με τον Will Schreiber, διευθυντή της εταιρείας 3Keel που παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες βιωσιμότητας σε επιχειρήσεις, η νέα πρόταση σημαίνει ότι οι προετοιμασίες για τον νέο νόμο δεν θα πάνε χαμένες.

«Αυτό που έχει σημασία τώρα», πρόσθεσε, «είναι η ΕΕ να συμφωνήσει και να εγκρίνει γρήγορα αυτή την περιορισμένη εξάμηνη “αμνηστία”, ώστε να εξαλειφθεί κάθε αβεβαιότητα από την αγορά.»