Ευλογιά στην Ελλάδα: Οι άδειοι στάβλοι, η έλλειψη στο γάλα και οι αυξήσεις τιμών

Στα καφενεία της Δυτικής Αχαΐας, οι συγχωριανοί στις συζητήσεις τους αναρωτιούνται ποιά κατάσταση είναι χειρότερη: να σου έχουν θανατώσει όλο το κοπάδι και να μην έχεις εισόδημα για να ζήσεις ή να έχεις ένα υγιές -προς το παρόν- κοπάδι αλλά κάθε μέρα να αγωνιάς για το αν την επόμενη μέρα θα σου βρουν κρούσμα και θα το θανατώσουν;

Από τον Αύγουστο, που εντοπίστηκε το πρώτο κρούσμα ευλογιάς των αιγοπροβάτων στην περιοχή, έχουν έρθει τα πάνω κάτω στην καθημερινότητά τους. Πολλές οικογένειες – ακόμα και αν δεν έχουν ζώα- εξαρτώνται αποκλειστικά από την κτηνοτροφία καθώς μπορεί να προμηθεύουν ζωοτροφές ή να είναι τυροκόμοι.

Παρακολουθώντας τις κοινωνίες που αυτή την στιγμή βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα, γίνεται ξεκάθαρο ότι οικογένειες καταστρέφονται και ολόκληρες κοινότητες βουλιάζουν στην απελπισία χωρίς κανένα δίχτυ προστασίας από την πολιτεία για να ορθοποδήσουν.

Και αν όλα αυτά μοιάζουν μακριά από την αστική ζωή και την καθημερινότητα στην πόλη, δεν θα αργήσει η στιγμή που οι επιπτώσεις αυτής της κρίσης θα αγγίξουν τους πάντες με σημαντικές αυξήσεις στα ράφια και μείωση των επιλογών μας στα γαλακτοκομικά προϊόντα.

ΘΑ ΤΡΩΜΕ «ΛΕΥΚΟ ΤΥΡΙ» ΚΑΙ Η ΦΕΤΑ ΘΑ ΑΚΡΙΒΥΝΕΙ

Από τότε που θυμάται τον εαυτό του, ο Αλέξανδρος Μότσος ασχολείται με τα τυριά καθώς ο πατέρας του ήταν τυροκόμος. Ακολουθώντας τα χνάρια του, δημιούργησε ένα οικογενειακό τυροκομείο που δουλεύει σήμερα με την γυναίκα και τα παιδιά του.

Στο πάγκο του τυροκομείου απλώνονται πακεταρισμένες φέτες, γραβιέρες – καπνιστές και με μπαχαρικά- κεφαλοτύρια, μυζήθρες και γιαούρτια. Η σημερινή εικόνα όμως, ίσως σε μερικους μήνες γίνει αρκετά διαφορετική.

«Ένα 50% των προμηθευτών μου έχουν χάσει τα ζώα τους. Κάθε μέρα το ποσοστό αυτό αυξάνεται και, για εμάς που είμαστε μικρή επιχείρηση, είναι πολύ σημαντικό» και εξηγεί πως από Οκτώβρη θα ξεκινήσουν όλοι οι τυροκόμοι της περιοχής να βλέπουν τις επιπτώσεις μιας από τις πιο σκληρές κρίσεις που έχει περάσει η κτηνοτροφία στην χώρα μας.

Η περίοδος που διανύουμε είναι η εποχή κατα την οποία γεννάνε τα αιγοπρόβατα και αυτό σημαίνει ότι από Οκτώβρη θα ξεκινούσε η παραγωγή του γάλακτος. Με την μαζική θανάτωση όμως, που γίνεται για την εκρίζωση της ζωονόσου, η παραγωγή του γάλακτος της περιοχής έχει μειωθεί περίπου στο μισό.

«Προς το παρόν έχω απόθεμα αλλά σε λίγους μήνες δεν θα βρίσκω αιγοπρόβειο γάλα για να αγοράσω. Δεδομένου ότι έλλειψη γάλακτος υπάρχει και στην Βόρεια Ελλάδα – από όπου ξεκίνησε η ευλογιά – οι μεγάλες επιχειρήσεις θα αρχίσουν να αναζητούν γάλα στα Νότια. Οι μεγάλοι θα πιέσουν εμάς, τις μικρές επιχειρήσεις, επειδή εκείνοι θα χτυπήσουν σε καλύτερες τιμές το γάλα.

Έχουν συμφωνίες για εξαγωγές φέτας στο εξωτερικό και δεν μπορούν να τις ρισκάρουν. Αν πάω να αγορασω με 1,3 ευρώ/λίτρο το γάλα, μια μεγάλη επιχείρηση θα έρθει να δώσει 1,5-1,6 ευρώ/λίτρο γιατι πρέπει να εξασφαλίσει γάλα για την φέτα. Αυτό σημαίνει ότι πλέον εμείς δεν θα παράγουμε φέτα. Και η φέτα που θα παράγεται από τις μεγάλες επιχειρήσεις θα φεύγει κατα βάση στο εξωτερικό. Οπότε εγχώρια θα καταναλώνουμε κυρίως “λευκό τυρί”» σημειώνει.

Εξαιτίας αυτού, ο ίδιος σκέφτεται ότι θα αναγκαστεί να στραφεί σε άλλα είδη τυριών από αγελαδινό γάλα, φτιάχνοντας περισσότερα ημίσκληρα και λευκά τυριά.

«Εφόσον το γάλα είναι σε έλλειψη κατά περίπου 40% υπολογίζω ότι θα ανέβει η τιμή του πάνω από 20-30%. Οι τιμές τώρα στην χονδρική για την φέτα είναι γύρω στα 8 ευρώ, αλλά σίγουρα θα πάμε στα 9,5. Αυτό σημαίνει ότι θα φτάσει στον καταναλωτή στα 14-15 ευρώ το κιλό» εκτιμά ο ίδιος για τα όσα θα δούμε στα ράφια των σουπερμάρκετ από το 2026.

«Είμαστε όλοι μουδιασμένοι. Όλοι αναρωτιόμαστε, “τι θα κάνουμε φέτος;”. Πάντα υπήρχαν κρίσεις και προβλήματα στην κτηνοτροφία, αλλά αυτό ζούμε τώρα, με το να θανατώνονται τόσα ζώα, είναι πρωτόγνωρο. Εδώ στην περιοχή έχουν καταστραφεί οικογένειες» λέει με πικρία.

Όπως εξηγεί, όλα λειτουργούν σαν μια αλυσίδα καθώς είναι σύνηθες οι τυροκόμοι να δίνουν προκαταβολές στους κτηνοτρόφους για να μπορέσουν να πληρώσουν για ζωοτροφές και να ταΐσουν τα αιγοπρόβατα πριν τις γεννήσεις. Αντίστοιχα και όσοι έχουν ζωοτροφές δίνουν “βερεσέ” τροφή που θα πληρώσουν αργότερα οι κτηνοτρόφοι όταν θα πουλήσουν γάλα και κρέας.

«Ξέρω τυροκόμους που έδωσαν σε προκαταβολές 150.00 ευρώ και δεν θα τα πάρουν πίσω, γιατί τα ζώα θανατώθηκαν. Εγώ έχω δώσει τουλάχιστον 20.000 ευρώ. Εμείς οι τυροκόμοι λέμε “μπόρα είναι θα περάσει” αλλά η μεγάλη καταστροφή θα έρθει για τους κτηνοτρόφους που θα αργήσουν πολύ να ορθοποδήσουν» υπογραμμίζει.

Αυτή την στιγμή λοιπόν, οι κτηνοτρόφοι είναι χρεωμένοι σε τυροκόμους και όσους έχουν ζωοτροφές. Όσοι πωλούν ζωοτροφές με την σειρά τους, δεν έχουν αγοραστές γιατί οι κτηνοτρόφοι δεν έχουν πρόβατα και την ίδια στιγμή δεν μπορούν να πουλήσουν σε άλλες περιοχές γιατί βρίσκονται σε μολυσμένη ζώνη.

ΠΑΝΩ ΑΠΟ 300.000 ΘΑΝΑΤΩΣΕΙΣ ΖΩΩΝ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΧΩΡΑ

Η ευλογιά των προβάτων βρίσκεται στην χώρα μας εδώ και περίπου ένα χρόνο, από τον Αύγουστο του 2024. Δεν είναι η πρώτη φορά που εμφανίζεται, όμως στις παλαιότερες περιπτώσεις είχε αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και γρήγορα χωρίς να επεκταθεί σε όλη την Ελλάδα, όπως έγινε τώρα.

Για να καταλάβουμε το μέγεθος της καταστροφής, αρκεί να σκεφτούμε ότι από την αρχή της κρίσης μέχρι και τις 25 Σεπτεμβρίου έχουν θανατωθεί 299.512 ζώα σε όλη την χώρα. Τα περισσότερα κρούσματα και θανατώσεις την προηγούμενη εβδομάδα εντοπίζονται στις Σέρρες, στην Λάρισα, Αχαΐα και Ροδόπη.

Η περίπτωση της Δυτικής Αχαΐας είναι χαρακτηριστική για το πως επεκτάθηκε σταδιακά η ζωονόσος. Λέγεται ότι κάποιος κτηνοτρόφος προμηθεύτηκε ζώα παράνομα, από περιοχή όπου υπήρχε ευλογιά ή προμηθεύτηκε ζωοτροφές από μιά μολυσμένη περιοχή του Βορρά. Κτηνοτρόφοι υποστηρίζουν ότι πολλοί συνάδελφοί τους από τον Βορρά, μπροστά στην οικονομική απόγνωση που βιώνουν μετά την επέλαση της ζωονόσου στην περιοχή τους, πωλούν -παράνομα και πολύ φτηνά- τις ζωοτροφές τους που είναι μολυσμένες, σε άλλους κτηνοτρόφους ανα την Ελλάδα μεταφέροντας την νόσο.

Κάποια στιγμή λοιπόν τον Αύγουστο, στο χωριό Λακκόπετρα άρχισαν να πεθαίνουν μερικά αιγοπρόβατα, όμως ο ιδιοκτήτης δεν ενημέρωσε αμέσως τη κτηνιατρική υπηρεσία -όπως όφειλε- και το μολύνθηκαν και άλλες μονάδες.

«Η υπηρεσία μας ενημερώθηκε πάρα πολύ αργά, περίπου δυόμιση μήνες μετά το πρώτο κρούσμα, που σημαίνει ότι είχαμε μια φωτιά η οποία είχε ήδη επεκταθεί όταν κληθήκαμε για την κατάσβεση της» εξηγεί ο Κωνσταντίνος Μήλιος, Διευθυντής της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος.

«Έτσι, δεν είχαμε τη δυνατότητα να παρέμβουμε για να προλάβουμε την εξάπλωση του νοσήματος. Το νόσημα είχε ήδη εξαπλωθεί σε πάρα πολλές μονάδες της περιοχής. Είναι χαρακτηριστικό ότι τις πρώτες μέρες που ξεκινήσαμε τους επιτόπιους κλινικούς ελέγχους, μετά την ενημέρωσή μας, η κατάσταση ήταν πραγματικά απελπιστική. Βλέπαμε παντού νεκρά ζώα , που σημαίνει ότι υπήρχε για πολύ μεγάλο διάστημα το νόσημα, βλέπαμε πολλά ζώα άρρωστα σε πολύ κακή κατάσταση. Ήταν μια πάρα πολύ δύσκολη εικόνα. Και οι θανατώσεις είναι πάρα πολύ δύσκολες γιατί οι κτηνίατροι δουλεύουμε για να κάνουμε καλά τα ζώα, όχι να τα σκοτώνουμε».

ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΚΑΝΕΝΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΕΔΩ ΚΑΙ ΜΗΝΕΣ

Στην Λακκόπετρα της Δυτικής Αχαίας, όπου εντοπίστηκε το πρώτο κρούσμα στο Δήμο, υπήρχαν τουλάχιστον 20 εκτροφές ζώων. Πλέον έχει μείνει μόνο ένα κοπάδι. Όλα τα υπόλοιπα θανατώθηκαν.

Αυτές τις μέρες θανατώσεις γίνονται στο γειτονικό χωριό Λιμνοχώρι, ενώ η ευλογιά έχει αποδεκατίσει κοπάδια και στα χωριά Λάππας, Άραξος, Μετόχι, Σαγαίικα κ.α. με πάνω 9.000 πρόβατα να θανατώνονται τους τελευταίους δύο μήνες.

Ο Γιάννης Σταματόπουλος είναι κτηνοτρόφος στην Λακκόπετρα. Την ίδια δουλειά έκανε και ο πατέρας και ο παππούς του. «Υπάρχουν κάποιοι στα χωριά μας που έχουν και κτήματα να καλλιεργήσουν. Εμείς όλες αυτές τις δεκαετίες ζούσαμε αποκλειστικά από τα ζώα, πουλώντας το γάλα και το κρέας. Δεν έχουμε τίποτα άλλο» λέει.

Έχει ένα μικρό στάβλο, ακριβώς δίπλα από το σπίτι του. «Κάποτε εδώ μέσα είχε 200 πρόβατα. Αυτή την στιγμή έχει μόνο μερικά κοτόπουλα» λέει στο NEWS 24/7 δείχνοντας τον άδειο χώρο.

Λίγο μετά τον Δεκαπενταύγουστο άρχισε να παρατηρεί κάποια συμπτώματα σε ένα πρόβατο. Ήξερε ότι ευλογιά είχε ήδη εξαπλωθεί σε άλλα κοπάδια και ειδοποίησε αμέσως την κτηνιατρική υπηρεσία. Αφού έγινε ο έλεγχος μετά από λίγες μέρες ήρθαν και τα θανάτωσαν. «Δεν μπορούσα να κάτσω όταν ήρθαν να τα θανατώσουν. Τα πρόσεχα σαν τα παιδιά μου» λέει.

«Εγώ έκατσα, όταν ήρθαν για τα δικά μου» λέει ο Θεόδωρος Σταματόπουλος, κτηνοτρόφος στο ίδιο χωριό που είχε 170 αιγοπρόβατα. «Έκλαιγα αλλά έκατσα, γιατι μετά την οικογένειά σου, είναι αυτά. Δένεσαι. Περισσότερες ώρες ήμουν με τα ζώα μου, παρά με τα παιδιά μου. Πήγαινα εφτά το πρωί και γυρνούσα σπίτι μου στις δέκα. Είναι πάρα πολύ ψυχοφθόρο αυτό που έχουμε τραβήξει από τότε που τα θανάτωσαν, δεν λέγεται. Τα μεγαλώνουμε από μικρά. Είναι ζωντανά, δεν είναι μια επιχείρηση που απλά την κλείνεις».

Από την μία μέρα στην άλλη έχασαν την δουλειά τους και εδώ και δύο μήνες δεν έχουν λάβει ακόμα καμία αποζημίωση. Ούτε ξέρουν και πότε θα την λάβουν. «Σηκώνομαι κάθε πρωί, βλέπω τον άδειο στάβλο και δεν ξέρω τι να κάνω. Τώρα θα ήταν η εποχή που θα εισπράτταμε γιατί ήταν η εποχή που γεννάνε τα ζώα. Όταν κάποιος χάνει την δουλειά του, μπορεί να μπει σε ένα ταμείο ανεργίας. Εμάς ουσιαστικά μας έδιωξαν από την δουλειά μας και δεν έχουμε τίποτα, ούτε αποζημίωση ούτε κάποιο επίδομα» λέει ο Γιάννης.

«Τα έξοδά μας τρέχουν καθημερινά» συμπληρώνει ο Θεόδωρος, «Έχουμε ενοίκια, λογαριασμούς, μια οικογένεια να θρέψουμε και παιδιά. Χρωστάμε πάρα πολλά σε αυτούς που μας έδωσαν τις ζωοτροφές γιατι τώρα ταΐζαμε παραπάνω τα ζώα επειδή ήταν ετοιμόγεννα. Μας πιέζουν να τους δώσουμε τα λεφτά που χρωστάμε αλλά πού να τα βρούμε τα λεφτά; Δουλειες στο χωριό δεν υπάρχουν. Ήμουν 20 χρόνια στα πρόβατα, από 25 χρόνων, τι άλλη δουλειά να κάνω;»

Όπως λένε οι κτηνοτρόφοι, κάποιοι συνάδελφοι τους έχουν στραφεί σε μεροκάματα στα χωράφια συγχωριανών τους αλλά η μεγάλη πλειοψηφία δεν μπορεί να βρει άλλη δουλειά. Άλλωστε υπάρχουν και πολλοί κτηνοτρόφοι, μεγάλοι σε ηλικία, που δεν μπορούν να δουλέψουν αλλού.

«Εδώ στον Δήμο μας, είναι 150 οικογένειες που έχουν πληγεί. Πρέπει να τους δοθεί ένα βοήθημα άμεσα. Έρχονται κτηνοτρόφοι στο Δημαρχείο και μας λένε ότι δεν έχουν λεφτά για να αγοράσουν τα σχολικά είδη για τα παιδιά τους και δεν μπορούν να τα πάνε σχολείο» σημειώνει ο αντιδήμαρχος αγροτικής ανάπτυξης του Δήμου Δυτικής Αχαΐας, Γιάννης Θανασούλιας.

Η απελπισία των κτηνοτρόφων μεγαλώνει όσο σκέφτονται ότι οι συνάδελφοί τους από τον Βορρά που επλήγησαν πριν από αρκετούς μήνες ακόμα δεν έχουν λάβει αποζημιώσεις.

Όπως ενημερώνει και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, εως τις 27 Μαρτίου είχαν πληρωθεί στους κτηνοτρόφους 30 εκατ. ευρώ ως αποζημιώσεις. Για όσους έχασαν τα κοπάδια τους από 27 Μαρτίου και μετά έχει ζητηθεί έγκριση επιπλέον αποζημίωσης από το Υπουργείο Οικονομικών για να καλυφθούν.

Πριν μερικές ημέρες, ο Υπουργός, Κώστας Τσιάρας, ανακοίνωσε την αναστολή των φορολογικών, ασφαλιστικών υποχρεώσεων καθώς επίσης και απαλλαγή από δημοτικά τέλη των κτηνοτρόφων που έχουν θανατώσει τα κοπάδια τους.

Επιπλέον, το Υπουργείο αναφέρει ότι έχουν εγκριθεί και αναμένεται να πληρωθούν, μέσω ΟΠΕΚΕΠΕ, 63 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των κτηνοτρόφων που είχαν έγκλειστα τα ζώα τους κατά τις περιόδους καραντίνας, σε όλη την Ελλάδα. Αλλά τονίζουν ότι «αντικατάσταση κοπαδιών δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί αν δεν εκριζωθεί η ζωονόσος».

ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 7 ΧΡΟΝΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΞΑΝΑΚΑΝΟΥΝ ΤΑ ΚΟΠΑΔΙΑ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ

Πέρα από την πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση την οποία βιώνουν, οι κτηνοτρόφοι βρίσκονται αντιμέτωποι με μια τεράστια αβεβαιότητα. Όσοι έχουν ακόμα κοπάδια δεν γνωρίζουν τι θα γίνει την επόμενη μέρα – όπου το σενάριο του lockdown όλο και ενισχύεται τώρα που εκπνέει το 10ημερο των περιορισμών που είχαν τεθεί στην χώρα.

Από την άλλη όσοι έχουν ήδη χάσει τα κοπάδια, γνωρίζουν ότι ακόμη και αν καταφέρουν να επιβιώσουν οικονομικά δεν θα τα ξαναφτιάξουν σύντομα. Στο πιο αισιόδοξο σενάριο, στην Δυτική Αχαΐα θα μπορούν να σχηματίζουν μικρά κοπάδια σε δύο χρόνια από τώρα.

«Πρέπει να περιμένουμε να καθαρίσει η περιοχή εντελώς από κρούσματα, που αυτό μπορεί να πάρει και έναν χρόνο. Από την στιγμή που θα καθαρίσει τελείως η περιοχή, μπορούμε μετά από 6 μήνες να πάρουμε δοκιμαστικά 10-20 ζώα» εξηγεί ο Βασίλης Γκοτσόπουλος ένας νέος ζωοτέχνης και κτηνοτρόφος με μονάδα κοντά στο Λιμνοχώρι, Αχαϊας.

Μαζί με τον αδερφό του, Κώστα Γκοτσόπουλο, είχανε ένα κοπάδι περίπου 400 αιγοπροβάτων. Στην αρχή αυτού του μήνα θανατώθηκαν όλα.

«Έχουμε υπολογίσει ότι αν ξεκινήσουμε στην διετία, θα ξαναφτάσουμε το κοπάδι στο επίπεδο που ήμασταν σε 7 χρόνια» λέει.

Δεν είναι κάτι που θα μπορέσουν να κάνουν όλοι στα χωριά που έχουν χτυπηθεί, καθώς σίγουρα κάποιοι έχουν ματαιωθεί από τα γεγονότα, ενώ άλλοι δεν θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν οικονομικά στην επένδυση που απαιτεί ένα νέο κοπάδι. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι οι κτηνοτρόφοι πλέον δεν θα θέλουν να αγοράσουν ζώα από την Ελλάδα – ρισκάροντας και πάλι κάποια μόλυνση ευλογιάς- οπότε το κοστολόγιο ανεβαίνει με ζώα που θα έρθουν από το εξωτερικό.

Τα αδέρφια είχαν καταφέρει με πολύ μεράκι, μελέτη και μεθοδικό τρόπο να φτιάξουν ένα από τα πολυπληθέστερα κοπάδια της περιοχής, τα οποία πρόσεχαν ως κόρη οφθαλμού. Ακολουθήσαν ευλαβικά όλα τα πρωτόκολλα. Είχαν αγοράσει ειδικά μηχανήματα για να απολυμαίνουν όποιον έρχονταν στην μονάδα τους, αλλά ακόμα και έτσι η επιπολαιότητα μερικών μόλυνε την μονάδα τους.

«Είναι σαν να χάνεις ένα μέλος της οικογένειάς σου» λέει ο Κώστας. «Έκατσα μαζί τους στην θανάτωση γιατι όταν πεθαίνει κάποιο μέλος της οικογένειάς σου, πας στην κηδεία του».

Από εκείνη την στιγμή, τα αδέρφια πηγαίνουν στην άδεια μονάδα τους για να απασχοληθούν με έργα συντήρησης. Είχαν ήδη προμηθευτεί όλη την τροφή που χρειάζονταν τα ζωντανά τους μέχρι και το επόμενο έτος.

Δέκα χιλιάδες δέματα με σανό που βρίσκονται στο στάβλο, τους υπενθυμίζουν την μεγάλη καταστροφή. Το κόστος όλης αυτής της τροφής – που βάση πρωτοκόλλου θα καταστραφεί- κοστολογείται στα 50.000 ευρώ. Χρήματα που τα αδέρφια έχουν ήδη πληρώσει και για τα οποία κανείς δεν τους έχει ενημερώσει ακόμα αν θα αποζημιωθούν.

«Δεν υπάρχει πλάνο, μας έχουν αφήσει εκτεθειμένους» λέει ο Κώστας.

«Αυτή την στιγμή είμαστε στον αέρα» συμπληρώνει ο Βασίλης « Το Υπουργείο λέει ότι προσπαθούν να σταματήσουν την νόσο, όμως η νόσος είναι στην χώρα εδώ και ένα χρόνο και ακόμα λένε ότι προσπαθούν να την σταματήσουν. Φτάσαμε σε αυτό το σημείο σήμερα από ολιγωρία του κράτους και από την ευθύνη των παραγωγών καθώς δεν δηλώνανε έγκαιρα τα κρούσματα, δεν τηρούσαν μέτρα, πολλοί και δεν πιστεύουν ότι υπάρχει αρρώστια ακόμα και σήμερα και άλλοι δεν πιστεύουν ότι με το πρώτο κρούσμα κολλάει όλο το κοπάδι».

Μιλώντας με τους κτηνοτρόφους είναι εμφανές ότι ειδικά λόγω του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ ακόμα και οι πιο μετριοπαθείς, βλέπουν με δυσπιστία τις δράσεις που έχουν ληφθεί και κρίνουν με καχυποψία την ανεξέλεγκτη πορεία των γεγονότων.

Σε κάθε περίπτωση, αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι η υπόθεση της ευλογιάς αναδεικνύει για ακόμα μια φορά την ανικανότητα του κράτους να προτεραιοποιεί τον πρωτογενή τομέα, στηρίζοντας άμεσα όσους έχουν πληγεί προκειμένου να επιβιώσουν σε έναν χώρο που ήδη αργοπεθαίνει, την στιγμή μάλιστα που οι περιβαλλοντικές κρίσεις απαιτούν όσο τίποτα άλλο την στήριξή του.

Πηγή: www.news247.gr