ΕΕ: Συμφωνία για μείωση εκπομπών 90% έως το 2040
Τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε συμφωνία για μείωση των εκπομπών κατά 90% έως το 2040 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, μια κλιματική νίκη που απαιτούσε όμως την αποδυνάμωση ορισμένων προτάσεων.
Η συμφωνία — η οποία ανακοινώθηκε μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις μεταξύ των υπουργών Περιβάλλοντος στις Βρυξέλλες — επιτεύχθηκε μόνο αφού έγιναν αρκετές παραχωρήσεις. Μεταξύ αυτών, η δυνατότητα των χωρών να υπολογίζουν μεγαλύτερο μέρος των μειώσεων εκπομπών τους μέσω αγοράς διεθνών πιστώσεων άνθρακα.
Η συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για να υποβάλει η ΕΕ επικαιροποιημένη κλιματική δέσμευση στα Ηνωμένα Έθνη στη Σύνοδο COP30. Αυτό έρχεται σε έντονη αντίθεση με την κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, η οποία αποχωρεί εκ νέου από τη Συμφωνία του Παρισιού και τον προηγούμενο μήνα μπλόκαρε σχέδιο υιοθέτησης παγκόσμιου φόρου άνθρακα για τη ναυτιλία.
Ακόμα και εντός της ΕΕ, η ευρεία συναίνεση για την κλιματική δράση που επικρατούσε πριν από πέντε χρόνια έχει διαρραγεί, με τις οικονομικές προτεραιότητες και τον εμπορικό προστατευτισμό να έρχονται στο προσκήνιο.
«Πιστεύω ότι είναι ένας λογικός συμβιβασμός σε ένα δύσκολο πολιτικό περιβάλλον», δήλωσε ο Jahn Olsen, επικεφαλής περιβαλλοντικών προϊόντων στην Energy Aspects. «Ας είμαστε σαφείς: έχουμε ένα Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο περισσότερο επικεντρωμένο στην ανταγωνιστικότητα παρά στο κλίμα και τα κράτη-μέλη ανησυχούν για αποβιομηχάνιση. Κάτι έπρεπε να παραχωρηθεί».
Παρά τις υποχωρήσεις ώστε η πράσινη μετάβαση να είναι πιο προσιτή σε καταναλωτές και βιομηχανίες, η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Πολωνία αντιτάχθηκαν στη συμφωνία. Δεν πραγματοποιήθηκε επίσημη ψηφοφορία, αλλά η Βουλγαρία και το Βέλγιο επίσης απείχαν, ενώ η Αυστρία στήριξε τη συμφωνία με ορισμένες επιφυλάξεις.
Παρόλα αυτά, η Δανία, η οποία έχει την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ, εμφανίστηκε αισιόδοξη.
«Ο στόχος ευθυγραμμίζεται με την επιστήμη. Είναι επίσης εκεί για να δώσει κατευθυντήριες γραμμές στη βιομηχανία», δήλωσε ο Δανός υπουργός Κλίματος Lars Aagaard. «Έχουμε πλέον τα θεμέλια για να διαμορφώσουμε το μέλλον της ηπείρου μας, μιας ηπείρου που αντιμετωπίζει σοβαρά την ευθύνη της για το κλίμα».
Δεκάδες παγκόσμιοι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένων Ευρωπαίων, συναντώνται την Πέμπτη στο Μπελέμ της Βραζιλίας για διήμερες συνομιλίες για το κλίμα. Οι επίσημες διαπραγματεύσεις αρχίζουν στο COP30 στις 10 Νοεμβρίου.
Πιστώσεις άνθρακα και επόμενα βήματα
Βασικό ζήτημα στις διαπραγματεύσεις ήταν η ώθηση για μεγαλύτερη χρήση διεθνών πιστώσεων άνθρακα βάσει του Άρθρου 6 της Συμφωνίας του Παρισιού. Το όριο αυξήθηκε στο 5% των καθαρών εκπομπών του 1990, έναντι 3% που είχε προτείνει αρχικά η Κομισιόν.
Η χρήση πιστώσεων θα ξεκινήσει πιλοτικά το 2031 — πέντε χρόνια νωρίτερα από ό,τι ήθελε η Κομισιόν — και δεν θα περιορίζεται σε τομείς εκτός του ευρωπαϊκού συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών.
Αυτό σημαίνει ότι η ΕΕ θα πρέπει να μειώσει τις εκπομπές εγχώρια κατά 85% και να βασιστεί για το υπόλοιπο 5% σε φθηνότερες εισαγόμενες πιστώσεις, τις οποίες πιθανότατα θα μπορούν να χρησιμοποιούν και οι εταιρείες για συμμόρφωση στο ETS.
«Πρόκειται για ψήφο εμπιστοσύνης στις διεθνείς πιστώσεις», δήλωσε ο Enric Arderiu της Mercuria Energy. «Με δεδομένα τα χρονικά όρια επενδύσεων, απαιτείται σαφήνεια στους κανόνες ώστε να αναπτυχθεί η προσφορά πιστώσεων και να προσφέρει την οικονομικά αποδοτική ευελιξία που απαιτεί η ΕΕ για τον στόχο του 2040».
Η ΕΕ διαθέτει ήδη δύο δεσμευτικούς στόχους: μηδενικές καθαρές εκπομπές το 2050 και μείωση κατά 55% έως το 2030.
Η συμφωνία της Τρίτης θα αποτελέσει τη θέση των κρατών-μελών στις επόμενες διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Κομισιόν για την τελική διαμόρφωση του στόχου.
Για να γίνει η μετάβαση πιο οικονομικά προσιτή, τα κράτη-μέλη εξασφάλισαν ήδη πριν τη συνεδρίαση κάποιες εγγυήσεις, όπως προστασία του ευρωπαϊκού χάλυβα και «τεχνολογική ουδετερότητα», όρος που ανοίγει δρόμο για περισσότερη πυρηνική ενέργεια — αίτημα της Γαλλίας.
Κατά τις διαπραγματεύσεις προσφέρθηκαν επιπλέον παραχωρήσεις, όπως μονοετής αναβολή του νέου συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων για τα καύσιμα μεταφορών και θέρμανσης έως το 2028.
Αντιμετωπίστηκε επίσης βασική ανησυχία της γερμανικής βιομηχανίας, με τα κράτη-μέλη να ζητούν πιο αργή κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπών από το 2028.
Μια ομάδα χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας, είχε ζητήσει την αναβολή του προγράμματος cap-and-trade λόγω φόβων για αύξηση ενεργειακών τιμών και κοινωνικό κόστος.
Τελικά, η συμφωνία για τον στόχο του 2040 αποτέλεσε τη βάση για τη νέα κλιματική δέσμευση της ΕΕ προς τον ΟΗΕ. Την Τετάρτη, η ΕΕ επέλεξε ένα εύρος μείωσης εκπομπών 66,3%-72,5% για το επικαιροποιημένο NDC της.
Άλλες παραχωρήσεις περιλαμβάνουν:
πιθανή πιο αργή κατάργηση δωρεάν δικαιωμάτων στο ETS από το 2028
διετή αξιολόγηση προόδου από την Κομισιόν, που μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές νομοθεσίας
Διαβάστε επίσης
Παγκόσμιο selloff στις μετοχές των εταιρειών τσιπ – Εξανεμίστηκαν 500 δισ. δολάρια
American Airlines: Περικόπη εκατοντάδες θέσεις εργασίας σε εταιρικό επίπεδο
Πηγή: www.mononews.gr
