ΔΟΔ: 111 δολοφονίες δημοσιογράφων το 2025 – 533 είναι στη φυλακή

Εκατόν έντεκα δημοσιογράφοι, μεταξύ αυτών και επτά γυναίκες, σκοτώθηκαν το 2025, σύμφωνα με την ετήσια σχετική έκθεση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων (ΔΟΔ).

Τα ευρήματα της έκθεσης, που δημοσιεύθηκαν ενόψει της Ημέρας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, 10 Δεκεμβρίου, σηματοδοτούν μια ακόμη εξαιρετικά θανατηφόρα χρονιά για τους δημοσιογράφους και τους εργαζόμενους στα ΜΜΕ, με το 46% των θανάτων να σημειώνονται στη Γάζα της Παλαιστίνης.

Από το 1990 που ξεκίνησε να κυκλοφορεί η ετήσια λίστα με τους δολοφονηθέντες δημοσιογράφους, η ΔΟΔ έχει καταγράψει 3.156 θανάτους παγκοσμίως, σημειώνοντας κατά μέσο όρο 91 θανάτους ετησίως και 859 τα τελευταία δέκα χρόνια.

Η Ομοσπονδία δημοσίευσε επίσης τη λίστα με τους 533 δημοσιογράφους που βρίσκονται στη φυλακή: η Δημοκρατία της Κίνας ξεχωρίζει ως η χώρα με τους περισσότερους κρατούμενους στον κόσμο.

Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, η Μέση Ανατολή και ο Αραβικός Κόσμος είναι η περιοχή που έχει πληγεί περισσότερο. Με 69 νεκρούς δημοσιογράφους – εκ των οποίων 51 στην Παλαιστίνη – το 62% όλων των επαγγελματιών των Μέσων Ενημέρωσης που σκοτώθηκαν παγκοσμίως έχει χάσει τη ζωή του στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και του Αραβικού Κόσμου.

Η Υεμένη κατατάσσεται δεύτερη με 13 θανάτους και ακολουθεί η Ουκρανία με οκτώ. Το Σουδάν ανέφερε έξι θανάτους, η Ινδία τέσσερις και αρκετές άλλες χώρες – μεταξύ αυτών οι Φιλιππίνες, το Μεξικό, το Περού και το Πακιστάν – έχασαν από τρεις δημοσιογράφους η καθεμία.

Αυτά τα στοιχεία υπογραμμίζουν τη συγκέντρωση του κινδύνου στις ζώνες συγκρούσεων, ενώ παράλληλα τονίζουν την ανάγκη ενίσχυσης της προστασίας των επαγγελματιών των Μέσων Ενημέρωσης και προσαγωγής των δολοφόνων τους στη δικαιοσύνη.

Το 2024 η ΔΟΔ κατέγραψε 122 θανάτους, μεταξύ αυτών και 14 γυναικών και 516 δημοσιογράφους στη φυλακή.

Μέση Ανατολή και Αραβικός Κόσμος – 69 δημοσιογράφοι νεκροί

Η Μέση Ανατολή και ο Αραβικός Κόσμος κατέχουν ένα μακάβριο ρεκόρ στο πλήθος των νεκρών δημοσιογράφων, με 69 θανάτους. Οι Παλαιστίνιοι δημοσιογράφοι έχουν πληρώσει το υψηλότερο τίμημα, συνεπεία του πολέμου στη Γάζα, όπου η ΔΟΔ κατέγραψε 51 δολοφονίες.

Η πιο εμβληματική ήταν η στοχευμένη επίθεση της 10ης Αυγούστου εναντίον του Anas Al-Sharif, δημοσιογράφου του Al Jazeera, ο οποίος σκοτώθηκε μαζί με πέντε άλλους δημοσιογράφους και εργαζόμενους στα Μέσα Ενημέρωσης, σε μια σκηνή που στέγαζε δημοσιογράφους πλησίον του νοσοκομείου Al Shifa στην πόλη της Γάζας.

Στην Υεμένη, οι δημοσιογράφοι έχουν επίσης πληρώσει το υπέρτατο τίμημα αυτής τη σύγκρουσης, με μια επίθεση του ισραηλινού στρατού στα γραφεία της εφημερίδας «26 Σεπτεμβρίου» να σκοτώνει 13 δημοσιογράφους και εργαζόμενους ΜΜΕ. Αυτή θεωρείται μια από τις χειρότερες επιθέσεις που έχουν γίνει ποτέ σε γραφεία Μέσων Ενημέρωσης.

Δημοσιογράφοι στοχοποιήθηκαν και σκοτώθηκαν λόγω της εργασίας τους και στη Συρία (2) και το Ιράν (2), όπου καταγράφηκε επίσης και ένα δυστύχημα, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των δημοσιογράφων που σκοτώθηκαν στη χώρα σε τρεις.

Οι κυβερνήσεις στην ευρύτερη περιοχή έχουν επίσης δείξει την πρόθεσή τους να καταπνίξουν την ελευθερία του Τύπου, ενσταλάζοντας τον φόβο σε δημοσιογράφους της αντιπολίτευσης: 74 δημοσιογράφοι βρίσκονται σήμερα φυλακισμένοι, κυρίως στο Ισραήλ (41 Παλαιστίνιοι δημοσιογράφοι κρατούνται), στην Αίγυπτο (15) και στην Υεμένη (11).

Ασία/Ειρηνικός – 15 δημοσιογράφοι νεκροί

Η ΔΟΔ θρηνεί τη δολοφονία 15 δημοσιογράφων στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού, εκ των οποίων τέσσερις στην Ινδία, τρεις στο Πακιστάν, τρεις στις Φιλιππίνες, δύο στο Μπαγκλαντές, δύο στο Αφγανιστάν και ένας στο Νεπάλ.

Αξιοσημείωτη είναι η βάναυση δολοφονία του Ινδού δημοσιογράφου Mukesh Chandrakar την 1η Ιανουαρίου, ο οποίος ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου με σιδερολοστό για το ρεπορτάζ του, ενώ αργότερα βρέθηκε η σορός του σε σηπτική δεξαμενή. Η περιοχή Ασίας-Ειρηνικού συνεχίζει να φυλακίζει για το έργο τους τον μεγαλύτερο αριθμό δημοσιογράφων, με 277 να τελούν υπό κράτηση αυτή τη στιγμή.

Με 143 φυλακισμένους δημοσιογράφους, η Κίνα (με το Χονγκ Κονγκ) παραμένει η μεγαλύτερη φυλακή στον κόσμο για επαγγελματίες των Μέσων Ενημέρωσης. Ακολουθεί η Μιανμάρ με 49 και το Βιετνάμ με 37.

Ευρώπη – 10 δημοσιογράφοι νεκροί

Η ΔΟΔ έχει καταγράψει 10 δολοφονίες στην Ευρώπη φέτος: οκτώ στην Ουκρανία, μία στη Ρωσία και μία στην Τουρκία.

Είναι η τρίτη φορά τα τελευταία δέκα χρόνια που η Ευρώπη καταγράφει τόσο υψηλό αριθμό δολοφονηθέντων δημοσιογράφων – πρώτα το 2015 με το μακελειό στο σατιρικό περιοδικό Charlie Hebdo στο Παρίσι και στη συνέχεια το 2022, έπειτα από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Φέτος, ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας ήταν ιδιαίτερα θανατηφόρος, με εννέα δημοσιογράφους να χάνουν τη ζωή τους.

Τα στοιχεία καταδεικνύουν επίσης μια βαθιά ανησυχητική τάση: τη χρήση drones εναντίον δημοσιογράφων ή οχημάτων τους. Οι Ουκρανοί δημοσιογράφοι Olena Hramova, Yevhen Karmazin και Tetyana Kulyk, καθώς και ο Γάλλος δημοσιογράφος Antoni Lallican, στοχοποιήθηκαν και δολοφονήθηκαν από ρωσικά drones. Ο Ρώσος δημοσιογράφος Ivan Zuev φέρεται να σκοτώθηκε, επίσης, σε επίθεση με drone.

Στην Ευρώπη ο αριθμός των φυλακισμένων δημοσιογράφων (149) έχει αυξηθεί κατά σχεδόν 40% σε σύγκριση με πέρυσι, κυρίως λόγω της εντατικοποίησης των διαδικασιών καταστολής στο Αζερμπαϊτζάν και τη Ρωσία. Αυτός είναι ο υψηλότερος αριθμός που έχει καταγραφεί στην Ευρώπη από το 2018.

Αφρική – 9 δημοσιογράφοι νεκροί

Εννέα εργαζόμενοι στα Μέσα Ενημέρωσης σκοτώθηκαν στην Αφρική το 2025. Για άλλη μια φορά, το Σουδάν ήταν το επίκεντρο των δολοφονιών δημοσιογράφων στην περιοχή, όπου σημειώθηκαν έξι από τους θανάτους. Από την έναρξη της σύρραξης στο Σουδάν στις 15 Απριλίου 2023, δημοσιογράφοι που καλύπτουν τον εμφύλιο πόλεμο έχουν στοχοποιηθεί από τις αντιμαχόμενες πλευρές, ιδίως από τις Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF). Η ΔΟΔ κατέγραψε επίσης από μία δολοφονία στη Μοζαμβίκη, τη Σομαλία και τη Ζιμπάμπουε.

Η φυλάκιση Αφρικανών δημοσιογράφων με αόριστες και κατασκευασμένες κατηγορίες συνεχίστηκε. Είκοσι επτά δημοσιογράφοι εξακολουθούν να είναι φυλακισμένοι στην Αφρική. Η Ερυθραία (7) είναι η μεγαλύτερη φυλακή δημοσιογράφων στην ήπειρο, μερικοί εκ των οποίων είναι κρατούμενοι για πάνω από μια δεκαετία. Πολλές αφρικανικές χώρες συνεχίζουν να εργαλειοποιούν την εθνική τους νομοθεσία, χρησιμοποιώντας την για να τη φίμωση των δημοσιογράφων.

Αμερική – 8 δημοσιογράφοι νεκροί

Έχουν καταγραφεί οκτώ δολοφονίες φέτος στην περιοχή. Το Μεξικό και το Περού βρίσκονται στην κορυφή της λίστας των χωρών όπου η άσκηση της δημοσιογραφίας μπορεί να αποβεί μοιραία, με τρεις δημοσιογράφους να δολοφονούνται μέσα στο 2025. Η κατάσταση στο Περού είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, καθώς πρόκειται για μια χώρα στην οποία δεν είχε σημειωθεί κανένα θανατηφόρο έγκλημα κατά δημοσιογράφων για σχεδόν μια δεκαετία. Τόσο στην Κολομβία όσο και στον Ισημερινό έχει σημειωθεί από μία δολοφονία.

Επιπλέον, η ΔΟΔ έχει καταγράψει τις περιπτώσεις έξι φυλακισμένων δημοσιογράφων στην αμερικανική ήπειρο, εκ των οποίων τέσσερις στη Βενεζουέλα.

Η Πρόεδρος της ΔΟΔ, Dominique Pradalié, δήλωσε:

«Οι δολοφονίες και οι φυλακίσεις δημοσιογράφων αυξάνονται εν έτει 2025 και είναι βαθύτατα ντροπιαστικό να βλέπουμε πόσο λίγα κάνουν οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο για να τους προστατεύσουν ή για να διαφυλάξουν τις βασικές αρχές της ελευθερίας του Τύπου. Αντ’ αυτού, γινόμαστε μάρτυρες ευθείας στοχοποίησης, κραυγαλέων προσπαθειών φίμωσης των επικριτικών φωνών και προσπαθειών ελέγχου του ρεπορτάζ σε θέματα δημοσίου συμφέροντος. Όλες αυτές οι ενέργειες αποτελούν σαφή παραβίαση του διεθνούς δικαίου.

Ο κόσμος πρέπει να αφυπνιστεί σχετικά με αυτές τις βάναυσες επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων, καθώς και για τις ολοένα και περισσότερες προσπάθειες περιορισμού του δικαιώματος του κοινού για πλουραλιστική και ανεξάρτητη ενημέρωση. Ήρθε η ώρα – μάλιστα, έχει ήδη καθυστερήσει πολύ – να υιοθετηθεί ένα διεθνές όργανο αφιερωμένο στην ασφάλεια και την προστασία των δημοσιογράφων. Ως εκ τούτου, καλούμε όλα τα κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών να προχωρήσουν προς την επίτευξη αυτού του στόχου, χωρίς καθυστέρηση.

Περισσότερο από ποτέ, οι πολίτες σε όλον τον κόσμο αξίζουν πλήρη πρόσβαση στην πληροφόρηση και οι δημοσιογράφοι πρέπει να προστατεύονται από κάθε προσπάθεια φίμωσής τους. Απαιτούμε δικαιοσύνη».

Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ εκφράζει, από την πλευρά του, τη βαθιά του οδύνη για τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Διεθνής Ομοσπονδία Δημοσιογράφων (ΔΟΔ) σχετικά με τους δημοσιογράφους που σκοτώθηκαν ή φυλακίστηκαν το 2025. Όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση, ο τραγικός αυτός απολογισμός αναδεικνύει για ακόμη μία φορά τους σοβαρούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες των Μέσων Ενημέρωσης σε ζώνες συγκρούσεων και, με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, υπογραμμίζει την επιτακτική ανάγκη για προστασία των λειτουργών του Τύπου σε παγκόσμιο επίπεδο.

Εδώ η λίστα δημοσιογράφων και εργαζομένων στα Μέσα Ενημέρωσης που σκοτώθηκαν το 2025.

Πηγή: www.news247.gr