Απίστευτο: Η μοναξιά «χτυπά» με σκληρότητα τους 20χρονους
Όσο πλησιάζουμε προς τις πιο γιορτινές και οικογενειακές μέρες του χρόνου, κάποιοι σκέφτονται και όσους θα τις περάσουν μόνοι τους, σχηματίζοντας στο μυαλό τους την εικόνα κάποιου ηλικιωμένου. Κι όμως, σύμφωνα με ορισμένα στοιχεία από τη Βρετανία, αυτοί που νιώθουν πιο μόνοι από ποτέ είναι οι 20ρηδες.
Σύμφωνα με έρευνα της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της χώρας. που δημοσιεύθηκε τον προηγούμενο μήνα, το 33% των Βρετανών ηλικίας 16 έως 29 ετών δήλωσαν ότι αισθάνονται μοναξιά «συχνά, πάντα ή κάποιες φορές» – το υψηλότερο ποσοστό από όλες τις ηλικιακές ομάδες. Αξίζει να σημειωθεί ότι το αντίστοιχο ποσοστό για τους άνω των 70 ήταν σχεδόν το μισό: 17%.
Φέτος, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξέτασε διάφορες μελέτες από όλο τον κόσμο και κατέληξε στο ίδιο συμπέρασμα: οι νεαροί ενήλικες και οι έφηβοι αναφέρουν τα υψηλότερα επίπεδα μοναξιάς. Τα δεδομένα, ωστόσο, είναι σύνθετα και υπάρχουν ενδείξεις ότι, σε ορισμένες χώρες, στις μεγαλύτερες ηλικίες (άνω των 85), η μοναξιά αυξάνεται απότομα και μπορεί να φτάσει τα επίπεδα των 18–30 ετών. Ωστόσο, οι αναλυτές λένε ότι στις περισσότερες έρευνες οι νεαροί ενήλικες ξεχωρίζουν ως μια ιδιαίτερα απομονωμένη ομάδα.
«Οι ενήλικες μεταξύ 18 και 24 είναι οι πιο μοναχικοί, με τους ηλικιωμένους να ακολουθούν», λέει η καθηγήτρια Andrea Wigfield, διευθύντρια του Κέντρου Μελετών Μοναξιάς στο Πανεπιστήμιο Sheffield Hallam στο BBC. «Είναι ένα πρόβλημα που γιγαντώνεται» συμπληρώνει.
Είμαστε παντού -και πουθενά- ταυτόχρονα
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ένα κομμάτι αυτής της κατάστασης εξηγείται από τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Χάρη στο διαδίκτυο, οι νεαροί ενήλικες μπορούν να κάνουν φίλους σε όλο τον κόσμο. Όμως, γενικά, οι ειδικοί λένε ότι η εικόνα της κοινωνικής ζωής των εικοσάρηδων που παρουσιάζεται σε σειρές όπως τα Φιλαράκια χρειάζεται επειγόντως διόρθωση. «Τείνουμε να ρομαντικοποιούμε τη νεαρή ενήλικη ζωή ως μια ανέμελη περίοδο, ενώ συνήθως είναι η πιο δυστυχισμένη περίοδος στη ζωή των ανθρώπων», λέει ο καθηγητής Richard Weissbourd, λέκτορας εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.
Η πρώιμη ενήλικη ζωή ήταν πάντα μια περίοδος αστάθειας. Μερικοί φεύγουν από το πατρικό τους, άλλοι μετακινούνται συχνά. Οι φίλοι απομακρύνονται και οι οικογενειακοί δεσμοί χαλαρώνουν. Αυτές οι μεταβατικές αλλαγές μπορούν, για ορισμένους, να οδηγήσουν σε έντονη μοναξιά. «Αυτό αποτελεί μεγάλο πρόβλημα: όλοι όσοι γνώριζες ζουν πια σε εκατομμύρια διαφορετικά μέρη», λέει η Δρ Meg Jay, κλινική ψυχολόγος.
Άλλοι κοινωνικοί παράγοντες
Σε πολλά μέρη του κόσμου, οι άνθρωποι παντρεύονται και αποκτούν παιδιά σε μεγαλύτερη ηλικία (ή και καθόλου). Έτσι, με τη απουσία κάποιου συντρόφου, οι νεαροί ενήλικες τείνουν να βασίζονται περισσότερο στους φίλους τους για συναισθηματική σύνδεση. Αν αυτοί οι φίλοι δεν μπορούν να καλύψουν αυτή την ανάγκη, η μοναξιά μπορεί να ακολουθήσει.
Επιπλέον, η έννοια της κοινότητας γενικά αποδυναμώνεται, σύμφωνα με τον Δρα Weissbourd. Στις πλούσιες χώρες, εξηγεί, η συμμετοχή σε συλλογικούς θεσμούς, όπως εκκλησίες, κοινοτικές ομάδες ή συνδικάτα, έχει μειωθεί από τη δεκαετία του 1970. Οι εικοσάρηδες, που μπορεί να έχουν φύγει από το πατρικό τους σπίτι αλλά δεν έχουν ακόμη δημιουργήσει τη δική τους οικογένεια, βιώνουν έτσι αυτή την παρακμή πιο έντονα. «Ζούμε σε μια ολοένα και πιο ατομικιστική κοινωνία. Πιστεύω ότι η μοναξιά είναι σύμπτωμα της αποτυχίας μας να φροντίζουμε ο ένας τον άλλον» σημειώνει.
Στους νέους σήμερα, λοιπόν, λείπει αυτό που οι ψυχολόγοι αποκαλούν «τρίτο χώρο»: ένα κοινωνικό περιβάλλον, όπως ένα πάρκο ή μια βιβλιοθήκη, διαφορετικό από τον «πρώτο χώρο» (το σπίτι) ή τον «δεύτερο χώρο» (τη δουλειά ή το πανεπιστήμιο).
Το παράδοξο της συγκατοίκησης και η επίδραση της τηλεργασίας
«Η εργασία από το σπίτι ήταν, κατά τη γνώμη μου, ένας εφιάλτης για τους εικοσάρηδες», λέει η δρ Jay. «Είναι πολύ δύσκολο να κάνεις φίλους όταν δεν βγαίνεις από το σπίτι» συμπληρώνει.
Έπειτα, υπάρχει και το παράδοξο της συγκατοίκησης, καθώς φαίνεται ότι, παρότι αρκετοί νέοι συγκατοικούν, δεν νιώθουν λιγότερο μόνοι. «Κάποιες από τις πιο θλιβερές αναμνήσεις μου από τα 20 μου ήταν όταν ήμουν εγκλωβισμένη να ζω με ανθρώπους που δεν συμπαθούσα», θυμάται η δρ Jay. «Αν περνούσα δύσκολα, δεν τους ένοιαζε – ήταν υπερβολικά απορροφημένοι στον εαυτό τους».
Αν και αυτό δεν ισχύει για όλες τις συγκατοικήσεις, πιστεύει ότι το να έχει κανείς έναν συναισθηματικά απόμακρο συγκάτοικο μπορεί να κάνει κάποιον να αισθάνεται «ακόμα πιο μόνος» απ’ ό,τι αν ζούσε μόνος του.
«Σύγκριση και απόγνωση» πίσω από μια οθόνη
Όλα αυτά περιπλέκονται ακόμη περισσότερο από τα smartphones και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κάποιοι θα υπέθεταν ότι εφαρμογές σαν κι αυτές συμβάλλουν στα αισθήματα μοναξιάς επειδή ενθαρρύνουν την επικοινωνία στο διαδίκτυο αντί της δια ζώσης επαφής, όμως τα δεδομένα δεν το επιβεβαιώνουν ξεκάθαρα.
Αυτό που σίγουρα ισχύει, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, είναι ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενισχύουν προϋπάρχοντα αισθήματα μοναξιάς, εξαιτίας αυτού που η δρ Jay αποκαλεί παράγοντα «σύγκριση και απόγνωση»: «Νιώθεις ότι “όλοι φαίνεται να έχουν κολλητούς φίλους και να κάνουν αλεξίπτωτο πλαγιάς στο Ντουμπάι — τι πάει στραβά με μένα, που δεν είδα κανέναν όλο το Σαββατοκύριακο;”».
Ωστόσο, είναι επίσης πιθανό ότι παίζουν ρόλο και μεροληψίες στην αναφορά των στοιχείων. Ο καθηγητής Weissbourd λέει ότι είναι πιθανό οι νεαροί ενήλικες, που τείνουν να είναι πιο εξοικειωμένοι με την ψυχοθεραπεία, να περιγράφουν τον εαυτό τους ως μοναχικό πιο συχνά από ό,τι οι μεγαλύτεροι σε ηλικία. Πιστεύει ότι οι μεροληψίες στην αναφορά εξηγούν ένα «κομμάτι» του παζλ, αλλά σίγουρα όχι ολόκληρο.
Η καθηγήτρια Wigfield επίσης θεωρεί ότι τα υψηλά επίπεδα μοναξιάς στους νεαρούς ενήλικες είναι ένα πραγματικό φαινόμενο και όχι μια οφθαλμαπάτη.
Συμπέρασμα
Η μοναξιά των εικοσάρηδων δεν είναι παράδοξο, αλλά σύμπτωμα της εποχής μας. Σε έναν κόσμο διαρκούς σύνδεσης, η πραγματική ανθρώπινη επαφή μοιάζει συχνά πιο δύσκολη από ποτέ. Η αντιμετώπισή της περνά όχι μόνο από την ατομική προσπάθεια, αλλά και από την επανασύνδεση με την έννοια της κοινότητας.
Διαβάστε επίσης
Τι μουσική ακούτε όταν μελαγχολείτε; Τι μαρτυρούν οι στίχοι για το χαρακτήρα σας
Μοναξιά: Ποια χώρα κρατά τα πρωτεία – Τι ισχύει για την Ελλάδα
Πηγή: www.ygeiamou.gr
